Alzheimer'da erken tanı çok önemli

''Dünyada tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yaşam süresinin uzamasına bağlı olarak, Alzheimer hastalığının görülme sıklığı artıyor'' ifadesinde bulunan Özel Ege Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Zaur Mehdiyev, bellek sorunlarının günlük aktiviteleri etkileyen, ister ara-sıra unutkanlıklar, ister kısa süreli bellek kayıpları olsun bir çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabileceğini söyledi.

Alzheimer hastalığı yaşlanmanın bir parçası değildir

Özel Ege Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Zaur Mehdiyev: ''Beynimizde 100 milyon sinir hücresi vardır ve bu hücreler birbirleriyle bağlantı kurarak büyük bir ağ oluşturmaktadır. Beyindeki farklı hücre grupları farklı fonskiyonları üstlenir. Örneğin, bazı hücre grupları öğrenmeden, bazı gruplar hafızadan, bazıları da dikkat işlevinden sorumludur. Bazı hücre grupları görmemizi, bazıları işitmemizi, bazıları koku almamızı, bazıları da kaslarımızın hareketini sağlar. Dolayısıyla beyin hücreleri küçük fabrikalar gibi çalışır. Bu hücreler bilgileri alır, işler, depolar ve diğer hücre gruplarıyla paylaşır. Alzheimer hastalığı bu küçük hücre fabrikalarında işleyişin bozulmasına ve bir süre sonra komşu hücre gruplarında da işleyişin aksamasına neden oluyor. Hasar yayıldıkca hücre grupları görevlerini yapamaz hale geliyor ve hücre gruplarının ölmesine sebep oluyor. Alzheimer hastalığının sıklığı yaş ilerledikce artmaktadır. Özellikle 65yaş ve üstü bu risk biraz daha yüksektir. Bu yaş grubunda her 10 kişiden birinde Alzheimer hastalığına rastlanmaktadır. 85 yaş ve üzerinde ise bu oran yüzde 30-40'lara kadar yükselmektedir.''

Unutkanlık, Bunama Hastalarında İlk Farkedilen Bulgudur

Bellek bozukluğu, karar verme, yargılama, dil ve diğer bilişsel işlevlerdeki bozukluklar “Demans (bunama)” çatısı altında değerlendirilir. Demans hastalarında iş hayatındaki insan ilişkileri ve sosyal etkileşim yetisinde bozukluk kademeli olarak başlar ve zaman içinde artış gösterir. Unutkanlık, bunama hastalarında ilk ortaya çıkan veya ilk farkedilen bulgudur. Diğer erken belirtiler arasında :

• Aynı soruyu tekrar-tekrar sorma

• Konuşurken bazı kelimeleri hatırlayamama

• Kelimeleri karıştırma (örneğin “masa” yerine “yatak” söylenmesi gibi)

• Rutin işleri yapmak için önceki zamanlara kıyasla daha fazla vakit harcama

• Eşyaları uygunsuz yerlere koyma (örneğin cüzdanı mutfak çekmecesine koyma gibi)

• Tanıdık bir yere giderken kaybolma

• Belirgin bir sebep olmadan ruh halinde ve davranışlarda ani değişiklikler

Bellek sorununu değerlendirirken doktorunuz size bazı soruları soracaktır. Bu soruları aile bireylerinden birinin gözetiminde cevaplamanız doktorunuz, dolayısıyla sizin için faydalı olacaktır. Sorulacak sorulara örnek olarak:

• Bellek sorunlarınız ne zaman başladı?

• Düzenli kullandığınız ilaç var mı(bitkisel ilaçlar ve gida takviyesi olarak kullandıklarınız dahil)? Kullanıyorsanız hangi dozda?

• Yeni kullanmaya başladığınız ilaç var mı?

• Son zamanlarda yapmakta zorlandığınız bir iş, görev var mı?

• Bellek sorununuzla baş etmek için ne yapıyorsunuz? Bu yöntem faydalı oluyor mu?

• Alkol kullanıyor musunuz? Kullanıyorsanız ne sıklıkta ?

• Yakın zamanda kafa travması yaşadınız mı? (düşme, araba kazası ve s.)

• Son zamanlarda her hangi bir hastalık geçirdiniz mi?

• Son zamanlarda kendinizi üzgün, endişeli veya mutsuz hissediyormusunuz?

• Son zamanda sizi etkileyecek kayıp, değişiklik veya stres yaşadınız mı?

• Nasıl bir günlük yaşama sahipsiniz? Son dönemlerde günlük rutininizde bir değişiklik var mı?

Alzheimer ve Benzer Hastalıkların Erken Tanısı Fayda Sağlar

Zor adım olsa bile, erken tanı almak önemlidir. Bu, düzeltilebilir bellek sorununun belirlenmesi ve uygun tedaviye başlanmasını sağlar. Yalnız düzeltilebilir bellek bozuklukları değil, hafif kognitif bozukluk, Alzheimer hastalığı ve benzer hastalıkların erken tanısının aşağıdaki faydaları vardır:

• Tedaviye başlanarak belirtiler giderilebilir veya geciktirilebilir

• Kendiniz, aileniz ve arkadaşlarınız hastalık konusunda bilgilenir, dolayısıyla mevcut duruma adaptasyonunuz kolaylaşır

• Gelecekte sorun haline gelebilecek mali ve hukuki konuları daha erken halledilir.