Sporda Fikri Mülkiyet Hakları

26 Nisan Fikri Mülkiyet Günü ve Sporda Fikri Mülkiyet Hakları

26 Nisan, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO)’nın kurulduğu, anlaşmanın yürürlüğe girdiği gün olarak tüm dünyada Dünya Fikri Mülkiyet Günü olarak kutlanıyor. Her yıl 188 üye ülkede gerçekleştirilen çeşitli etkinliklerle kutlanan Dünya Fikri Mülkiyet Günü, fikri mülkiyetin önem ve değerini gündeme taşıyor.

Dünya Fikri Mülkiyet Gününün temel amacı, fikri ve sınai mülkiyet haklarının ülkelerin sosyal, ekonomik ve kültürel gelişimindeki etkilerini ortaya koymak, patentler, ticari markalar, telif hakları ve yaratıcılığı teşvik etmede farkındalığımızı artırmak.

Türkiye’nin WIPO’ya katılımı 14 Ağustos 1975 tarih ve 7/10540 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla uygun bulunmuş, 12 Mayıs 1976’dan itibaren de Türkiye örgütün üyesi haline gelmiştir. Türkiye son 15 yılda fikri ve sınai mülkiyet alanında büyük bir ilerleme kaydetmiştir.

Bir sanatçı eserini topluma göstermek, emeğinin karşılığını almak ve eserini korumak istemesi en doğal hakkıdır. Bu telif hakkıyla korunmaktadır. Fikri mülkiyet hakları, sanatçının eserinin veya tasarımcının emeğinin taklit edilmesinin durdurulmasını talep etme hakkını sunmaktadır. Böylelikle başkaları tarafından izinsiz şekilde kişilerin emeği kullanılmamakta, haksız menfaatlerin önüne geçilmektedir.

Her sene WIPO tarafından bir tema belirlenmekte olup, 2019 yılı için “sporda fikri mülkiyet hakları” konusu seçilmiştir. Spor dünyasındaki federasyonlar, yöneticiler, sporcular, formalar, spor malzemeleri, sponsorlar ve taraftarların menfaatlerini desteklemek amacıyla fikri mülkiyet hakları bu sektöre katkı sağlamaktadır.

Örneğin; günümüzde futbol kulüpleri ve taraftarlar birbirlerine oldukça bağlıdırlar. Taraftarların kulüplere yardım etmek amacıyla satın aldıkları formaların tasarımcılar tarafından yapılması, forma üzerindeki sponsor isimleri veya futbolcuların giydikleri kramponların markaları fikri mülkiyet ile bağlı unsurlardır. Örneğin Fenerbahçe Spor Kulübü 2018-2019 döneminde 226 bin 358 adet forma satmış, buna bağlı olarak kulüp forma üzerindeki göğüs reklamlarından, resmi bahis şirketlerinden, stadyum reklamı ve sponsorlarından kazanç elde etmiştir. Sonuç olarak farklı sektördeki firmalar ürünlerini tanıtmak amacıyla spor sektörünü kullanmaktadırlar.

Fikri mülkiyet hakları spor da dahil olmak üzere, birçok farklı alanda yaratıcılığı teşvik edip yeni iş fırsatları ile istihdam olanakları yaratmakta, ulusların sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınması için önemli fırsatlar sunmaktadır.

26 Nisan Fikri Mülkiyet Günü ve Patent Haftası Kutlu Olsun.

Avukat Elvan Kılıç