2023'te dünya ve Türkiye ekonomisini bekleyen gelişmeler...
2023'e girerken dünya ve Türkiye'yi neler bekliyor? Eski Devlet Bakanı ve Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi 2023'de dünya ve Türkiye ekonomisini bekleyen gelişmeleri değerlendirdi.
Prof. Dr. Işın Çelebi: “Köklü reformlar ve doğru kararlar ile ekonomide uzun vadeli çözümler sağlanabilir”
Türkiye ekonomisi 2023 yılına seçim ekonomisi, enflasyonla mücadele, asgari ücret zammı ve EYT beklentileri ile giriyor. Eski Devlet Bakanı ve Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi 2023’te dünya ve Türkiye ekonomisini bekleyen gelişmeleri değerlendirdi. Prof. Dr. Işın Çelebi, yılı 3’er aylık 4 kısımda değerlendirmek gerektiğini belirtti. Haziran 2023’e kadar olan ilk 6 aylık dönemde seçim ekonomisi, Temmuz 2023’ten itibaren de ekonomik sorunlara uzun vadeli çözümlerin üretileceği köklü reformların yapılacağı bir dönem yaşanacağını öngördü.
“FED’in enflasyon hedefi %2”
Prof. Dr. Işın Çelebi, FED’in 50 baz puan artırarak faiz oranlarını 4.1’e çıkardığını ve enflasyonun da 9’dan 7,1’e düşmesine neden olduğunu belirtti. FED kararlarının bütün dünyayı etkilediğine değinerek ABD’nin enflasyon hedefini de %2 olarak açıkladığına işaret etti. Işın Çelebi, “FED bunda da kararlı. Gelişmiş ülkelerde, enflasyonla mücadelenin iktisat politikasının temeli haline geldiğini görüyoruz. ABD’nin, enflasyon oranı %2’ye inene kadar daraltıcı politikaya devam edeceği anlaşılıyor.” diye konuştu.
“2023, doların yılı olacak”
Rusya ve Ukrayna savaşının da devam edeceği tahmininde bulunan Işın Çelebi, “Dijitalleşme, silah endüstrisinin de gelişmesine neden oldu. Önümüzdeki yılda bölgesel savaşların kolay kolay biteceğini düşünmüyorum.” dedi. Euro’nun değer kazanmaya devam ettiğini, bunun da Avrupa’nın ihracatında zorlanacağı anlamına geldiğini anlattı. ABD’nin doları daha düşük tuttuğu için Amerikan mallarının ihracatının daha kolay yapılacağı, buna istinaden 2023 yılının doların yılı olacağı tahmininde bulundu. Çin’in ise pandemide kapılarını kapattığına dikkat çekerek, “Önümüzdeki yıl, Çin ve Rusya ne kadar devrede olacak zaman gösterecek.” dedi.
“Seçim ekonomisi, Mart’ta da asgari ücret zammını gerektirecek”
Işın Çelebi, Türkiye’nin ise 2023 Haziran ayında gerçekleşmesi beklenen seçimlere hazırlandığını hatırlattı. Zor bir sürece girildiği kanaatinde olduğunu söyledi. Temel tartışma konusunun ekonomiden ziyade demokrasi, hukuk ve adalet olacağını öngördü.2023 yılını ilk 6 ay ve ikinci 6 olarak ayrı değerlendirmek gerektiğini söyledi. Daha doğru bir analiz yapabilmek için bu dilimleri de kendi içinde Ocak-Mart / Nisan - Haziran ve Temmuz sonrası olarak değerlendirdiğini açıkladı. Seçim ekonomisi sürecinin başladığına dikkat çekerek, “Bunun etkisi ekonomik politikalarda görülmeye başlandı. EYT - Erken Yaşta Emeklilik yasası çıkacak. Bütçe politikaları da tamamen seçim ekonomisine yönelik çalışacak. Ocak’ta asgari ücret artışı olacak. 8.000 – 8.500 TL’ye gelecek. Ben, seçim öncesi Mart’ta da tekrar bir asgari ücret artışı olacağını ve maaşların 10.000 TL’ye yükseltileceğini düşünüyorum. Buna ek olarak 10 milyon emeklinin maaşlarını da yükseltmek gerekecek. Çünkü emekli maaşı 3.500 TL ve bu insanlar zor durumda. Buna özel önem vermek lazım.” değerlendirmesini yaptı. Ayrıca Botaş’ın 121 milyar ödemesinin yapılmamasını, ihtiyacının karşılanmamasını, kur garantili mevduatlara da ödeme yapılmamasını bu kapsamda değerlendirebiliriz” dedi. Bu dönemde maalesef köklü reformlara yeterince çalışılmadığını, seçim ekonomisi nedeniyle durumu iyi göstermek için müthiş bir çaba harcandığını belirtti.
“İkinci altı ayda anti enflasyonist politika uygulanmalı”
Işın Çelebi, ikinci altı aya dair öngörü beklentilerini de anlattı. Temmuz 2023’ten itibaren seçimin sonuçlanmasından sonra Türkiye’nin anti enflasyonist bir politika uygulamasını beklediğini söyledi. Enflasyonu aşağıya indirmek yönünde daraltıcı bir politika uygulaması öngördü. Işın Çelebi, “Ciddi bir iktisat politikası uygulaması göreceğiz o dönemde. Merkez Bankasının bağımsızlığının daha önem kazandığı bir dönem olacak. Reformların olacağı bir dönem olacak. Bunlar hukuk, adalet ve demokrasi kurallarıyla başlayacak. Ekonomide de anti enflasyonist politikaya çok ağırlık verilecek. Bütçe politikaları da tekrar gözden geçirilecek.” dedi.Işın Çelebi son olarak, önümüzdeki seçimin barış içinde yapılmasını sağlayacak bir yapı beklendiğine işaret etti. “Sertleşmesinin ve çok keskin olmanın Türkiye’ye bir faydası yok. 2023 Haziranında yapılacak seçimin düğün bayram içinde ülkemiz için hayırlısıyla sonuçlanmasını temenni ediyorum.” dedi.