Yaz tatilinde ekran kullanımı nasıl düzenlenmeli?

Yaz tatiliyle beraber çocukların teknoloji kullanımının arttığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, ekran başındaki zamanın mutlaka yönetilmesini tavsiye ediyor. 2 yaşın altındaki çocukların ekrandan uzak tutulması gerektiğini kaydeden Vogt, 2-5 yaş arasında günlük ekran kullanımının 1 saatle sınırlandırılması gerektiğini söyledi. Vogt,  günde yalnızca 5 dakikalık üzücü haber izlemenin, okul öncesi çağındaki çocuklarda ikincil travmatik stres belirtilerine yol açabileceğinin bir araştırma sonucunda yer aldığını söyledi.
 

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, çocukların teknoloji kullanımında dikkat edilmesi gerekenlere ilişkin değerlendirmede bulundu.

Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, 21. yüzyıldaki çocukların teknoloji ile tanışıklığının geçmiş nesillerden çok daha fazla olmasından dolayı, teknoloji kullanımının çocukların bilişsel, sosyoemosyonel ve fiziksel gelişimlerine etkilerinin merak edildiğini söyledi. 
 
Teknolojinin çocuk gelişimi üzerindeki etkisinin tartışmalı bir konu olduğunu kaydeden Vogt, “Bu konuda yapılan araştırmaların sonuçları çelişkilidir. Bu sebeple, ebeveynler çocukların teknoloji ile geçirdikleri süreyi nasıl yapılandıracakları ve bunun günlük yaşamlarını nasıl etkilemesi gerektiği konusunda kararsızlık yaşamaktadırlar.” dedi.
 

Uzun süreli kullanım sorunlara yol açabiliyor

Yapılan araştırmaların, uzun süre ekrana maruz kalan çocukların dikkat sorunları, hiperaktivite, davranış problemleri, uyku sorunları, obezite gibi sorunlar yaşadıklarını gösterdiğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, “Erken çocukluk döneminde ise uzun süre ekrana maruz kalmanın dil gelişimini olumsuz yönde etkilediği ve konuşmayı geciktirdiği öne sürülmektedir. Uzun süre ekran ile vakit geçiren çocuklar, aile ve arkadaşlarıyla daha az vakit geçirmekte, daha az kitap okumakta ve yeterli fiziksel aktivitelerde bulunmamaktadır.” uyarısında bulundu.
 

Çocuklar teknolojinin olanaklarından yararlanıyor

Diğer taraftan teknoloji kullanımının her zaman çocuk gelişimini olumsuz yönde etkilemediğini de kaydeden Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, teknolojinin sunduğu imkanlara değinerek kontrollü kullanımın önemini vurguladı: “Teknoloji çocukların bilgiye hızlı bir şekilde ulaşmalarına ve ilgilerini çeken konuları kendi başlarına keşfetmelerine olanak sağlar. Ek olarak çocuklar teknoloji sayesinde sosyalleşebilmekte, aileleriyle, arkadaşlarıyla iletişim kurabilmektedirler. Yapılan araştırmalar, eğitim programları izlemenin çocukların okuma yazma, matematik, problem çözme becerilerinin yanında okul öncesi eğitimde de uyumlu sosyal davranış geliştirmelerini de desteklediğini göstermektedir. Bu açıdan bakıldığında bu hiçbir zaman siyah ya da beyaz bir durum değildir. 
 

Ekran başındaki zaman yönetilmelidir

Çocuk gelişimi açısından ne çocukların tamamen teknolojiden uzak kalmaları ne de tamimiyle sınırsızca teknoloji kullanmalarına izin verilmesi uygundur. Teknolojinin etkileri, kullanılan teknolojinin türü ve amacı gibi faktörlere bağlıdır. Çocukların teknolojiyi nasıl, neden ve hangi araçlarla kullandıklarını anlamak ve bu doğrultuda çocuğun ekran başında geçirdiği zamanı yönetmek gerekmektedir.”
 

2-5 yaş arasında 1 saat kullanım yeterli

Çocuk sağlığı alanında önde gelen kuruluşlardan biri olan Amerikan Pediatri Derneği’nin (AAP), 2 yaşın altındaki çocukların ekran başında zaman geçirmemeleri gerektiğine dair yönergeler yayınladığını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, “2-5 yaş arasındaki çocukların eğitim dışı ekran sürelerinin 1 saat olması uygundur. Çocuklar büyüdükçe, herkese uyan tek bir yaklaşım işe yaramamaktadır. Çocuğun günlük ekran süresine ebeveynlerin karar vermesi gerekmektedir.” dedi.
 
Bu tavsiyelere kulak verin!
 
Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, ebeveynlerin, çocukların odalarında teknolojiden uzak alanlar oluşturmalarına dikkat etmesini, uyku kalitesini arttırma amacı ile yatmadan önce kullanımı kısıtlaması gerektiğini söyledi.
 
Rahatsız edici içerikler olumsuz etkiliyor
Uzman Klinik Psikolog Gökçe Vogt, “Burada özellikle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken şey çocukların ekranlarda maruz kaldıkları şeyin içeriğinin teknolojinin türünden veya harcanan zamandan çok daha önemli olduğudur. Çocuklar rahatsız edici görüntülere veya videolara maruz kaldıklarında, rahatsız edici uyaranları anlamakta ve bunlarla baş etmekte zorlanmaktadırlar.” uyarısında bulundu.
 
5 dakikalık üzücü haber, ikincil travma etkisi yapıyor
Uzman Klinik Psikolog Özgenur Taşkın, şiddet içeren içeriklerin olumsuz etkilerine de değinerek sözlerini şöyle tamamladı: “Yapılan araştırmalar, aşırı şiddet ve terör olaylarına medya yolu ile maruz kalmanın çocukların zihinsel ve duygusal sağlıklarını olumsuz yönde etkilediklerini, korku, kaygı, saldırganlık, uyku sorunları ve davranışsal zorluklar yaşamalarına sebep olduğunu ortaya koymaktadır. Bir araştırma, günde yalnızca 5 dakikalık üzücü haber izlemenin, okul öncesi çağındaki çocuklarda bu tür ikincil travmatik stres belirtilerine yol açabileceğini öne sürmektedir. Bu sebeple ebeveynler öncelikli olarak çocuklarının izledikleri programları takip etmelidirler. Mümkün olduğunca çocukları ile birlikte izlemeliler ve içerik ile ilgili de konuşmalılar.”