Önce Sen İyi Ol podcast serisinin dördüncü bölümünün konusu: Hormonlar
Online sağlık platformu DoktorTakvimi ve bağımsız dijital medya ve teknoloji şirketi Aposto iş birliğiyle hayata geçirilen “Önce Sen İyi Ol” podcast serisinin dördüncü bölümü “Bedenin kimyası: Hormonlar” başlığıyla Aposto Altı Otuz podcast kanallarında (Spotify, Apple) yayınlandı. DoktorTakvimi uzmanlarından Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferit Kerim Küçükler'in konuk olduğu programda hormonların beden ve ruh sağlığı üzerindeki etkisi konuşuldu.
Sisteminde 200 binden fazla hekim ve uzman profili bulunan, hastalar ve sağlık araştırması yapan kullanıcılar ile sağlık profesyonellerini bir araya getiren DoktorTakvimi'nin Kadın Sağlığı Araştırması'nın bulgularından hareketle, Aposto iş birliğiyle hazırladığı “Önce Sen İyi Ol” podcast serisinin dördüncü bölümü DoktorTakvimi uzmanlarından Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferit Kerim Küçükler'in katılımıyla gerçekleşti.
“Hormonu bilgisayar kodlarına benzetebilirsiniz” diyen Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferit Kerim Küçükler, bunu şöyle açıklıyor: “Bize mesaj içerikleri veren her şeyin vücutta karşılığı hormon diyebiliriz. Hipofiz bezinden tiroid bezine bir mesaj iletilecek ve artık tiroid hormonlarının salgısını artır diyecek, TSH hormonunu artırıp gönderecek. Bu iletilen mesajlara -kimyasal moleküldür genelde bunlar- hormon; hormonları inceleyen bilim dalına da endokrinoloji diyoruz.”
Hormonal bozukluklar âdet düzensizliklerine neden oluyor
Normalde her âdet döneminde bir tane yumurtanın gelişip, çatladığını ve âdet döngüsünün tamamlandığını söyleyen Prof. Dr. Ferit Kerim Küçükler, “Polikistik over sendromunda birden fazla yumurta gelişmeye başlıyor ama hiçbiri tam olgunluğa ulaşamıyor ve birtakım hormonların salgısını bozduğu için vücutta bazı bulgular ortaya çıkıyor. Örneğin, insülin direncine yol açıyorlar, insülin direnci iştahınızı ve yağ dokunuzu artırıyor, kilo almaya neden oluyor. Yağ dokusu değiştiğinde salgılanan hormonlar tekrardan yumurtlamayla ilgili hormonların dengesini bozuyor, bu sefer bir kısırdöngü oluşuyor. İnsülin direncinden dolayı mı yumurtlamanız bozuldu, polikistik overden dolayı mı insülin direnci yaşıyorsunuz? Hormonal bozukluklar âdet düzensizliklerine, sivilce oluşmasına, tüylenme oluşmasına neden oluyor. Yaşam tarzı değişikliğiyle, sağlıklı beslenme, uyku düzeni, stresle mücadele etme, egzersiz yapma gibi durumları sağlamazsanız hormonal olarak bunları düzeltme şansınız yüksek değil. İnsülin direncini düzeltecek ilaçlar, âdet siklüsünü düzeltecek doğum kontrol tarzı ilaçlar, testosteron veya onun benzeri hormonları azaltacak ilaçlar kullanmak gerekiyor. İnsülin direncini ‘siz' tetiklerseniz bu durumun içinden çıkmak çok daha zor, bu da yanlış beslenmeyle oluyor” diyor.
Kronik stres iştahla ilgili mekanizmaları etkiliyor
Hormon mekanizmalarına bakıldığında stresle karşılaşılan durumlarda kortizolun arttığını söyleyen Prof. Dr. Ferit Kerim Küçükler, “Bu da yemek yeme mekanizmalarıyla ilgili birtakım bozukluklara yol açıyor, insülin direncini artırıcı özellikler gösteriyor. Hayatınızda uzun süredir devam eden bir sorun varsa, kronik bir stres yaşıyorsanız, artan kortizol seviyeleri metabolizmanızı ve iştahla ilgili mekanizmaları da etkiliyor. Bir de tokluk hissetmemizi sağlayan insüline benzer etkiler gösteren leptin hormonunun direnç göstermesine yol açıyor; iştahımızı azaltan mekanizmaların devre dışı kalarak daha çok kilo almamıza, enerji harcamasının azalmasına ve yağlanmaya sebep oluyor. Stresle ilgili durumlar dopamin yolağında da birtakım değişikliklere yol açıyor. Haz ve mutluluk duygumuzla ilişkili olan dopaminle ilgili yolak ile beslenmeyle ilgili olan yolak aynı yol üzerinden çalışıyor. Eğer stresinizi bir şekilde halledemiyorsanız yemek yiyerek bu yolak üzerinden dopamin salgınızı artırmaya başlıyorsunuz. Bu size belirli bir haz veriyor veya bir antidepresan kullanıyormuş gibi düşünüp (vücudun böyle bir algı yaratmasıyla) sizi yemek yemeğe itiyor. Burada yeterli müdahaleyi yapamazsanız, beslenme anlamında, hayat felsefesi anlamında, bu kilo olarak geri dönüyor” şeklinde konuşuyor.
“Önce Sen İyi Ol” isimli podcast serisinin dördüncü bölümü “Bedenin kimyası: Hormonlar”ın tamamını Aposto Altı Otuz podcast kanallarından dinleyebilirsiniz.