ABD Borsası, Sanal Devrim ve Türkiye

Wall Street de Devrim
Son birkaç gündür Amerikan borsalarında garip olaylar yaşanıyor. Garipliklere sebebiyet veren olayları “küçük yatırımcının devrimi” olarak görebiliriz.

Başka bir açıdan değerlendirecek olursak, “perakende işlem yapanların elit büyük sermayeye karşı ayaklanması” olarak da adlandırabiliriz yaşananları…

Bir nevi “sermaye piyasalarında bir devrim yaşanıyor” denilebilir. Dahası, vaziyetin biraz ‘anarşik’ olduğunu da söyleyebiliriz.

Bu gelişmeleri şimdiden anlamakta ve takip etmekte fayda var; çünkü er ya da geç Türkiye de bu rüzgarlardan etkilenecek…

ŞARTLAR MÜSAİT OLUNCA 
Olayların bu aşamaya gelmesinde birinci olarak ‘dijital devrim’ yatıyor.

Akıllı telefonlar sayesinde her an her yerde her zaman tüm dünyaya bağlısınız.

İkinci olarak, yine dijital devrim sayesinde, sosyal medyada aynı ilgiye sahip insanlar bir araya gelebiliyor; bilgi alışverişi yaparak birlikte hareket edebiliyor.

Pandemi ortamı da bu alt yapının üzerine ilginç bir ‘finansal üst yapı’ inşa etti.

İşe ve/veya okula gidemeyenler borsalarda oyuncu oldu.

Üstüne üstlük, Merkez Bankası gevşek para politikasıyla faizleri indirince, finansal varlıklar da yükselmeye başladı.

İŞİN MEKANİZMASI
Milyonlarca genç borsada sabahtan akşama kadar oynuyor. Küçük paralarla bütün gün oynayıp 200 dolar kazanınca da kimse işe falan gitmek istemiyor.

Fazla teknik jargona da kaçmadan, son birkaç gündür yaşanan bir olayı sizlerle de paylaşmak isterim. 

GameStop (GME) isimli bir hisse var; AVM’lerde video oyunu satan dükkanlar zincirinin sahibi olan şirketin borsadaki “kote” hissesi…

İşte o hisse senedi son 12 aydır 20 dolar civarında seyrediyor ve fazla bir dalgalanma göstermiyordu. Ne var ki geçen cuma hisse birden hareketlendi.

Benim de bilgisayarımda özel programlar var; aniden yüksek hacimle fiyatı fırlayan hisseleri bana bildiriyor.

Baktım bir momentum var. Benim şahsi ‘trading’ stratejim ‘risk nötr’ olduğu için hemen bir diyagonal opsiyon işlemi yaptım.

(Sizin anlayacağınız hisse fiyatı 60 gün içinde ne olursa olsun ben yüzde 70 olasılıkla kar edeceğim!)

İşlem tamamlandı ve o arada Türkiye’den bir arkadaşım aradı. 20 dakika geyik muhabbeti yaptık. Kafamı tekrar ekrana çevirdim ve az önce yaptığım işlem 1680 dolar karda.

İnanılmaz bir durum!

Prensip olarak fazla ‘aç gözlü’ strateji uygulamam. Pozisyonu hemen kapattım. Kapattım ama GME hissesini radarıma almayı da ihmal etmedim.

O akşam hisse 125 dolarlarda kapandı. Pazartesi 200 dolara kadar çıktı. Aynı hisse, çarşamba gününü 330 dolardan kapattı.

Şöyle söyleyeyim, cuma sabahı 50 bin dolarlık opsiyon almış olan birisi, bugün yaklaşık 6 milyon dolar karla pozisyonu kapatabilirdi.

ARKASINDA NE VAR ?
Amerika’da finansal piyasalarda ‘hedge’ fon olarak adlandırılan büyük fonlar var. Bunların elinde çok büyük paralar var. Paralar büyük yatırımcıların paraları. Küçük yatırımcı kapıdan geçemez.
Bu fonlar zaman zaman durumu parlak olmayan şirketlerin hisselerini ‘açığa’ satarlar. Hisse fiyatı düşünce hisseleri geriye alırlar ve aradan kar ederler.

Fakat artık dijital çağda yaşıyoruz ya…

Meraklısı isterse her hissenin ne kadar açığa satıldığını öğrenebilir. Bunu en kolay öğrenme yolu da söz konusu hissenin opsiyonlarındaki “Open İnterest = Açık İlgidir”

Bütün mesele, aynı anda 10 binlerce yatırımcının bundan haberdar olup her beraber o hisseye hücum ederek alım tahtalarını doldurmasında yatıyor.

İşte GME hisselerinde olduğu gibi, birçok ‘hedge’ fon piyasadaki hisse senedinin sayısından fazla hisseyi açığa satmış durumda yakalanınca, hisse senedi fiyatı füze gibi yükselmeye başladı.

Doluya yakalanan fonlar pozisyonlarını kapatmak için giriş kapısına koşunca, doğan izdihamdan 80 milyar dolar zarar ettiler. Bu duruma jargonda ‘Short Squeeze = Açıkta Silkeleme’ deniyor.

Amiyane deyimiyle, aynı yazlığı 5 değişik yabancıya satan emlakçıya gelen müşterilerin aynı uçağa denk gelmesi ve emlakçının suçüstü yakalanması gibi bir durum.  

Muhasebenin baş kuralıdır: Bilanço her zaman dengededir. Anlayacağınız müesses nizamın finansal kurumları yandı ama özellikle Z Kuşağı onların zararı kadar da kar etti.

Küçük yatırımcı bunu nasıl yapıyor?

Reddit gibi dijital forumlarda finansal piyasalara yönelik alt gruplar var. Bu gruplarda ‘influencer’ denilen etkileyiciler var. Bu etkin kimseleri takip eden on binlerce insan var. Hepsi sürü halinde hareket ediyorlar.

Bir teşbih yapacak olursak…
Almanya, İngiltere ve Fransa’nın toplam ateş gücünden fazla güce sahip olan 6. Filo’ya, yüzlerce SİHA’nın bir anda saldırdığını ve Amerikan emperyalizmi gücünün Akdeniz’deki yansıması olan donanmayı etkisiz hale getirdiğini düşünün.

İşte böyle değerli okur. Aylar önce yazmıştım, başını Bitcion’nin çektiği kripto paralar ve onları yaratan ‘Block Chain’ teknolojisi müesses düzenin ve ulusal devletin en büyük belalısı olacak.

Şimdi finansal sistemin de ‘hack’ edilebileceği ortaya çıktı.

Nasıl ‘tag ’lerseniz ‘tag’leyin…  

İsterseniz “borsada anarşi” deyin; isterseniz “finans kapitalin demokratikleşmesi” deyin. Hiç farketmez!

Bu gelişmeler yeni göreve başlayan hükümeti o kadar korkuttu ki, Amerikan SPK’sı SEC, yeni yemin eden Hazine Bakanı Yellen ve Başkan Biden bu konuda demeçler patlattı.

Bütün bu gelişmelerin ışığı altında durum öyle gösteriyor ki, birçok kişinin merak ettiği gibi Biden’in Türkiye’ye yönelik girişimlerde bulunmasına daha çok vakit var.

Engin Civan / Washington DC / 28 Ocak 2021