Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan "Hava Kalitesi Farkındalığı" için kamu spotu

Türkiye'de 31 ilin hava kalitesinin korunması ve kamuoyu farkındalığı sağlanması amacıyla yürütülen ve Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği tarafından finanse edilen 'Türkiye'deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi CityAir' kamu spotu yayına hazırlandı. Birleşmiş Milletler'in mavi bir gökyüzü için 'Uluslararası Temiz Hava Günü' ilan ettiği 7 Eylül tarihinde lansmanı yapılacak kamu spotunda, şehirlerde hava kalitesini etkileyen faktörler ve havanın kalitesinin yaşam kalitesi ile doğrudan ilişkisi anlatılıyor. Kamu spotunda 'Temiz hava, kaliteli hayat' vurgusu yapılıyor.

Soluduğumuz hava yaşam standardımızı da belirliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, her 10 kişiden 9'u kirli hava soluyor ve yılda 8 milyon insan hava kirliliğinin sebep olduğu hastalıklardan etkileniyor. Bu gerçeklerden hareketle Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından hayata geçirilen ve TC Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen CityAir Projesi, hava kalitesi konusunda toplum bilincinin artırılması ve vatandaşların “soluduğu havanın kalitesi ile yaşam kalitesi” arasındaki bağı fark etmelerini amaçlıyor. Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi CityAir kapsamında hazırlanan kamu spotu, 7 Eylül “Uluslararası Temiz Hava Günü’ etkinlikleri çerçevesinde TV’lerde yayınlanmaya başlayacak.

Hava kalitesi farkındalığı
Hazırlanan kamu spotu ile yetişkinler kadar çocukların da hava kalitesinin önemini erken yaşta kavraması amaçlanıyor. Havayı oluşturan gazların ve kirleticilerin anime karakterlerle sembolize edildiği filmde, hava kalitesinin iyileşirilmesi için 7’den 70’e tüm bireylerin alabileceği aksiyonlar anlatılıyor. Şehirlerde hava kalitesinin iyileştirilmesi konusunda da önerilerin yer aldığı kamu spotunda, toplu taşıma ve bisiklet kullanımı gibi günlük hayatımızda uygulayabileceğimiz örneklere yer veriliyor.

Kamu Spotunda Yer Alan Karakterler:
Hava kalitesinin yaşam kalitesini doğrudan etkilediği anlatılan kamu spotunda “temiz hava, kaliteli hayat” vurgusu yapılıyor. 45 saniyelik videoda vatandaşlar, hava kirleticileri hakkında bilgi almaya ve temiz bir hava için birlikte hareket etmeye davet ediliyor. Videoda araçların bakımlarının zamanında yapılması, ulaşımda çevre dostu toplu taşıma araçlarının kullanılması ve daha az yakıt tüketimi için binalarda yalıtımın önemi gibi konulara da dikkat çekiliyor.

Oksi: Oksijeni temsil ediyor, hava kalitesinin ve temiz havanın ana unsuru olarak ele alınıyor.

Egzo: Egzoz gazlarını temsil ediyor, hava kalitesini düşürüyor.

Benzi: Kalitesiz araç yakıtlarını temsil ediyor ve hava kalitesini düşürüyor.

Bacca: Soba ve kaloriferlerin uygunsuz şekilde yakılmasını temsil ediyor ve hava kalitesini düşürüyor.

Karabu: Olumsuz hava koşullarının hava kalitesi üzerindeki etkilerini temsil ediyor ve hava kalitesini düşürüyor.

Loki: Kentlerin lokasyonunun hava kalitesindeki olumsuz etkisini temsil ediyor ve hava kalitesini düşürüyor.

CityAir (Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi) Hakkında: Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi (CityAir) Türkiye’de 31 ilin hava kalitesinin korunması ve kamuoyu farkındalığı sağlanması amacıyla yürütülüyor. Bu amaçla düzenlenen eğitim ve iş birliği faaliyetleri, hava kalitesi çalıştayları ve saha ziyaretleri yerel personelin eğitiminde de büyük önem taşıyor.
Proje kapsamında, hava kalitesi yönetimine ilişkin konuların; karar vericiler, belediyeler, çocuklar, kadınlar ve toplumun farklı seviyelerinde anlaşılması ve bu konuda farkındalığın artırılması için çalışmalar yapılıyor.

City Air kapsamında bugüne kadar neler yapıldı?

- Türkiye’deki Şehirlerde Hava Kalitesinin İyileştirilmesi ve Kamuoyu Farkındalığının Artırılması Teknik Destek Projesi (CityAir) kapsamında bugüne dek gerçekleştirilen Emisyon Envanteri Çalıştayları, saha ziyaretleri, paydaşlara yönelik formatör eğitimleri ve paydaş toplantıları aracılığıyla hava kirliliğine ilişkin belediyelerin, yetkili makamların ve ilgili personelin teknik kapasitelerinin artırılması sağlandı.

- Proje dahilindeki illerden hava kalitesi yönetiminden sorumlu yetkililerin katılımı ile ‘’Hava Kirliliğini Önleme Çalıştayları’’ ve üniversite öğrencileri ile akademisyenlerin katılımı ile ‘’Hava Kalitesi Üniversite Farkındalık Seminerleri’’ düzenlendi.

- Türkiye’de 31 ilin hava kirliliği envanteri ve hava kalitesi modelleme çalışmalarının yürütüldüğü CityAir projesi kapsamında, ayrıca çok sayıda farkındalık ve iyileştirme çalışması gerçekleştirildi. Proje; Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak, Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin, Osmaniye, Amasya, Çorum, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Afyon, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Niğde illerini kapsıyor.

Projede hedeflenenler:
- Hava Emisyon Yönetim Sistemi (HEY) içinde envanter sistemi kapasitesinin “hava kalitesi” modellemeleri, GIS (Coğrafi Bilgi Sistemi) ve diğer tüm “Bilişim Teknolojileri” araçları ile geliştirilmesi.
- Temiz Hava Bölgeleri dağılımına göre Güney İç Anadolu, Ege, Orta Karadeniz ve Akdeniz Bölgesi’nde yer alan 31 ilin Temiz Hava Eylem Planlarının güncellenmesi.
- Şehir ölçeğinde emisyon azaltma stratejilerinin geliştirilmesi ve toplumdaki farkındalığı artırarak hava kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yol haritasının oluşturulmasıdır.

Kamuoyunu bilinçlendirmek için atılan adımlar:
- Hava kalitesi konusunda kamuoyundaki farkındalık düzeyinin belirlenmesi için anket çalışmaları yapılıyor.
- Hava kalitesi yönetimi kapsamında çalıştaylar düzenleniyor. Emisyon envanteri eğitimleri gerçekleştiriliyor. Hava kalitesi değerlendirmesi ve modellemesi eğitimleri veriliyor.
- Çocuklar ve yaşlılar gibi seçili hedef gruplara ve hamileler, hastalar gibi risk gruplarına yönelik bilgilendirici broşürler basılıyor ve dağıtılıyor.
- Genç kuşağa yönelik sosyal medya buluşmaları gerçekleştiriliyor. TV ve radyo spotları hazırlanarak hava kalitesinin geniş kitleler tarafından anlaşılmasını sağlayacak paylaşımlar gerçekleştiriliyor.
- Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile işbirliği içerisinde çalışılıyor.
- Kamuya açık alanlarda, okullarda, il ve ilçe belediyelerinde hava kalitesinin korunmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor. Özellikle ilköğretim ve ortaöğretim seviyelerine göre eğlenceli ve öğretici aktarımların sağlanmasıyla akılda kalıcı faaliyetler planlanıyor.