Bergama'nın il olma mevzusu...

MHP Lideri Devlet Bahçeli’nin son grup toplantısında yaptığı konuşma da Cumhuriyetin 100. Yılında 100 il ve 1000 ilçe projesine Ak Parti de sıcak bakıyormuş ve çalışmalar başlatılmış.

Habere birçok internet sitesi yer vermiş,  kimisi 19,  kimisi bu kriterlere uygun 25 ilçe var demiş.  

İl olma kriterlerinde; TÜİK verileri üzerinden! bağlı olduğu ilin merkez ilçesine uzaklığı, nüfus büyüklüğü, sosyo-ekonomik koşulları- eğitim gibi 8 adet kriter baz alınacakmış.

Bu kriterleri yakalayan 25 ilçe varmış bunları burada saymayacağım ama yakınımız da bu kriterlere uygun Balıkesir -Edremit ve Manisa-  Akhisar ilçelerinin var olduğu yazılıyor. 

İzmir’in 3 komşu ilinde; Aydın’dan Nazilli, Balıkesir’den Edremit, kimi yerlerde Bandırma ve de Manisa’dan Akhisar var. Bunlar bu proje geçerse il olma ihtimali olan ilçeler 
İçerlerinden yeni iller çıkaracak vilayetlere baktığımız zaman bunların içinde;  Mersin, Hatay, Antalya, Muğla, Balıkesir, Bursa, Tekirdağ ve Manisa, Aydın gibi büyükşehir olan iller var.

Tabi şimdilik bunlar sadece il toto hangi ilçelerin başına talih kuşu konacak kestirmek zor,  ama Üç büyük şehir için sadece Ankara’dan Polatlı il yapılacak gibi birkaç yerde rastladım.
İstanbul ve İzmir de il yapılacak ilçeler yok anladığım kadarıyla hükümet üç büyük şehre dokunmak istemiyor.

Ülkemizde bildiğiniz gibi 1989 yılına kadar 67 ilçe vardı 68. İl Aksaray oldu. 1998 yılına kadar da il sayısı 81’e ulaştı. Şimdi bir gayret 100’ü bulacak.

Elbette il ve ilçe olma konusunda bilimsel kriterlerinin olması lazım,  tamamıyla siyasi kaygılar ve oy hesapları ile bu iş yapılırsa doğru olmaz.  2009 yerel seçimleri öncesi İzmir de Bayraklı ve Karabağlar bu Saikler ile ilçe yapıldı. İktidar partisi yerel seçimlerde alamadığı Konak, Karşıyaka ve Bornova’dan 2 ilçe çıkardı ama yine olmadı bu iki yeni ilçe de CHP’nin eline geçti.

Yapılacak iller büyük ihtimal ile Hakkâri dışında Büyükşehirlerden koparılacak ve onlar da büyükşehir olacak eğer bu yazılanlar doğru ise il sayısı 81’den yüze çıkarken,  Büyükşehir sayısı da 45 civarına çıkacaktır.

Elbette hizmet ve gelişim açısından bu yeni büyükşehirler ülke de kamu yönetimi ve ekonomiye bir ivme kazandırır. Bahçelinin bu talep ve tespiti doğrudur.

Bergama ve Aliağa’nın durumuna gelince Aliağa gelişmiş bir sanayi kenti olsa da İzmir’e çok yakın ve çok yeni bir ilçe.  Ayrıca Aliağa’yı İzmir’den koparmak istemeyecek İzmir’de çok ciddi bir ekonomik ve siyasi lobi var.

Bergama ise daha önce defalarca bu fırsatı yakalasa da bunu başaramamış bir ilçe.  En bariz örneği ise Turgut Özal 1987 referandumundan önce Bergama’yı il yapmak istemesi hatta siyasi yasakların hayır çıkması durumunda Bergama’yı kontra garanti il yapacağı sözünü vermesi! Hala tam gerçekliği ispat edilemese de konuşulan bir konudur.
Bu konuda hatta o dönemde Özal’ın kuzeni de olan Tarım Bakanı Hüsnü Doğan’ı da görevlendirdiği konuşulur. 

İkinci şans ise 1994 yılında DYP ve Tansu Çiller’in Başbakanlığı döneminde dönemin Bergamalı güçlü siyasetçisi Rıfat Serdaroğlu ile bir fırsat yakalanıp kapının aralandığı söylense de bu fırsatın Bergama 1994 yerel seçimlerine endeksli olarak kaçtığı iddia edilir 
Aliağa olmasa bile Bergama’yı Ayvalık, Dikili, Havran, Soma, Kınık, Gömeç’in bağlı olacağı bir il yapar mı buna nüfus kriteri yeter mi yani yeni bir Büyükşehir olur mu?

Şunu göz ardı etmemek lazım ki Hükümet yeni iller ile birlikte yeni Büyükşehirler yapmak istiyor. Bunun için yeni oluşacak illerde nüfus kriterinin Büyükşehir için gerekli olan 750 bin sayısı dikkate alınabilir. Bu bağlamda yukarıda saydığım ilçeler ile Bergama’nın nüfusu sanırım 500 bin civarında olur ki 750 binlik büyükşehir nüfus kriteri dikkate alınırsa Bergama’nın daha geniş coğrafi sınırlara Aliağa, Foça ve Menemen ilçelerinin de bu haritaya dahil edilmesi gerekir. 

Bunu zaman gösterecek. Bu ihtimali güçlendirecek Bergama da ki siyasetçilerin etkisi ile ilçenin yapacağı lobi gücü ile doğru orantılıdır.  Fakat Bergama ve civarındaki ilçelerin Edremit’e bağlanması Bergama’ya ulaşım anlamında bir şey kazandırmadığı gibi Bergama ve Bakırçay Bölgesinin gelişimine büyük kert vuracaktır.

Elbette gönlümüz Bergama’nın il olmasından yana olsa da il yapılmaması halinde Edremit’e bağlanmasının da büyük bir yanlış olacağı kanaatini taşımaktayız.

Rıdvan Karapehlivan /Bakırçay Genel Yayın Yönetmeni