Cerebral Palsy'de "oyun ve ergoterapi" yaşam kalitesini yükseltiyor

Dünyanın 50 farklı ülkesinde her yıl ekim ayının ilk çarşamba gününde anılan Dünya Cerebral Palsy (CP) Günü’nde farkındalık oluşturmak amaçlanıyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Ergoterapi Bölümü Duyu Bütünleme Terapisti Muammer Aydoğdu, Cerebral Palsy’nin (CP) nörolojik bir hastalık olduğunu söyledi.

Cerebral Palsy’nin (CP) doğum öncesi, esnası ya da doğum sonrası beynin oksijensiz kalması sonrası beyinde oluşan deformasyon ile vücudun belli bölgelerinde oluşan işlev kaybına sebep olduğunu belirten Aydoğdu, “Bu işlevlerin yerine getirilmesi için sinir sisteminin çevresel değişikliklere ve hasarlanmaya karşı nörofiziksel ve nörokimyasal uyum geliştirme yetisi olan nöroplastisitenin gerçekleşmesi gerekir. Böylece beyin fonksiyonlarını geri kazanmaya başlar” dedi.

Beynin işlevsel olayları bilişsel olarak aktivite etmesi ve motor hareketlerin duyu sistemi ile entegre bir şekilde uyum sağlaması sonucu fonksiyonların gelişiminin arttığını belirten Aydoğdu, “Basit bir gözlemden bakarsak bebeklik zamanımızdan bu yana dışarıdan aldığımız uyaranlar (ışık, ses, his) ile deneyimlerimizi gerçekleştirerek vücudumuzda tepkiler oluşturmaktayız. Oluşan bu tepkiler bizim motor hareketlerimizin yönetimini sağlamaktadır” dedi.

Oyun nöroplastisiteyi hızlandırıyor

Duyu bütünleme terapisi ve Ergoterapi faaliyetlerinin nöroplastisiteyi gerçekleştirmekte kullanıldığını ifade eden Muammer Aydoğdu, “Duyusal uyaranların birlikteliğinde gerçekleşen terapi yöntemleri ile beyindeki nöroplastisite olayını hızlandırarak gelişim sağlamaktadır. Çocuk yaştaki danışanlar ile bunu oyun şeklinde bilişsel anlayışın gelişmesi ile davranışsal cevapların oluşumları sağlanır. Dışarıdan aldığımız duyuların algılanmasını sağlayan reseptörlerin çeşitliliği ile duyu sistemimizin geniş bir yelpazede olduğu bilinmektedir” diye konuştu.

Duyu bütünleme terapisinin bireyin fonksiyonel hareketlerini geliştirmek adına nörolojik gelişim sağlaması yönünde ihtiyaç duyulan bir yöntem olduğunu kaydeden Aydoğdu, “Beyin fonksiyonlarının bozulan bölgelerindeki iyileşmeler beyinde meydana gelen yeni aktivitelerin ve işlerin yapılıyor olması ile birlikte gelişme sağlamaktır. Zamanla beynin bozuk olan kısmının yerini almaya başlayan beyin bağlantıları, fonksiyonel hareketlerin gelişmesini sağlar. Bu bağlantıların oluşması için etrafımızdan gelen uyaranları aktive ederek işlevsel bir çalışma elde etmek gerekmektedir. Duyu bütünleme de bu alanda kendini göstererek sahip olduğumuz işlevsel 7 duyumuzun organize olarak cevap oluşturması gerekmektedir. Duyularımızın modülasyon sistemin gelişimi bu yönde önemli olmaktadır. Duyu sistemimizin gelişimi sadece fiziksel yönden aktivitelere etki etmekle kalmayıp davranışsal ve duygusal cevapların oluşumunu da sağlamaktadır” dedi.

Günlük yaşama adapte ediliyorlar

Temel hareketlerimizi yaparken oturma, kalkma, yürüme gibi birçok alanda da duyu sistemlerinin etkileşimi ile hareket sağlandığını kaydeden Muammer Aydoğdu, “Bu yönde bireylerin günlük yaşamda maksimum derecede bağımsız bir birey olabilmeleri adına yemek yeme, giyinme ve okuma-yazma gibi birçok ergoterapi aktiviteleri yapılmakta ve günlük yaşama adapte edilmeleri için duyu bütünleme terapisiyle birlikte desteklenmektedir” diye konuştu.

İhtiyaç duyulan aktivitelerde yüksek seviye ulaşma hedefleniyor

Ergoterapi uzmanlarının Cerebral Palsy’li bireylerin kişisel bakım, iş, oyun, serbest zaman, ev içi ve toplumsal aktiviteleri başkalarından yardım almadan yapmalarını sağlamak için anlamlı ve amaçlı aktivitelerle sağlığı geliştirmek üzerine hedefler belirlediğini belirten Aydoğdu, “Bireylerin maksimum derecede bağımsız olmaları ana hedefleri arasındadır. Danışanlarımız günlük hayatlarında birçok fonksiyonu yerine getirmek için yardıma ihtiyaç duymaktadır. Ergoterapi uzmanları, danışanların günlük yaşamda ihtiyaç duyduğu aktivitelerde en yüksek seviyeye ulaşmasına yardımcı olur, bu amaçla kişiye özel terapi programı hazırlar. Bu program sadece seansları kapsamamakla birlikte ev, iş, okul, market gibi birçok alanı da içinde bulunduracak şekilde planlanır. Danışanın evde günlük olarak yapması gereken aktiviteler için evin ergonomik olarak tasarlayarak kişiye özgü yaşam stilleri oluşturulur. Ergoterapistler, Cerebral Palsy’li danışanlarının oturma kalkma gibi kaba motor hareketlerini, yazı yazma ve tutma gibi ince motor hareketlerini, el-göz koordinasyonu, zamanlama, dikkat hafıza ve ayırım gibi görsel algıları, günlük yaşam aktiviteleri, aktivitelere katılımı, akademik öğrenim, kişiye özel materyal tasarımı gibi birçok alanda gelişme sağlamasına yardımcı olur” diye konuştu.