Kalp krizi sırasında yapılması ve yapılmaması gerekenler

Kalp damar hastalıkları dünyada ve ülkemizde en sık tespit edilen ölüm nedenleri arasında yer almaktadır. Kalbin kendisini besleyen damarlardaki ani bir tıkanıklık sonucu kalp krizleri meydana gelmektedir. Kalp krizi sırasında hızlı hareket etmek ve vakit kaybetmemek çok önemlidir. Bu nedenle, kalp krizinin erken dönemde tespit edilebilmesi açısından kalp krizi sırasında oluşabilecek belirtiler iyi bilinmelidir. 

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Kardiyoloji bölümünden Doç. Dr. Yaşar Turan ‘Kalp krizi geçirdiğinizden şüphelendiğinizde; hızlı hareket etmek ve acil tıbbi yardım çağırmak hayatta kalma şansını büyük ölçüde arttırıyor’ diye belirterek o sırada yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.

Kalp krizi belirtileri:

- Kalp krizinin klasik belirtisi göğüste, özellikle orta noktada, birkaç dakikadan daha fazla süren ağrıdır. 
- Bu rahatsızlık, basınç, gerginlik, sıkışma veya ağrı gibi hissedilebilir. 
- Ağrı boyun, kollar, sırt, çene veya mideye yayılabilir. 
- Göğüste yeri tam tarif edilemeyen genel bir rahatsızlık hali olarak hissedilebilir.
- Erkeklerde kalp krizi sırasında genellikle klasik göğüs ağrısı görülmektedir.
- Bununla birlikte, menopoz sonrası kadınlarda ve şeker hastası olanlarda bu klasik göğüs ağrısı görülmeyebilir.

Klasik Olmayan Farklı  Belirtiler:

Yaşlılarda, menopoz sonrası kadınlarda ve diyabetik hastalarda yukardaki gibi tipik bir göğüs ağrısı olmadan da kalp krizi gelişebilir. Bu hastalarda aşağıdaki belirtiler görülebilir.

- Mide bulantısı, hazımsızlık, mide ekşimesi veya karın ağrısı
- Nefes darlığı
- Terleme
- Baş dönmesi

Genellikle, kalp krizi önce hafif bir rahatsızlık ve ağrı ile yavaş başlar ve giderek belirginleşir. Kalp krizi geçirdiğinizden şüphelendiğinizde hızlı hareket etmek, hayatta kalma şansınızı büyük ölçüde artırabilir. İster yalnız başına, ister başkalarının yanında olsun, kalp krizi geçirdiğinizi hissettiğiniz anda yapılacak ilk şey acil tıbbi yardım çağırmaktır (Türkiye’de 112). Özellikle yalnız başına iken kalp krizi geçiren hastalarda tedavi öncesi vakit kaybı ne yazık ki sık karşılaşılan bir durumdur. 

Kalp krizi sırasında yapılması gerekenler:

- Yanınızda başkaları varsa, ambulans size ulaşana kadar yanınızda kalmalarını isteyin. Birinden sizi arabasıyla hastaneye götürmesini istemenin aksine, 112'yi aramak genel olarak acil bakım almanın en hızlı yoludur. 112 Acil Sağlık Hizmetleri çalışanları, kalp krizi geçiren kişilere gerekli bakım için eğitilmiştir ve ayrıca ilk tedaviniz başlanarak ileri tedavi için sizi hızlı bir şekilde hastaneye götürebilir. 

- Yalnız başınıza iseniz 112 ve yakınlarınıza haber verdikten sonra, şuurunuz kapanabileceği için, evinizin kapısını açık bırakın. 
- Gelenlerin sizi kolayca bulabilmesi için kapıya yakın güvenli bir yerde, sağlam bir yere yaslanarak, rahat bir şekilde oturun.
- Araç kullanıyorsanız uygun bir şekilde aracınızı kenara çekin ve yardımın ulaşmasını bekleyin.
- Sakin kalın ve gereksiz hareket etmeyin. 
- Hasta yakınları da bu konuda dikkatli olmalı ve gereksiz telaş yapmamalıdır. Hastanın stresini azaltmak ve korkusunu gidermek faydalı olacaktır.

Acil yardım gelene kadar ne yapılabilir?

- Aspirine karşı bilinen bir alerjiniz yok ise aspirin alabilirsiniz (300 mg). Aspirini ağzınızda ezerek çiğneyin ve az miktarda su ile yutun.
- Eğer doktorunuz tarafından daha önce önerildiyse dilaltı (Nitrat) alabilirsiniz. Fakat bu şekilde bir öneri yapılmadıysa dilaltı (Nitrat) almayın.

Doğru olarak bilinen yanlışlar 

- Öksürmek: Kalp krizi geçirdiğinizi anladığınızda sürekli olarak öksürmenin faydalı olduğu fikri doğru değildir. Bu durum sadece kalp hızında ani düşme olduğu zamanlarda kısa süreli etkili olabilir. Acil müdahale ekibi böyle bir durumda kısa bir süre öksürmenizi isteyebilir. Bunun dışında, bunu kendi başınıza sürekli yapmak size gereksiz efor yaptıracağından, kalp krizi sırasında önerilmemektedir.
- Sıcak veya soğuk duş: Faydası yoktur, kalp krizi sırasında kesinlikle tavsiye edilmemektedir. Kalp krizi sırasında, sıcak veya soğuk uygulama yapılan diğer yöntemlerin de faydası yoktur.
- Masaj: Göğüs veya sırt bölgenize masaj yaptırmayın. 
- Su ve biber: Kalp krizi sırasında su içilmesi ve acı biber yenmesinin kalp krizine bir faydası yoktur. Aksine, kalp krizinde sık görülen bulantı ve kusma sonucunda soluk borusuna kaçabileceği için hasta yeme ve içmeyi kesmelidir.