KKTC Sahilleri Tehdit Altında!

Yakın Doğu Üniversitesi araştırmacıları, iki yıldır sürdürdükleri “Denizsel Atık Bilimsel Araştırma Projesi”ni tamamlayarak sonuçlarını açıkladı. Projenin sonuçları Akdeniz’in merkezinde yer alan Kıbrıs sahillerinin denize kıyısı olan komşu ülkelerden gelen atıklarla büyük bir risk altında olduğunu gösteriyor. Yakın Doğu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özge Özden, Öğretim Görevlisi Sinem Yıldırım, Yakın Doğu Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Wayne Fuller ve Exeter Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Brendan Godley tarafından,  KKTC’deki kıyısal deniz çöpü birikimi ile ilgili yürüttükleri proje, Yakın Doğu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri fonu tarafından finanse edildi. Farklı uzmanlık alanlarından bilim insanlarının 2 yıllık saha çalışmasıyla tamamladığı projenin sonuçları yüksek tirajlı bilimsel dergilerden Marine Pollution Bulletin”da yayınlandı. 

Karpaz Sahilleri Atıkların Tehdidi Altında

Deniz kaplumbağalarının en önemli üreme merkezlerinden biri olan ve özellikle yeşil deniz kaplumbağalarının Akdeniz’deki üçüncü büyük üreme alanı olan Karpaz Yarımadası’nda bulunan Ronnas Sahili yok olma tehlikesi ile yüz yüze. Ronnas Sahilinde 2 yıl boyunca yapılan çalışma sonucunda, 250 metrekarelik alandan ayda ortalama 1.114 parça ve 11,9 kilogram atık toplandı. Akdenize kıyısı olan Lübnan, Suriye, İsrail ve Mısır kaynaklı olan bu atıklar Ronnas Sahili için büyük bir tehdit yaratıyor. 

Atıklar, Lübnan, Suriye, İsrail ve Mısır Kaynaklı

Atıkların kaynağının da araştırıldığı projede Ocak 2018 ve Ocak 2019 tarihleri arasında tespit edilen atıkların birçoğunun Lübnan, diğerlerinin ise Suriye, İsrail ve Mısır kaynaklı olduğu tespit edildi. Yakın Doğu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanı ve KKTC Cumhurbaşkanlığı Turizm ve Çevre Komitesi Başkanı Prof. Dr. Özge Özden, komşu ülkelerden KKTC kıyılarına ulaşan atıkların büyük bir bölümünün plastik materyallerden oluştuğu bilgisini verdi. Prof. Dr. Özden, “Deterjan şişeleri, şampuan şişeleri, yiyecek ve içecek kapları” gibi farklı atıklar tespit ettiklerini belirtti. 

Tüm dünyada plastik atıkların denize ulaşması deniz canlılarının yaşamını tehlikeye atarak ekosistemi tehdit ediyor. Prof. Dr. Özge Özden de plastik atıkların başta balinalar, deniz kaplumbağaları, yunuslar, balık türleri, su kuşları olmak üzere pek çok deniz hayvanının yaşamını tehdit ettiğini söylüyor.  

KKTC’de Çok Acil Katı Atık Geri Dönüşüm Projeleri Geliştirilmeli 

Yakın Doğu Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanı ve aynı zamanda KKTC Cumhurbaşkanlığı Turizm ve Çevre Komitesi Başkanı olan Prof. Dr. Özge Özden, projenin ortaya koyduğu sonuçların, katı atık geri dönüşüm projelerinin önemini de ortaya çıkardığını söylüyor. Tüm dünyada ve ülkemizde en önemli çevre problemlerinin evsel atıklar olduğunu dile getiren Prof. Dr. Özden, plastik, metal, cam içerikli pek çok atık için geri dönüşüm projeleri geliştirilerek doğadaki birikiminin azaltılması gerektiğini vurguluyor. 

Prof. Dr. Özge Özden: “Sahilleri kirleten atıkların yüzde 96'sı plastik içerikli.”

Yakın Doğu Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özge Özden proje kapsamında, KKTC’nin sekiz farklı sahilinde belirlenen 250 metrekarelik alandan her ay düzenli olarak çapı 2,5 santimetreden küçük olan tüm denizsel atıkları topladıklarını söylüyor. Proje kapsamında toplam 59.556 parça atık toplandı. Farklı atık çeşitleri içerisinde, plastik içerikli atıkların oranının ise yüzde 96 olduğu saptandı. Proje sırasında plastik torbalar, plastik parçalar, yiyecek-içecek kapları ve şişe kapakları hem ağırlık, hem de adet bakımından en çok karşılaşılan atıklar oldu.