Koronavirüs pandemisinin iş dünyası üzerindeki etkileri

Barem tarafından gerçekleştirilen ve Kovid-19 salgını öncesi çalışmakta olan kesimin salgın sırasında ne yaptığını irdelediği araştırma; pandeminin iş dünyasının çalışma düzenini fazlasıyla etkilendiğini gösteriyor. Araştırmaya göre, 10 çalışandan 6’sının çalışma düzeni değişmiş. Görüşülen kişilerin yüzde 37’si salgından önce olduğu gibi çalışmaya devam ediyor.  Peki ya geri kalan yüzde 63’lik grup ne yapıyor?

Barem tarafından 25-30 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmada, Koronavirüs pandemisinin iş dünyası üzerindeki etkileri incelendi. Salgının çoğunluğun çalışma biçimini değiştirdiğini kanıtlayan araştırma, çarpıcı veriler içeriyor. Araştırma kapsamında eve en yüksek geliri getiren hane reisinin nasıl çalıştığı sorgulandı.

Görüşülen kişilerin yüzde 37’si salgın sırasında da aynı şekilde çalışmayı sürdürdüğünü, yüzde 13’ü ücretsiz izinde olduğunu, yüzde 12’si kısıtlı gün ve saatlerde çalıştığını ve yine yüzde 12’si ücretli izne çıkarıldığını belirtti. İşten çıkarılan veya şirketini kapatanların oranı ise yüzde 9. Evden çalışma çözümünü kullananların oranı ise sadece yüzde 8. Çalışanlar; kendi işi, esnaf, özel sektör, kamu sektörü ve yarı zamanlı olarak incelediğinde farklılıklar oldukça net görülüyor.

Esnaf dirençli: Kendi işinde çalışanların yüzde 34’ü aynı şekilde çalışmaya devam ettiğini, yüzde 25’i geçici olarak işine gitmediğini, yüzde 17’si ise firmasını kapattığını belirtiyor. Kısıtlı gün ve saatlerde çalışanların oranı yüzde 12 iken evden çalışanların oranıysa sadece yüzde 8.

Özel sektör ücretsiz izinde: Özel sektörde olup, çalışmayı sürdürenlerin oranı yüzde 38. Özel sektörün aldığı önlemler arasında yüzde 19 ile ücretsiz, yüzde 13 ile ücretli izin ve yüzde 11 ile  kısıtlı gün ve saatlerde çalışma şekilleri görülüyor. Evden çalışanların oranı yüzde 7, bir o kadar da işten çıkarılan mevcut.    

Kamu ücretli izin yapıyor: Kamu sektöründeyse iş düzeni aynı kalanların oranı yüzde 39. Kamuda ücretli izin yüzde 27 ile diğer sektörlerden daha yaygın bir uygulama. Kısıtlı gün ve saatlerde çalışanlar yüzde 15, evden çalışanlarsa yüzde 10 oranında. Ücretsiz izinli olduğunu söyleyenlerse sadece yüzde 6.

Yarı zamanlı çalışanlar iş bekliyor: Gruplar arasında iş düzeni en çok değişen kesim yarı zamanlı çalışanlar. İş durumu aynı kalanların oranı yüzde 28 iken, iş bekleyenlerin oranı ise yüzde 44.

Sektör bazında çalışma düzeni nasıl?

Üretim, perakende ve hizmet sektörleri ayrı ayrı incelendiğinde farklılıklar görünüyor. Salgın öncesinde olduğu gibi çalışmaya devam edenlerin en yüksek oranda olduğu sektör yüzde 42 ile üretim sektörü. Bu oran hizmet sektöründe yüzde 36’ya, perakendede ise yüzde 22’ye düşüyor. Yüzde 17 ile en çok perakende sektörü kısıtlı gün ve saatlerde çalışmaya dönmüşken; bu oran hizmet sektöründe yüzde 12, üretimde ise yüzde 10. Evden çalışma oranı perakende sektöründe yüzde 13 iken, hizmette yüzde 9, üretimde ise yüzde 5’e düşüyor.

Araştırma verilerini değerlendiren Barem Genel Müdürü Sencer Binyıldız; “Bu dönemde online perakende, lojistik ve sağlık gibi bazı sektörleri dışarda bırakırsak iş dünyasını çok zor günler bekliyor. Salgının başında sayılırız ve yaptığımız araştırmaya göre halihazırda 10 çalışandan 6’sının çalışma düzeni şu veya bu şekilde değişmiş. Ancak üretimin halen devam ediyor olmasıyla, toplumun dayanışmaya olan inancı ve desteğiyle bu zor günlerin aşılacağına inanıyorum” dedi.

Araştırmanın Künyesi: Araştırma CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Görüşmesi) yöntemiyle, 15 yaş ve üzeri Türkiye temsili 1007 kişi ile 25-30 Mart 2020 tarihleri arasında gerçekleştirildi.