Hazımsızlık için ne yediğiniz kadar nasıl yediğiniz de önemli

Yemekten sonra karın şişkinliği, ağrı veya doygunluk ile kendini gösteren hazımsızlık, toplumda sık rastlanan sağlık problemleri arasında yer alıyor. Sindirim sisteminin iyi çalışmaması sonucu oluşan hazımsızlık bazen de tüketilen besinlerden veya yanlış yeme alışkanlıklarından kaynaklanabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Züleyha Akkan Çetinkaya, hazımsızlık şikayetlerine karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.

Çiğnemeden yutmayın

Hazımsızlık sindirim sisteminin iyi çalışmaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Sindirim ağızda başlamaktadır ve besinlerin iyi çiğnenmesi gerekliliğine dikkat edilmelidir. Çiğneme, hem yiyeceklerin mekanik olarak parçalanıp, mide için daha kolay sindirilebilir hale gelmesini, hem de tükürük içindeki enzimler ile karışıp, sindirimin ağızda başlamasını sağlamaktadır. Kısmen sindirilen gıda midede salgılanan asit ve düzenli kasılmalarla iyice küçültülerek bulamaç halinde ince bağırsağın ilk kısmına iletilir. Pankreas, karaciğer ve safra kesesinden salgılanan enzimlerle gıdaların içindeki maddeler yapı taşlarına dönüşmektedir.

Mucizevi organ bağırsaklar

Parçalanan ve yapı taşlarına ayrılan gıdanın, vücudun işine yarayabilmesi için bağırsaklarda emilip kana geçip işi yarayacakları organlara taşınması gerekmektedir. Bu emilimin yapılabilmesi ve yine enzim salgılaması için ince bağırsak hücrelerine ihtiyaç bulunmaktadır. Emilimin daha fazla sağlanabilmesi için ince bağırsak hücrelerinin yüzeyi düz değil, kıvrımlıdır. Tüm ince bağırsak emilim alanı yaklaşık 250 m2’ dir yani neredeyse bir tenis kortunun boyutlarına yakındır. Kalın bağırsakta, günümüz tıbbının en büyük mucizevi keşiflerinden biri olan; bakteriler, virüsler, mayaların bulunduğu mikrobiota bulunmaktadır. Mikrobiotanın toplam ağırlığı 2 kg kadar, içerdiği gen sayısı ise, insan vücudunda bulunan genlerin birkaç yüz katı kadardır. Burada bir kısmı bilinen bir kısmı ise henüz bilinmeyen çeşitli mekanizmalarla sindirim devam eder, fazla sıvı emilir ve kalan posa, düzgün şekilde çalışan kalınbağırsak ile dışarı atılır.

Hazımsızlık yaşamamak için 6 öneri

1- Sindirim sisteminin herhangi bir yerinde yaşanan aksama hazımsızlık gibi şikayetler ile ortaya çıkabilmektedir. Bu aksamanın olmaması için organların düzgün çalışması kadar gün için de dikkat edilmesi gereken durumlar da bulunmaktadır.

2- Öğünler arasında uzun açlık süreleri oluşturmayın. Uzun açlık süreleri sonunda yenen yemekler; artmış mide asit salgısı ile dolu midenin birden genişlemesine ve istenmeyen şişkinlik hissine neden olabilir.

3- İyi çiğnemeden, hızlı yemek veya yemek yerken konuşmak, hava yutmamıza neden olacağı için şişkinlik ve gaz şikayeti olarak ortaya çıkabilir.

4- Yağlı yiyeceklerden uzak durun. Yağlı yiyecekler mide boşalmasını yavaşlatır. Bulantı ve şişkinlik, reflüye neden olabilir.

5- Yatmadan önce yemek yemeyin. Gece geç vakit yenen yemekler, sindirim için gereken zaman kalmadığı için, gece hazımsızlık ve reflü şikayeti yapabilir.

6- Stres kontrolünü sağlamaya çalışın. Stres hazımsızlığı tetikleyebilir. Sınav öncesi gibi stresli dönemlerde karın ağrılarının yaşanması çok sık karşılaşılan bir durumdur. Stres anında salgılanan bazı maddeler, bağırsak hareketlerini etkileyerek hızlandırabilir veya yavaşlatabilir.

Bu belirtilerde doktora gitmeyi geciktirmeyin

• Ağızdan veya makattan kan gelmesi,
• Yutma güçlüğü,
• Devam eden bulantı-kusma,
• İstemsiz kilo kaybı,
• Dışkılama alışkanlığında yeni meydana gelmiş değişiklik,
• Ailede sindirim sistemi kanseri olması,
• Erkek veya menopoz sonrası kadında demir eksikliği olması durumlarında zaman, kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.