Kadınlar organik atıkları ürüne dönüştürecek

İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Endüstriyel Tasarım Bölümü mezunu Damla Ertem, dezavantajlı kadın grupları için Proje Re adında sürdürülebilir bir sistem kurguladı. Sistem, kadınların ekonomik özgürlüklerini kazanmalarını ve ek gelir yaratmalarını yemek & organik atıkları biyoplastik tarifi ile karıştırarak ürüne dönüştürmelerini hedefliyor.

İstanbul Bilgi Üniversitesi mezunu Damla Ertem dezavantajlı kadınlar için önemli bir proje geliştirdi. Sürdürülebilir bir sistem kurgulayan Ertem, bu sayede hedeflediği gruptaki kadınların ekonomik özgürlüklerini kazanmalarını sağlayacak. 
 
Yemek atıkları kurutulduktan sonra öğütülüyor
Projenin ilk hedef gruplarından birisinin Türkiye'de yaşayan yemek yapıp satan göçmen kadınlar olduğunu belirten Damla Ertem, “Proje Re, açık sistem olarak tasarlanmış bir proje. Yemek şirketlerinde biriktirilen yemek / karton atıkları (Re projesinin ilk aşaması için bu karton, soğan kabuğu ve bezelye kabuğudur) temizlendikten ve kurutulduktan sonra öğütülüyor. Biyoplastik tarifi ile karıştırılıyor. (biyoplastik tarifi ise su, sirke, gliserol ve nişasta içermekte olup mutfakta hali hazırda bulunan materyaller ile hazırlanıyor) ve ocakta kaynadıktan sonra öğütülmüş karton parçaları ile birleşiyor ve kalıba alınıyor. Güneşte kurutulması tercih edilmesi ile birlikte en geç üç gün içinde tam kuruyan ürünler alıcılarına ulaşmak için kutulanıyor. Her yemek şirketi ya da tekil ise kadınla farklı bir dinamikte çalıştığımız için eğer bu ürünü pazarlayacak durum yoksa ürün tarafımıza ulaştırılıyor ve kutulama işlemi gerçekleşiyor. Hali hazırda yemeklerin gönderildiği online bir platform var ise ürünler buraya ekleniyor. Atık karton kutulara içinde karton parçacıklar, ürünü yapan kadın hakkında bilgi ve atık yönetimi/ tüketimi hakkında fikir veren açıklama metinleri bulunuyor” dedi.
 
Evde kolay ulaşımlı materyallerle ürün geliştiriliyor
Sistemin ve ürünlerin çok basit şekilde yapıldığını söyleyen Ertem, şöyle devam etti: “Proje süreci boyunca bir sürü farklı atık denedim ve başarılı olan tariflerle ilerledim. Yemek şirketlerinin mevsimsel menülerine göre çıkan atıklar üstünden ilerleyip yeni atıklarla yeni tarifler geliştirilmeye devam ediliyor. Evdeki kolay ulaşımlı materyaller ile yeni malzeme tüketmeden yapılan kalıplara çeşitler geliştirmeye çalışıyorum.  Pilot çalışma olarak denediğimiz şirket ile önümüzdeki aylarda fiziksel atölye çalışması yapıp ilk gerçek satış denemesini kendi siteleri üstünden yapacağız. Projenin ilerleyen boyutlarında bu kurguyu Türkiye ölçekli düşünüp çiftçilere ve onların bölge ve mevsime göre çıkardıkları atıklarla hitap etmek istiyorum. Bitirme projesine başlarken de ilk düşündüğüm alternatifler içinde mobil olarak gidip sistemi, kalıp yapımını öğreten bir karanvan, mobil atölye vardı. Bunu hayata geçirmeyi çok istiyorum. Sonbaharda Londra'da bu atölyeyi gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Hedef kitleyi daha geniş tutup bunun herkesin özelikle evinde kolaylıkla yapabileceği özgür bir platform olduğunu fark ettirmeyi amaçlıyorum. Şu anda elimde bitirme projem olan bezelye kabuğu, soğan kabuğu ve karton içeren gerçek ürün ailem bulunuyor.”