ABD ara seçimlerini okumak...

Salı günü ABD’de ara seçimler yapıldı. Başkanlık seçiminden 2 sene sonra ara seçimler yapılır. Kanun koyucular bir otokontrol sistemi geliştirmişler. Meclis’in ve Senato’nun yarısı devir daim yapıyor; böylece iktidar toptan gidip toptan gelmiyor. Böylelikle sistem de şok salınımlara karşı korunmuş oluyor.

Ayrıca belirli eyaletlerde de vali, belediye ve eyaletler meclis ve senatoları seçimleri oluyor.
Siyaset kafası öyle toptan tıraş edilmiyor. Şöyle biraz kısaltılıp düzeltiliyor.

TRUMP YARI GALİP

Federal seviyede yapılan seçimlerde Demokratlar, yani Trump’a muhalif olan parti az da olsa Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu ele geçirdi. Senato’da Cumhuriyetçiler, yani Trump’ın partisi başarılı oldu ve çoğunluğu korudu.

Elalemin Amerikalısı ilginç bir sistem oluşturmuş. Temsilciler Meclisi üyeleri eyaletlerin nüfusuna göre dağıtılıyor. Bir milyon nüfuslu Vermont eyaletiyle 40 milyon nüfuslu Kaliforniya’nın Meclisteki temsilci sayısı farklı. Buraya kadar aynen Türkiye.

SENATO FARKLI

İşin rengi Senato’da değişiyor. Her eyalet/devlet ebatı ne olursa olsun sadece 2 Senatör’e sahip. Vermont’un da Kaliforniya’nında ikişer Senatörü var. Kısacası toplam yüz kişi kanunları yapıyor ve onay veriyor.

Böyle saçma sistem olur mu demeyin. Bu sayede, Birleşik Devletler/Eyaletler kurulurken eşitlik ilkesi ihdas edilmiş.

Bu sistemde anayasa değişikliği Senato’nun 3'te 2 çoğunluğu gerektiği için ABD dünyanın en eski anayasasına sahip.

Senato’da çoğunluk Trump’da olduğuna göre, farklı görünmek için ekranlara çıkıp Trump üzerine spekülasyon yapan ‘sözde yorumculara’ fazla prim vermeyin.

ÖNE ÇIKANLAR

Seçmen, Obama’nın başlattığı Sağlık Sigortası konusunda hassas ve yüzde 44’le seçmenin oyunu etkileyen en önemli faktör oldu. (Meraklısına not olsun: Sağlık konusu ABD’de madden ve manen tam bir cehennem azabı.)

Yüzde 20'lerde diğer 2 önemli etken ise göçmenlik ve ekonomi, arkadan yüzde 10’la gelen önemli konu ise vatandaşın elindeki silahların denetimi.

 Ara seçimde ayrıca bazı önemli tarihi dip notlar da çıktı. En önemlisi, Temsilciler Meclisine ilk defa 100’den fazla kadın üye girdi. Ayrıca ilk defa bir Müslüman kadın temsilci Meclis’e girdi.

Silahlı Kuvvetlerde görev yapmış genç ve dinamik adaylar Meclis’e girdi. Katılım oranı çok yüksek oldu; son seçime göre oylarda 20 milyon artış var.

2 SENE SONRASI İÇİN İŞARET NE OLABİLİR ?

Trump sonuçlardan memnun gözüküyor. Amerikan sisteminin azizliği, son Başkanlık seçimlerinde Trump toplam oyun yüzde 50'sinden az almış olsa da Başkan seçilmişti.

Kritik eyaletler olan Virginya, Florida ve Pensilvanya ‘da Cumhuriyetçiler başarılı oldu.

Ekonomide bütün silindirler fayrap, işsizlik yüzde 2'lerde, enflasyon düşük, gümrük duvarların yükseltilmesi seçmenler için konu bile değil olunca,Trump ikinci defa Başkan olmaya daha yakın duruyor.

Konuya ayrıca Amerikan siyasetinin 2 ana partisinden biri olan Demokrat Parti'nin muhalefet olarak ‘Cehepeleşme’ benzetmesinden girersek ne demek istediğimi daha iyi anlarsınız sanırım.

ENGİN CİVAN / 08.11.2018 / ABD