Bakan Fakıbaba okusun!

Türkiye İstatistik Kurumu 2018 Mart ayı dış ticaret verilerini yayımladı.

İhracat 2018 yılı Mart ayında, 2017 yılının aynı ayına göre %7,7 artarak 15 milyar 587 milyon dolar, ithalat ise %12,7 artarak 21 milyar 442 milyon dolar oldu.

Mart ayında dış ticaret açığı %28,8 artarak 5 milyar 855 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 Mart ayında %76,1 iken, 2018 Mart ayında %72,7`ye geriledi.

En fazla ihracat yapılan ülke 1 milyar 511 milyon dolar ile Almanya olurken, en fazla ithalat yapılan ülke ise 2 milyar 147 milyon dolar ile Rusya oldu.

Önemli bitkisel ürünlerde ithalat 2018 Mart ayında da hızla yükselmeye devem etmiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 1 milyon 987 bin ton buğday ithal edilmiş ve 421,5 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 801 bin ton buğday ithalatı için 167,6 milyon dolar ödenmiştir. Buğday ithalatımız 2018 yılında %148 daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 5 milyon ton buğday ithalatına 1 milyar dolar ödemiştir.

Buğday ithalatından her ne zaman bahsedilse karşısına un ihracatı konur. 2017 yılının ilk üç ayında 578 bin ton olan un ihracatımız %41 artışla 2018 yılının aynı dönemi için 815 bin tona yükselmiştir. Burada üzerinde durulması gereken asıl konu, AKP iktidarı süresince buğday ekim alanlarımızın 1,63 milyon hektar daraldığı, bu alanın buğday üretiminde kullanılması halinde 4,5 milyon ton ilave buğday üretilebileceğidir.

Buğday alanlarındaki daralma doğal olarak saman üretimine de olumsuz yansımış, Türkiye saman ithal eden bir ülke konumuna düşmüştür. Saman ithalatı 2013 yılında 64 bin ton (14,2 milyon dolar), 2017 yılında 25 bin ton (3,8 milyon dolar) ve 2018 yılının ilk üç ayında 5 bin ton civarında (555 bin dolar) gerçekleşmiş ve karşılığında toplam 18,6 milyon dolar (41,8 milyon TL) ödenmiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 1 milyon 41 bin ton mısır ithal edilmiş ve 206,1 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 103 bin ton mısır ithalatı için 30,3 milyon dolar ödenmiştir. Mısır ithalatımız 2018 yılında 10 kat daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 2,1 milyon ton mısır ithalatına 429 milyon dolar ödemiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 462 bin ton soya ithal edilmiş ve 190 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 437 bin ton soya ithalatı için 185,5 milyon dolar ödenmiştir. Soya ithalatımız geçen yılın aynı dönemi ile hemen hemen aynıdır. Türkiye 2017 yılında 2,3 milyon ton soya ithalatına 948 milyon dolar ödemiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 230 bin ton pamuk ithal edilmiş ve 412,1 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 187 bin ton pamuk ithalatı için 322,8 milyon dolar ödenmiştir. Pamuk ithalatımız 2018 yılında %23 daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 914 bin ton pamuk ithalatına 1,7 milyar dolar ödemiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 290 bin ton ayçiçeği ithal edilmiş ve 135,9 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 225 bin ton ayçiçeği ithalatı için 121,4 milyon dolar ödenmiştir. Ayçiçeği ithalatımız 2018 yılında %29 daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 640 bin ton ayçiçeği ithalatına 443,8 milyon dolar ödemiştir.

Canlı hayvan ve büyükbaş etlerinin ithalatı da bitkisel ürünlerin ithalatından farklı değildir.

2018 Mart ayı itibarıyla 329 bin baş sığır ithal edilmiş ve 395,4 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 136 bin baş sığır ithalatı için 169,6 milyon dolar ödenmiştir. Sığır ithalatımız 2018 yılında %142 daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 896 bin baş sığır ithalatına 1,2 milyar dolar ödemiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 125 bin baş koyun ithal edilmiş ve 15,2 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 4.466 baş koyun ithalatı için 565 bin dolar ödenmiştir. Koyun ithalatımız 2018 yılında 28 kat daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 281 bin baş koyun ithalatına 37,3 milyon dolar ödemiştir.

2018 Mart ayı itibarıyla 12.714 ton büyük baş hayvan eti ithal edilmiş ve 63,3 milyon dolar ödenmiştir. Geçen yılın aynı döneminde 1.640 ton büyük baş hayvan eti ithalatı için 6,5 milyon dolar ödenmiştir. Büyük baş hayvan eti ithalatımız 2018 yılında %675 daha fazla artmıştır. Türkiye 2017 yılında 18.879 ton büyükbaş hayvan eti ithalatına 85,3 milyon dolar ödemiştir.

Belirtilen bitkisel ve hayvansal ürünlerin ithalatı için 2017 yılında ödenen 5,8 milyar doların TL cinsinden karşılığı 18,1 milyar TL`dir. Oysa aynı yıl çiftçiye verilen tarımsal destek sadece 12,7 milyar TL olmuştur.

Belirtilen ürünlerin ithalatı için 2018 yılının sadece ilk üç ayında 1,8 milyar dolar ödenmiş olup TL cinsinden karşılığı 7 milyar TL`dir. Çiftçiye 2018 yılı için ödenmesi öngörülen tarımsal destek miktarı 14,5 milyar TL olup sadece ilk üç ayda bu miktarın yarısı kadar ithalata ödeme yapılmıştır.

AKP iktidarı süresince çiftçimizin Belçika`dan daha büyük bir tarım alanını (Belçika`nın yüzölçümü 3 milyon hektar, çiftçinin ekmekten vazgeçtiği alan 3,2 milyon hektardır), son bir yılda ise Zonguldak yüzölçümüne eşdeğer bir tarım alanı ekmekten vazgeçtiğini dikkate alırsak, Türkiye tarımının tam bir çöküş içinde olduğu görülmektedir. Yapılan her bir ithalat ise yerli üretimimizi bitiren bir adım olmaktadır.

Hayvanlarımızın doğurganlık sorunu, yavru ölümleri ve yem sorunu çözülmedikçe hayvancılığımızın gelişmesi ve et fiyatlarının yerinde tutulması mümkün değildir.

Çiftçiyi ekmekten kaçıran kırsal alanın boşalmasına neden olan sorunlar çözülmedikçe, çiftçinin gerçek anlamda kooperatif çatısı altında örgütlenmesi ve desteklenmesi sağlanmadıkça bitkisel ürünlerde ithalattan kurtulmamız mümkün değildir.

Çiftçimizin sorunları çözülüp üretime odaklı politikalar geliştirilmediği sürece de kentlerdeki tüketicilerin ürünleri kilo ile değil tane ve gramla almaları kaçınılmaz olacaktır.

Ahmet ATALIK / TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı