"Girişimler hayal kurmakla başlar; araştırmak, çok çalışmak, sabır ve öz disiplinle büyür…"
ABD Tarım Bakanlığı tarafından onaylı, dünyadaki 40 şirketten biri olan Biolive Kurucusu ve CEO'su Duygu Yılmaz, ÖRAV'ın 5 Taş Sosyal ve Finansal Liderlik Programı'na konuk oldu. İlk üretimini evdeki laboratuvarda yapan Yılmaz; öğretmenlere zeytin çekirdeğinden dünyaya zarar vermeyen bitkisel kaynaklı plastik üretimine uzanan, heyecan verici girişimcilik hikayesini anlattı.
Garanti BBVA desteğiyle altı yıldır yürütülen ve 2.300 öğretmen aracılığıyla yaklaşık 35 bin öğrenciye ve ailesine erişen 5 Taş Sosyal ve Finansal Liderlik Programı öğrencilerin çevrelerindeki sorunlara duyarlı ve analitik düşünce yapısını özümsemiş, çözümcü bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunuyor.
Çocuklarda sosyal ve finansal okuryazarlık konusundaki bilincin artmasını hedefleyen program Aflatoun International iş birliğiyle tasarlandı. Kişisel Anlayış ve Keşif, Haklar ve Sorumluluklar, Tasarruf ve Harcama Bilinci, Planlama ve Bütçeleme ile Sosyal ve Finansal Girişim başlıklarından oluşan programda katılımcı öğretmenler ve öğrencileri bu beş başlıkta aktiviteler gerçekleştiriyor. Programın son ayında gerçekleştirilen çevrim içi iki günlük Çözüm Kampında ise öğrenciler, öğretmenleri rehberliğinde sosyal çevrelerindeki bir soruna çözüm olarak bir girişim fikri oluşturuyor ve proje planı hazırlıyorlar.Program kapsamında her ay bir kere gerçekleşen “Uzman Buluşmalarında” ise öğretmenler, öğrenciler ve veliler, o ayın temasıyla ilgili başlıkta bir uzmanla bir araya geliyor. ‘’Uzman Buluşmalarının” bu ayki konuğu, ABD Tarım Bakanlığı tarafından onaylı, dünyadaki 40 şirketten biri olan Biolive Biyolojik ve Kimyasal Teknolojileri Kurucusu ve CEO’su Duygu Yılmaz oldu. Yılmaz, etkinlikte hayal etmekle başlayan girişimciliğin; sabır, çalışmak ve öz disiplinle başarıya ulaştığını söyleyerek, kendi hikayesinin dönüm noktalarını anlattı.
“Benim girişimcilik hikayem çocukluktaki kimya merakım ve kahvaltı sofrasındaki bir rastlantıyla başladı”
‘’Memur bir aileden geliyorum, 6 yaşından bu yana kimya ilgimi çekiyordu. Gıda Mühendisliği’ndeki lisans eğitiminin ardından İTÜ’yü hedefleyerek çalıştım ve Kimya Fakültesi’ni kazandım. Aynı süreçte kalite mühendisi olarak işe girdim ama bir yıl çalıştıktan sonra kurumsal hayata adapte olamadığımı fark ettim. Hem eğitim alanında hem de işhayatının içerisinde olmak istiyordum ama memur bir aileden geldiğim için girişimcilik konusuna uzaktım. Ne üreteceğimi ve nasıl farklılaşabileceğimi bilmiyordum. Bir gün kahvaltıda zeytin çekirdeği yutan ve midesine iyi geleceğini söyleyen babam için bu işin içyüzünü araştırırken zeytin çekirdeği benim için bir tutku haline geldi. Çekirdeğin içindeki antioksidanların faydaları neler olabilir, bu antioksidanlar kozmetik sektöründe de kullanılabilir mi konularında makaleler okudum, araştırmalar yaptım.
‘’Kurumsal hayattan ayrılma riskini aldım. Para kazanmak için bir etüt merkezinde ders verirken kalan zamanlarımda zeytin çekirdeğinden plastik üretimine uzanan projeme vakit ayırabildim. İlk laboratuvarımızı eve kurduk.’’
‘’Üniversitede tanıştığım, birlikte ders çalıştığım arkadaşlarım ortaklarım oldu. Onlarla birlikte çekirdeğin içerisinde tespit ettiğimiz malzemelerin biyopolomire uyum sağlayacağını düşündük ve evimizde laboratuvar kurarak zeytin çekirdeğinden plastik üretmek için yola çıktık. Bu süreçte riskli bir karar vererek kurumsal hayattan ayrıldım. Yarı zamanlı çalışarak bir etüt merkezinde öğrencilere ders vermeye başladım. Sabah öğrencilerin saatine göre etüt merkezine gidiyordum, öğlen ise kendi projemle ilgileniyordum. Oldukça yoğun bir tempoda günde 17-18 saat çalışarak üç yıl geçirdik ve projenin prototipi oluştu. Sonrasında ortağımın evinde bir laboratuvar kurduk. Yaklaşık 2 buçuk yıl sonra ilk ürünümüzü oluşturduk ve Boğaziçi Üniversitesi'nin bir yarışmasına katılarak ödül aldık. 2016 yılında projemize yatırım yapıldı ve 2017 yılında Biolive’ı kurduk. Tübitak, KOSGEB gibi kurumlar da bizi destekledi. Türkiye ve yurt dışında uluslararası ödüller aldık.’’‘Daha sürdürülebilir bir dünya için petrol türevlerinden uzaklaşmalıyız. Sosyal faydası daha fazla olan bu cins yeni teknolojilerin yaygınlaşması için, maliyet açısından rekabetçi olmaları gerekiyor.’’
‘’Zeytinyağı üretiminde kullanıldıktan sonra ortaya çıkan çekirdekler yakıldığında kömürden 12 kat daha fazla karbonmonoksit salgılıyor. Bu sebeple iklim krizi ile mücadele ettiğimiz bu günlerde, zeytin çekirdeğinin yakılması doğru bir hareket değil. Biz kullanım alanı olmayan bu çekirdekleri tesisimizde topluyoruz ve bitkisel kaynaklı bir plastik üretiyoruz, bu dünyada da ilk olan bir teknoloji. Rakiplerinden ayrıştığı en büyük nokta ise geri dönüştürülebilir olması ve maliyetinin uygunluğu. Petrol türevli plastiklere yakın bir fiyatla bu ürünü hayata geçirdiğimiz için, pek çok sektörde kullanılmasını sağladık. Bu teknolojiyle birlikte dünyanın en yüksek oranlı bitkisel deri üretebilecek hammaddesini ürettiğimizi fark ettik, şu an vegan deri de üretiyoruz. Sanayide üretilen her ürünün bir karbon ayak izi var. Bu atıklar ne kadar bitkisel ağırlıklı olursa, aslında o kadar sosyal fayda sağlamış oluruz.’’
‘’Girişimcilik hayal kurmakla başlayan, araştırma, çalışkanlık, sabır ve öz disiplinle başarılı olabileceğiniz bir alan.’’
‘’Biz bu işe başladıktan sonra tüm firmalara kendimiz ulaştık ve her birine tek tek ürünlerimizi anlattık. Mücadele ederek ve sürekli kendimizi yenileyerek bütün ürünlerimizi tanıtmaya çalışıyoruz. Sadece ticari bir ekip değiliz. Her birimiz eğitimlerimize, doktoralarımıza devam ediyoruz. İlerleyen süreçlerde Harward gibi okullarda da doktoralarımıza devam etme gibi hayallerimiz var. Şu an kendi ülkemizde, kendi teknolojimizle beraber farklı teknolojiler de geliştiriyoruz. Bizim için çok önemli olan şey hayatımızdaki birçok malzemeye sürdürülebilir çözümler bulmak. Bir gün camla, kağıtla, kumaşla ilgili de farklı çözümler üretebiliriz diye yoğun çalışmalar yapıyoruz.’’Yılmaz’dan öğrencilere girişimcilik ile ilgili tavsiyeler:
Hayal kurun
Sosyal medyaya gereğinden fazla zaman ayırmayın
Bilim, teknoloji, sosyolojik gelişmelerle ilgili araştırmalar okuyun
Planlı olarak risk almaktan çekinmeyin
Çok çalışmaya ve başaramadığınızda yeniden başlamaya hazır olun
Sabırlı olun
5 Taş Sosyal ve Finansal Liderlik Programı Hakkında
5 Taş Sosyal ve Finansal Liderlik Programı, Öğretmen Akademisi Vakfı tarafından, Aflatoun International iş birliğiyle uygulanmaktadır. Program ile ilkokul ve ortaokul öğrencilerine, finansal okuryazarlık ve sosyal girişimcilik bilgi ve becerilerinin, aktif öğrenme yöntemleri kullanılarak kazandırılması hedeflenmektedir. Program kapsamında; Kişisel Anlayış ve Keşif, Haklar ve Sorumluluklar, Tasarruf ve Harcama Bilinci, Planlama ve Bütçeleme ile Sosyal ve Finansal Girişim başlıkları altında 3. sınıftan 7. sınıfa kadar öğrencilerin öğretmenlerine yönelik bilgiler paylaşılmaktadır. Programın son ayında gerçekleştirilecek olan çevrim içi iki günlük Çözüm Kampında öğrencilerden, sosyal çevrelerindeki bir soruna çözüm olarak bir girişim fikri oluşturmaları, öğretmenlerin ise öğrencilerine bu aşamada teşvik ve temsil desteği vermeleri beklenmektedir. 2021 yılında gerçekleşen çözüm kampında pandeminin de etkisiyle öğrencilerin özellikle çevre ve sürdürülebilirlik alanında projeler geliştirdiği ve farkındalıklarının arttığı gözlenmektedir. Program kapsamında bugüne kadar 2300 öğretmen aracılığı ile yaklaşık 35 bin öğrenciye ve ailelerine ulaşılarak, söz konusu alanlarda farkındalık elde etmeleri sağlanmıştır.