ABD Demokrasisi Devalüe Olurken...

Bu gece son seçim tartışmasını izliyoruz. Bu seçimler Amerika'nın gerçek yüzünü gösterdi. Ve o yüz hiç de hoş değil hatta çirkin bir yüz.

Her iki adayı artık yakından tanıyoruz. Hillary ve Trump. Hillary elit okullardan mezun kariyeri kamu hizmetinde geçmiş rafine bir politikacı. Trump parayı inşaattan kazanmış ismini marka yapmış milyarder bir iş adamı.

TRUMP'IN YÜKSELİŞİ RASTLANTI DEĞİL

ABD'de toplumun oldukça büyük bir bölümü ekonomik durumundan rahatsız. Bu rahatsızlığın başlıca kaynağı küreselleşme. Düşük eğitimli düşük yetenekli düşük ücretli mavi yakalı emekçiler sıkıntılı.

Ekonomik zorlukların günah keçisi de doğal olarak göçmenlik ve ticaret politikaları.

Trump bu iki konuda merkantilist, korumacı ve yabancı düşmanlığı bir söylem kullanmakta.

CUMHURİYETÇİLERİN KULLANIM SÜRESİ BİTTİ

Amerikan politik sistemi iki parti iki meclis üzerine kurulmuş bir sistemdir. Bu sistem belli bir istikrar düzenini de beraberinde getirir. Bu düzenin bir ayağı Demokrat Parti ( Hillary ) ikinci ayağı Cumhuriyetçi Parti ( Trump ) olarak şekillenmiş durumda.

240 yıllık Amerikan demokrasisi yapısal çatlaklar göstermekte ve sorunun kökeninde Cumhuriyetçi Partinin hem içerde hem dışarda gerçeklerden uzak, değişen dünyadan bihaber ısrarla 1950'li yılların altın dönemini geri getirmeye çalışan parti yetkilileri bulunmakta. İlginçtir bu grubunun tamamı aşırı yaşlı ve beyaz Amerikalı.

Cumhuriyetçi Parti bu duruma düşünce Başkanlık aday adayları arasından Trump gibi şaşalı, tantanalı ve ağzına geleni söyleyen bir TV ikonu Trump kupayı kaptı.

Cumhuriyetçiler bu seçimi de kaybederlerse korkarım CHP'nin durumuna düşebilir ve iktidarı uzun süre göremeyebilirler.

HİLLARY SÜTTEN ÇIKMIŞ BAL KAŞIĞI DEĞİL

Amerikan sisteminde son on yıllarda başka bir çatlak daha meydana geldi. Zenginler ve şirketler destekledikleri politikacılara sınırsız para yardımı yapabiliyor. Kanunen bu bağışların ve özel çıkar gruplarının hiç bir sakıncası yok. İşin Türkçesi zenginin oyuyla fakirin oyu bir değil. Yani yapılan kanuni fakat adil değil.

Sistem bu olunca üste kalmak için politikacılar sürekli para avcılığı yapmakta ve zengin çıkar gruplarının zımni temsilcisi olmaktalar.

Bu bağlamda Hillary ve eşi Bill Clinton karı koca olarak zenginler ve paralılarla aşırı girift ilişkiler içindeler. Kurdukları vakıflar ve dernekler oldukça gösterişli harcama kalemlerine sahip.

Kamuoyu bu ilişkilerin farkında ve o cephede Hillary'nin güvenirlilik notu kırık. Clinton çiftinin politika-çıkar-finans ilişki yumağı oldukça karmaşık ve 'Organize İşler Bunlar' benzetmesini çağrıştırıyor. Türkçesi bir politika mafyasıyla karşı karşıyayız.

Seçimleri kim kazanır bilmem. Anketler Hillary'i önde göstermekte. Özellikle kadınlar arasında Hillary önde.  Seçimdir belli olmaz. İngiltere'de anketler geride gösterirken Cameron seçimi kazanmıştı. Seçimi kim kazanırsa kazansın bu seçim bizlere başka telgraflar seçmekte.

SEVİYE 240 YILLIK DEMOKRASİNİN DENEYİMİNİN ALTINDA

Trump'ın kişisel duruşu ve kullandığı lisan, Hillary'nin ilişkileri ve e-posta sorumsuzluğu, adayların tartışma seviyesi ve her iki adayında beraberinde getirdikleri bagajları Amerikan demokrasisinin ciddi değer kaybını ortaya koymakta. Bir anlamda dünyada bir çok millete örnek olan demokratik sistem devalüe olmakta.

Süper güç olarak güçlü ordu ve güçlü para olmazsa olmazlar. Şüphe yok. Ancak onlardan da öte örnek ve güçlü demokrasi süper gücün esas varoluş nedeni.

Amerikan demokrasisi devalüe olursa korkarım 21. Yüzyıl Amerikan yüzyılı olmaktan çıkar.

ENGİN CİVAN / ABD