Kaşıkçı Cinayetinin Düşündürdükleri ve Görev Köpekleri
Adli Bilimler in en önemli çalışma alanlarından biri de “Olay Yeri İnceleme”dir.
Olay Yeri, Kanunlarda suç olarak tanımlanan eylemlerin gerçekleştiği mekan olup,
Burada yapılan kriminal incelemeye olay yeri incelemesi (CSI: Crime Scene Investigation) adı verilir.
Olay yeri incelemesi, suçun aydınlatılmasında atılacak ilk ve en önemli adımdır. Bu inceleme sırasında yapılacak olan en ufak hata soruşturmanın ve mahkeme kararının seyrini değiştirir.
Olay Yeri İnceleme, Lyon Üniversitesinden Fransız kriminalist Prof. Edmond Locard’ın (18771966) Adli Bilimler in temel prensiplerini koymasıyla daha bilimsel bir hal almıştır.“Bir ortamı terk eden bir kişinin orada bulunduğuna dair iz bırakmaması ya da üstünde o ortamdan bir şey alıp götürmemesi imkansızdır.”
Kısaca Locard’a göre “Her temas bir iz bırakır”
Ankara Üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü yaptığı dönemde Prof.Dr. İ.Hamit Hancı bu söze bir ekleme yapmıştır.“Yeter ki biz o izi bulacak bilgi ve teknolojiye sahip olalım”
Günümüz Adli Bilimcileri, Olay Yericileri, Güvenlikçileri ve Arama Kurtarma Timleri halk arasında K-9 olarak bilinen dedektör görev köpeklerinden yararlanmaktadır.
Bu köpekler, Canlı insan, kadavra/ceset, bomba ve uyuşturucu tespitinde görev almaktadırlar. Bunların dışında dünya da ve bazıları ülkemizde olmak üzere 10 dan fazla branşta sahte para, kaçak mazot, har disk v.s arama dedektör köpekleri de yetiştirilmektedir.
Görev Köpekleri, EGM Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı bünyesindeki Köpek Eğitim Merkezinde (KEM), Jandarma Genel Komutanlığı Bünyesindeki
JAKEM , Hava Kuvvetleri ,AFAD , Gümrük Muhafaza ve Ankara İtfaiyesi gibi kurumlarda yetiştirilmektedir.
Ceset arama köpekleri 2000 li yıllardan beri ülkemizde yetiştirilmektedir. Bu çalışmalara dernek olarak teorik olarak ders desteği verilmiştir.
İlerleyen yıllarda Cesedin zamanla kokuşmayla etlerinin ayrılıp sadece iskelet kalmasıyla köpeklerin nasıl işlev görevi göreceği sorunsalı ortaya çıktığında KEM in Adli Bilimciler derneği ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı ortaklığıyla yaptığı çalışmalarda ceset arama köpeklerinin kemikleri bulduğu gösterilmiştir.
2017 yılına gelindiğinde yeni bir sorun gündeme gelmiştir. Olay yerindeki ceset ortamdan uzaklaştırıldığında ya da yaralı olay mahallinden kaçtığında geride kalan kan izleri tespit edilebilir mi?
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı bahçesinde yapılan KEM, JAKEM ve Ankara İtfaiyesi dedektör köpeklerinin katıldığı çalışmada ülkemizde ilk kez kan arama köpekleri yetiştirilmiştir.
Olayın Kaşıkçı bağlantısı nedir?
1-Eğer ölen kişi konsolosluktaysa , toprağa da gömülse, duvar kazılıp içine konulup sıvansa da, bina zeminine gömülse de ceset arama köpekleri onu bulabilir
2-Eğer ölen şahıs binadan uzaklaştırıldıysa artık kadavra köpeğinin bir tepki vermesi zordur. Burada kan arama köpekleri devreye girecektir. Luminol testi yanında son derece duyarlı bir buruna sahip bu canlılardan faydalanmalıyız.
Amacımız tabi ki sadece Kaşıkçı cinayetini irdelemek değil.
Ülkemizde doğal afetlerde olsun, kazayla olsun ya da kriminal olaylarda olsun ölen bazı kişilerin bulunması çok uzun zaman alabilmektedir.
Çünkü en zor yetiştirilen görev köpekleri, ceset arama köpekleridir. Sayıları azdır.Hele kan arama köpekleri daha da az sayıdadır.
Bunların yetiştirilmesinin geliştirilmesiyle ilgili bir mevzuat hala oluşturulamamıştır.
Ülke olarak acilen görev köpekleri hatta dünyada ceset aramada kullanılan diğer hayvanların bilimsel olarak yetiştirildiği,
ilgili bakanlık ve kuvvetler bünyesinde Görev Hayvanları Daire Başkanlıkları Kurulmalı,
Ceset arama köpeklerinin yetiştirilmesini kolaylaştıracak mevzuat oluşturulmalı.
Ve Pek çok elektronik cihazdan daha etkili olan görev hayvanlarının sayısı arttırılmalıdır.
Prof. Dr. İ. Hamit Hancı
Adli Bilimciler Derneği Başkanı
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi