Akdeniz seraları güçleniyor

Avrupa Birliği Projeleri kapsamında hazırlanan ve 5 ülkenin katılımcı olduğu “Akdeniz Seralarının İyileştirilmesi” proje çalışmaları seracılığın yenilikçi yöntemlerle gelişmesine katkıda bulunacak.

Tarımsal üretim ve sağlıklı gıdaya erişim dünyada giderek artan bir gündem konusu haline geliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı yetkililerinin geçtiğimiz aylarda açıkladığı rakamlara göre her gün 821 milyon kişi aç yatıyor. Korona virüs salgını sebebiyle bu sayıya 130 milyon kişinin daha eklenmesi ön görülüyor. Değişen iklim koşulları, artan maliyetler, yoğun iş gücü ihtiyacı gibi zorlu koşullarla boğuşan çiftçilerin yardımına yeni teknolojiler ve yöntemler koşuyor.

Tarım alanında geliştirilen yeni projeler ve çalışmalar gelecekte bizi bekleyen gıda krizini önlemek için kritik öneme sahip. Bunlardan biri de özellikle seracılıkla uğraşan çiftçilerin yaşamlarını kolaylaştırmak ve karlarını artırmak için Avrupa Birliği projesi olarak başlatılan Akdeniz Seralarının İyileştirilmesi – AZMUD.

42 ay sürecek AZMUD projesi kapsamında teknoloji ve otomasyon kullanılarak yenilikçi plastik malzemeler, doğal katkılar ve yeni sulama teknolojileri ile Akdeniz seralarını iyileştirmek, girdi maliyetlerini düşürüp birim alandaki verimi arttırmak amaçlanıyor. Proje, İspanya’da bulunan ve 30 yıldır plastik teknolojileri üzerine çalışmalar yapan Aimplas firması Koordinatörlüğünde gerçekleştiriliyor. Projede Türkiye’de tarım ve teknolojiyi bir araya getiren TABİT de yer alıyor. AZMUD’da İspanya’dan IDAI NATURE, Mısır’dan National Research Centre (NRC) ve ECOFARM; Ürdün’den Packaging Industries Company (PIC) ve MIRRA, Fransa’dan Smartwall firmaları yer alıyor.

Seracılıkta maliyetler yüzde 15’e kadar azalacak
Türkiye tarımında da önemli yere sahip olan seracılık giderek büyüyor ve önem kazanıyor. FAO'ya göre Akdeniz ülkelerinde yüzde 90'ı plastikle, yüzde 10'u camla kaplı olmak üzere yaklaşık 220 bin hektar sera bulunuyor. (www.fao.org/3/a-i3284e.pdf). Seracılık gıda güvenliği ile birlikte yüksek değerli ürünler için zararlılara ve hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Ayrıca bu yöntemle iklim koşullarını dengelemek, sıcaklık, nem, ışık ve diğer parametreleri izleyebilmek mümkün oluyor. Ancak, bu tür bir süreç su tüketiminin yanı sıra önemli miktarda enerji ihtiyacı da doğuruyor. AZMUD projesi, standart topraksız sistemlere entegre elektriksel olarak iletken plastikler ile yerel joule ısıtması metodunu kullanarak ısıtma sistemlerinin verimliliğini arttırmayı ve aynı zamanda topraksız seraların atık su kullanımını artırmayı, su ve enerji ihtiyacını azaltmayı ve böylece maliyetlerini düşürmeyi hedefliyor. Ayrıca seraların sulama sistemlerinde, sera bitkilerinin daha iyi kalitede ve miktarda verimine yol açacak manyetik arıtma suyunun verimliliği arttırma potansiyeli de tespit edilecek. Ek olarak, bu son geliştirme ile manyetik alanların birleşimi sonucu, kontrollü salınan böcek ilaçlarını ve optimize edilmiş agronomik parametreleri kontrol ederek patojenlerin / bitki parazitlerinin sayısını kontrol etmeyi sağlayacak.

AZMUD projesi tarafından tasarlanan yenilikler ile suyun, enerjinin, besin maddelerinin pestisitlerin israfı önlenecek ve atık suyunun topraksız tarım sulamasında kullanılması teşvik edilecek. Önerilen farklı teknolojilerin arasındaki sinerjik kombinasyonlar ile Akdeniz sera performansının optimizasyonu üretim maliyetlerini yüzde 15'e kadar azaltacak. Dört farklı teknoloji geliştirmeyi hedefleyerek ilerleyen projede, yerel joule ısıtma sisteminin geliştirilmesi ile ısıtma sistemlerinin maliyetinin azaltılmasıyla ve verimliliğinin arttırılması üzerine çalışmalar yapacak. Standart topraksız sistemlere entegre edilmiş elektriksel iletken plastikler ile bitki köklerine ısı sağlanacak, aynı zamanda ultra düşük enerjili bir damla sulama sistemi de uyarlanacak ve optimize edilecek. Atık su kullanımını artırmak, su ve enerji ihtiyaçlarını azaltmak için topraksız sera koşullarında çalışılacak. Sulama sistemi ile ilgili olarak, manyetik arıtmalı suyun verimliliğini arttırma potansiyeli tespit edilecek, bu da sera bitkilerinin daha kaliteli ve yüksek verimle üretimine imkan sunacak. Ayrıca, manyetik alanları birleştirerek patojenlerin ve bitki parazitlerinin sayısını, pestisitlerin ve optimize edilmiş zirai parametreleri kontrol etmeyi sağlayacak.

AZMUD kapsamında ayrıca Aydın’da bulunan Vodafone Akıllı Köy’ün kullandığı teknolojilere dayanan Akıllı Tarım sistemi, düşük teknolojili Akdeniz seralarının koşullarına uyarlanacak. Dünyanın ilk akıllı köy projesini hayata geçiren Tülin Akın AZMUD ile ilgili olarak; “16 yıldır amacımız çiftçiliğin ekonomik ve sosyal açıdan güçlendirilmesi ile ilgili projeler gerçekleştirmek. Çalışmalarımız tarımsal üretimde verimi arttıran, iş gücünü ve girdi maliyetini azaltan teknolojilerin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin yaygınlaştırması ile ilgili alanlar üzerine yoğunlaşıyor. Tam da bu noktada AZMUD projesi işimizin çerçevesine uyan büyük ve etkili bir çalışma olarak karşımıza çıktı. Dahil olmaktan çok mutlu olduk. İş birliği yapmakta olduğumuz ülkelerin katkısıyla, projenin amaçlarına hedeflenen sürede ulaşabileceğimize inanıyoruz. Elde ettiğimiz gelişmeleri ve yenilikçi yöntemleri hızla yaygınlaştırmada ve TABİT’in hedefi olan kırsal alanı geleceğe hazırlama yolunda büyük bir adım daha atmış olacağız. Proje’nin Tabit tarafındaki çalışmalarını Ar-Ge Müdürümüz Orhan Kurt yönetiyor. Projede hem ziraat mühendisliği hem de teknoloji alanındaki uzmanlığı sayesinde çiftçilerin kullanabileceği teknolojiler hazırlayacak. Aynı zamanda mevcut seraların yeni teknolojilere entegrasyonunu sağlayacak.” dedi.