Trump, Harris'i Nasıl Alt Etti? Gözlerden Kaçan Detaylar!
Ne Seçimdi Ama…
Amerikan Seçimleri...
Tüm dünyada, her yeryüzü vatandaşını etkileyen, o nedenle de en çok takip edilen seçim.
Bütün tahminler “kafa kafaya” bir yarış bekliyordu. Nitekim öyle de oldu.
Sonuçlar resmî olmasa da sabaha karşı şekillendi.
Sabaha karşı saat 01.00’de Kamala Harris’in konuşmasını iptal ettiği anonsu geldi.
Bir saat sonra da Donald Trump konuşma yaptı.
Trump’ın konuşmasının özü, beklendiği gibi “birlik ve beraberlik” çerçevesinde oldu.
Ertesi akşam da mezun olduğu Howard Üniversitesi kampüsünden konuşan Harris, sonuçları kabul ettiğini belirtti ve özgürlükler için mücadeleye devam edeceğinin altını çizdi.
Buraya kadar hiçbir sorun yok!
Ve öyle gözüküyor ki iktidar devir teslimi yumuşak geçiş olacak.
4 YIL ÖNCE BUGÜN
Joe Biden’in kazandığı son seçimin ertesi günü Facebook’ta şöyle bir paylaşım yapmıştım: “Trump seçimi kaybetti ama Trumpizm ölmedi!”
Evet, gelinen noktada tezahür eden seçim sonuçları da beni teyit etti.
Şimdi herkes meşrebine göre soruyor/irdeliyor.
Kimine göre Trump “tecavüzcü, sahtekâr, ırkçı, kadın düşmanı, homofobik…”
Kimine göre de “anti demokratik ve faşist…”
Peki, nasıl oluyor da seçimleri kazanabiliyor?
Trump’ın Seçim Zaferinin Arkasında Ne Var?
Trump’ın kazanmasının arkasında birçok neden var. Bazıları küresel bazıları ulusal.
Önce ekonomiden başlayalım: Sağ olsunlar! Aslan Demokratlar harcamaya çok eğilimlidir. İşin içine Covid de girince işletmelere ve hane halkına gökten para yağdı.
Sonuç? ABD standartlarında kalıcı yüksek enflasyon! Reel ücretler inişte.
Örnekleme yapayım: ABD’de yaklaşık 4 bin ‘county’ var. Türkçede karşılığı olmayan bir kelime. Meali “mini devlet”.
3500‘ünde reel ücretler düşmüş. Aynı 3500’de Trump ya kazanmış ya da oylarını yüzde 2’yle 4 arasında arttırmış.
“Swing State” yani ortada olan eyaletlerin çoğunda Trump aşağı yukarı 2 puan farkla kazandı. Birebir örtüşme var.
Hatırlatırım! Trump’ın ilk defa Başkan olduğu, yani “Goldi Locks = Altın Kilit” dediğimiz dönemde, tarihin en düşük faiz, en düşük enflasyon ve en düşük işsizliği yaşanmıştı.
Gelelim Küresel Ekonomik Faktörlere
Trump’ın en büyük fark attığı Swing State Ohio. Ohio, ABD’nin en büyük sanayi barındıran eyaletlerindendi. Şimdilerde fabrikalar hurdalığı…. “Küresel ticaret” adı altında “bütün üretim” Çin, Vietnam ve Meksika gibi ülkelere kaydı.
Sosyal Nedenler ve Toplumsal Etkiler
Hassas bir konu ki dikkatli analiz etmek gerek. Harris, kadın hakları konusunu oldukça sade bir hale indirgedi ve özellikle hamilelik, doğum, çocuk aldırma konusunun altını çok fazla çizdi.
Evet, önemli bir konu ve her iki partide sedası var. Öyle ki olay, Devlet ve özel hayat konusunun merkezinde.
Fakat bu konu şu anda toplumsal gündemde değil, ancak Harris’in kampanyası konuyu ısrarla gündemde tutmaya çalıştı.
Bazı liselerde siyahi kız öğrenciler arasında hamile kalma oranı yüzde 40’larda.
Bazı varoşlarda 3 değişik erkekten 3 çocuk doğurup her birinden ayda 1000 dolar nafaka ve devletten de yardım alarak kariyer yapan kadınlar var.
Buna karşılık çocuk aldırmaya belki de dini nedenlerle karşı olan dini gruplar da var.
Öğretileri doğrultusunda Kudüs Ruhu, Baba, Tanrı’nın oğlu İsa ve Ana üçlüsü çocuk aldırmalara ve doğum kontrolüne karşılar.
Tabii bu karşıtlığın ardında (ki bunların çoğu beyaz Hristiyan Amerikalılar) beyaz nüfusun düşük doğum oranlarından dolayı siyahi ve kahverengi nüfusa göre azalıyor endişesi de yatmakta.
Yukarıda dediğim gibi, konu hassas olduğu için ve ırkçılık suçlaması tuzağına düşmemek için de kimse bu konulara girmiyor.
LGBTQ Hassasiyeti ve Demokratların Stratejisi
Bu konu da Demokratlar tarafından oldukça fazla gündemde tutuldu. Demokratlar’ı anlamak gerek! Politikaları herkesi kucaklama… Anlaşılabilir bir strateji. İktidarda kaldıkları 4 yıl boyunca bu politikalara aşırı destek verdiler.
Sonuçta belki daha önce bastırılmış duygular belki uzun yıllar mağdur olma psikolojisiyle marjinal gruplar da çok fazla kendini göstermeye yöneldi.
Konu o kadar çatışma noktasına getirildi ki sonuçta LBGTQ ilkokulların müfredatına girdi.
Bu konu sadece tutucu kanadı, yani Trump destekçilerini değil, ortanın solu birçok Demokrat’ı da rahatsız etti.
Son yıllarda Demokrat Parti’nin içindeki marjinal fraksiyonlar parti içinde ağırlıklarının artınca, Harris de böylesine hassas ve sosyal konularda net bir tavır koyamadı.
Trump’ın Başarısının Temel Sebepleri
Sonuç olarak, Harris’in yürüttüğü kampanya ekonomi, dış politika, devletin aşırı büyüyüp hantallaşması, kaçak göçmenler gibi kritik konulara değil, marjinal konulara odaklandı.
Hollywood, TV ikonları gibi şahsiyetleri sahneye sürdü fakat bugün bakıldığında birçok Demokrat’ın kabul ettiği gibi sonuçta başaralı olamadı.
Trump’ın kampanyası ise bu defa bir iki önemli satranç taşıyla hamle yaptı.
Bunlardan bir tanesi “Brown = Kahverengi” olarak adlandırılan Latinolar’ı azınlık gibi algılamadılar, sanki toplumun bir parçası gibi algıladılar.
Sonuç? Trump Latinolar arasında oylarını ikiye katladı ve yüzde 24’e çıktı.
İkinci önemli hamle de Dünya’nın en zenginlerinden Tesla gibi küresel bir marka yaratmış, gençlerin gözünde efsane olan Elon Musk ve başka bir efsane Kennedy gibi 2 kişiyi yanına aldı.
Bunlardan birincisi olan Elon Musk’ı tarife gerek yok. Trump, Elon Musk’ı tasarruf politikalarının başına getirecek ve Musk, iki trilyon dolar tasarruf yapacak.(Türkiye’nin yaklaşık iki yıllık milli geliri).
Fakat ikincisini, yani Robert Kennedy’yi biraz tanıtmak isterim. Robert Kennedy, efsane bir aileden geliyor ve amcası öldürülen eski başkan.
Çevre hukuku konusunda acımasız bir avukat ve bu konuda cansiperane savaşıyor.
Monsanto gibi dev bir şirketi “kanserojen tarım ilacı” kullanımından 2 milyar dolar tazminata mahkum etti.
New York kentinin can damarı Hudson Nehri’ni (Sanırsın İstanbul Boğazı) temizletti.
Şimdi de şehir suları kullanımında kullanılan ve “neuro toksin” olduğu kesinleşen flüorit maddesini de yasaklatacak.
Trump’ın sloganı ‘Make America Great Again = Amerika’yı eski güçlü haline geri getir’ iken Robert Kennedy’in sloganı ‘Make America Healthy Again = Amerika’yı tekrar sağlıklı hale getir’ oldu.
Nihayetinde Trump ilk günden 70 dünya lideriyle konuştu.
Amerikan tarihinde “ikinci defa geri gelen” başkan oldu.
Amerikan tarihinde “hüküm giymiş birisi olarak” ilk defa başkan seçilen vatandaş oldu.
Fakat bu sefer sadece delege sayısını değil toplam oyun da fazlasını aldı.
Ocak 2025’te tekrar göreve başlayacak.
Bence keyifli bir seyir olacak.
ENGİN CİVAN