Ticari taksilere yerleştirilen panik butonlarının güvenlik ve psikolojik etkileri
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından ticari taksilere yerleştirilen panik butonlarının güvenlik ve psikolojik etkilerini değerlendirdi.
İstanbul taksilerinde yeni bir güvenlik önlemi!
Panik butonu ile şoför ve yolcu güvenliği artıyor!
Taksi sürücülerine yönelik hırsızlık, gasp, yaralama ve ölüm olaylarının artması üzerine hayata geçirilen panik butonu uygulaması, Haziran 2024 itibarıyla taksilerde kapsamlı şekilde kullanılmaya başlandı.
Ticari taksilere yerleştirilen panik butonlarının güvenlik ve psikolojik etkilerini değerlendiren İş Sağlığı ve Güvenliği Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, “Taksilerde herhangi bir olumsuz olayda panik butonunun çalıştırılması taksi şoförünün ya da yolcunun sağlığı veya güvenliğine yönelik herhangi bir risk durumunda en yakın yardım ekiplerinin müdahale etmesi hem taksici hem de yolcu güvenliği açısından önem arz ediyor.”
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından ticari taksilere yerleştirilen panik butonlarının güvenlik ve psikolojik etkilerini değerlendirdi. Bu sistemin, taksi şoförleri ve yolcular için güvenlik açısından önemli bir adım olduğunu belirten Dr. Kağan, “Ticari taksilere yakın zamanda İBB tarafından yaygınlaştırılan ‘panik butonu’ taksicilik sektöründe iş güvenliği için önemli bir adım olmuştur. Böylelikle taksilerde herhangi bir olumsuz olayda panik butonunun çalıştırılması taksi şoförünün ya da yolcunun sağlığı veya güvenliğine yönelik herhangi bir risk durumunda en yakın yardım ekiplerinin müdahale etmesi hem taksici hem de yolcu güvenliği açısından önem arz ediyor.”
Panik butonu saldırılarına karşı ne kadar etkili olacak?
Panik butonu uygulamasının taksicilere yönelik saldırıları önlemede ne kadar etkili olabileceği konusunu değerlendiren Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, “Belirtildiğine göre panik butonuna basıldığı zaman 'TAKSİ S.O.S' yanmasıyla, emniyet birimlerine ve 153 İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ihbar ediliyor. İhbar edildiğinde de en yakındaki ekipler polis ise polis, jandarma ise jandarma olay yerine gelip müdahale ediyor. En yakın güvenlik güçlerinin en kısa zamanda müdahale etmesi saldırılar açısından çok etkili bir durum olabilir.” diye konuştu.
Önlemlerin güven duygusu üzerindeki etkisi…
Bu tür önlemlerin güven duygusu üzerindeki etkisine de işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, “Bu uygulamanın taksiciler ve yolcular üzerinde psikolojik etkilerine baktığımızda her ikisini de güvende hissettirir. Ancak eğer taksici ya da yolcu da bu botunun işe yaramaz ya da etkili olmadığı düşüncesi varsa nötr bir etkisi olacağını söyleyebiliriz. Bu noktada bu butonun çalıştığında herhangi bir müdahalenin olmadığına dair tecrübesi olan yolcu ya da taksi şoförü olursa bu kez bu durum psikolojik olarak olumsuz bir etkisi olacaktır. Bu sebeple bu butonun müdahalesi iyi çalışmalı ve etkili olmadığına dair bir olayın gerçekleşmemesi gerekmektedir.” şeklinde konuştu.
Yanlış alarmlar için çözüm önerileri!
Panik butonuna olası yanlışlıkla basılması durumuna da değinen Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, şöyle devam etti: “Panik butonu yanlışlıkla basılsa bile polis ekibi olayı yerine gönderilecek şekilde bir sistem kurulmuş durumda. Gerçekten sıkıntıdaysa panik butonuna bastığında polis ya da jandarma olay yerine müdahale edecektir. Ancak polis ya da jandarmanın sürekli yanlış butona yanlışlıkla basılması sebebiyle müdahale etmesi güvenlik güçlerinin boş yere meşgul edilmesine sebebiyet verecek. Bu sebeple yanlış basım olduğuna dair ikinci bir bildirim gönderilmesi ya da olay yerinin uzaktan kontrol edilmesi gibi bir takım ekstra güvenlik önlemleri alınabilir. Belirtildiği kadarıyla buton basılınca uyarı çağrı merkezine gidiyor çağrı merkezi taksi kamerasından kontrol ediyor ve ona göre en yakın güvenlik güçlerine ihbar ediyor. Eğer sık sık yanlış butona basıldığı durumda güvenlik güçleri müdahale için çağrılırsa, bir süre sonra gerçek bir olay olduğunda sahte olduğunu düşünerek yavaş müdahale etmesi ve etkili olamamasına sebebiyet verebilir. Bu sebeplerle panik buton sisteminin araç takip sistemi, araç içi kamera sistemi gibi çeşitli sistemlerle desteklenmesinin daha iyi olduğu görülüyor.”
Panik butonuna basıldığında ne olacak?
Açıklamalara göre sürücü panik butonuna bastığı zaman sinyalin çağrı merkezine iletileceğini, panik butonunun sürücünün ekranının üstündeki kamerayı da çalıştırarak taksi içerisindeki durumu alarm merkezine aktarabileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, “Alarm merkezi de taksinin bulunduğu en yakın emniyet birimini haberdar ederek en geç 15 dakikada müdahale edilmesi sağlanacak.” dedi.
Etkin teknoloji kullanımı için taksi şoförleri eğitilmeli…
Taksicilerin iş güvenliği için gelişen teknolojiden yararlanmak ve bu teknolojik sistemlerin tüm taksilerde bulundurulmasının yasal zorunluluk hale getirilmesinin önemli olduğunu da söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Gamze Kağan, “Bununla birlikte bu teknolojik uygulamaların etkin ve verimli bir şekilde kullanılması için bu konuda taksi şoförlerine eğitimler ve bilinçlendirme programları yapılması da ayrı önem arz ediyor. Teknolojik aygıtların çalışmadığı risklere karşılık da taksi şoförlerini tehlikeli insanlara karşı kendilerini nasıl koruyabileceklerine yönelik eğitimlerin verilmesi de önemli.” şeklinde sözlerini tamamladı.