363 değil 5 bin Gıda Mühendisi ataması istiyoruz!

Koronavirüs Covid-19 salgını gıdada denetimin önemini bir kez daha ortaya çıkardı: 363 değil 5 bin Gıda Mühendisi ataması istiyoruz!

Tarım ve Orman Bakanlığı 2020 Mayıs ayında 2 bin 153 kişilik atama yapacağını duyurdu. Yapılacak atamayla sadece 363 Gıda Mühendisi alınırken, 790 veteriner hekim, 699 ziraat mühendisi ve diğer meslek dallarından alınacak. Bu atama tam 3 yıldır bekleniyor. Bakanlık 34 aydır atama yapmıyor. Daha önce verilen sözlerin hiçbiri yerine getirilmemişken yapılan alımlarda oluşan adaletsiz dağılımın son bulması gerekmektedir.

2019 yılının son günlerinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı saran Covıd-19 virüsünün sebep olduğu salgın hastalık nedeniyle gıda güvenliği ve güvenilir gıdaya ulaşabilmenin önemi bir kez daha kendini göstermiştir. Gıda güvenliğini sağlamak, devlet kontrolüyle denetimlerin arttırılması ve gerekli önlemlerin alınmasıyla gerçekleştirilebilecektir.

Mevcut durumda, 760 bin gıda işletmesine 6840 denetçi yetersiz kalmaktadır. Uzman personel yetersizliği, denetimlerin aksamasına neden olmaktadır. Bu durum yetersiz denetimlere, taklit ve tağşişlerin artmasına, insan sağlığı ve gıda güvenliğini düşünmeyen gıda işletmelerinin çoğalmasına yol açmıştır. Bakanlık tarafından belli periyotlarda yayımlanan Taklit ve Tağşiş Ürün Üreten Firmaların Listesi bunun kanıtıdır.

Ayrıca, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan genelgeyle pazaryerlerinin denetimi konusunda yeni uygulamalar getirilmiştir. Gıda Mühendisleri Odası olarak yıllardan beri, pazaryerlerinde açıkta, gıda güvenliğine uygun olmayan koşullarda, halk sağlığını tehdit edecek şekilde gıda ürünlerinin satılmasına tepki gösterdik. Pazaryerlerinin denetlenmesi gerektiğini, gıdaların açıkta satılmaması gerektiğini, buzdolabı sıcaklığında satışa sunulması gereken süt ve süt ürünleri gibi ürünlerin ortamda bırakılmasının doğru olmadığını belirttik. Yine taklit ve tağşiş gıdaların denetimsizlikten dolayı Pazar yerlerinde kolaylıkla yer alabildiğini vurguladık.  Bugün Koronavirüs Covid-19 salgını dolayısıyla bu uyarılarımızın bir kısmı dikkate alınmak zorunda kalınmıştır. Ancak pazaryerlerinin denetlenmesi tek başına zabıtalara bırakılamaz. İşin uzmanı olan Gıda Mühendislerinin de bu denetimlere dahil edilmesi gerekir.

Denetçilerin aynı zamanda gıda güvenliği, iyi üretim uygulamaları, kritik kontrol noktaları, hijyen vb. konularda gıda işletmelerine eğitim ve bilgi verebilecek donanıma da sahip olması gerekir. Üniversite eğitimlerinde hemen hemen tüm gıdaları enine boyuna irdeleyen çok disiplinli meslek Gıda Mühendisliğidir. Bu yüzden gıda denetimleri işin uzmanı olan Gıda Mühendisleri tarafından yapılmalıdır. Ancak ne yazık ki Bakanlıktaki mevcut 6840 denetçinin sadece 2 bini Gıda Mühendisidir.

Günümüzde ise veteriner hekimler ve ziraat mühendisleri gıda denetimlerini gerçekleştirir hale gelmiştir. Dolayısıyla kırsal kesimdeki hayvanlar veteriner hekimsiz, bitkiler ziraat mühendissiz kalmıştır. Gıda güvenliğini birkaç günlük eğitimler aldırdığı mevcut personeliyle sağlayabileceğini zanneden Bakanlık hala yeter sayıda Gıda Mühendisini atamamakta ısrar ediyor. Sistematik hale gelen gıda zehirlenmeleri, gıdalarda gittikçe artan taklit ve tağşişler, yeni Koronavirüs Covid-19 salgını ve bundan sonra karşılaşabileceğimiz diğer salgınlar da göstermiştir ki, sağlıklı toplum güvenli gıdadan geçer. Halkımızın sağlıklı beslenebilmesi, güvenli gıdaya erişebilmesi için gıda üretim ve satış yerlerinin etkin ve yeterince denetlenmesi gerekir. Denetimlerin objektif olarak, sadece Türk Gıda Kodeksi Mevzuatına ve denetçinin toplumsal vicdanına dayanarak yapılması gerekir. Bunların sağlanabilmesi için de bu işin uzmanı olan bilim insanlarının, gıda mühendislerinin Tarım Bakanlığı tarafından atamalarının yapılması gerekir.

Gıda Mühendisleri olarak, Türk Gıda Kodeksi’ne bağlı tüm gıda mevzuatının tam anlamıyla gıda sanayiine uygulanabilmesi için 5 bin Gıda Mühendisi atamasının yapılması gerektiğini bir kez daha vurgulamak istiyoruz.

Unutulmamalıdır ki eczaneye giden yolun önünü güvenli gıda keser.

Güvenli gıda, Gıda Mühendislerinin denetimleriyle sağlanır. 30.03.2020

Sema KOPAL

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli Temsilcisi