IBS Sigorta ve Reasürans Brokerliği CEO’su Murat Çiftçi, coğrafi ve kültürler arası risk farklılıklarını değerlendirdi: Bölgesel farklılıklara göre sigorta ürünleri geliştirilmeli
Gelecek dönemdeki olası risklerin ülke ve yaşam kültürüne göre dağılımı ve etkileme oranları hakkında bilgi veren IBS Sigorta ve Reasürans Brokerliği CEO’su Murat Çiftçi, “Olası risklerin coğrafi ve kültürel dağılımı, hem yaşanan bölgenin doğal yapısına hem de yaşam kültürüne göre önemli farklılıklar göstermektedir. Örneğin iklim değişikliği kaynaklı risk faktörlerinde ABD kasırga, Türkiye ise depreme karşı önlem alıyor. Afet eğitim eksikliği de risk boyutunu artırıyor. Bölgesel farklılıklar dikkate alınarak özelleştirilmiş sigorta ürünleri geliştirilmesi, sektörü daha dayanıklı hale getirecektir” dedi.
Dünyada 2025 yılı ve sonrası için en büyük riskler; iklim değişikliği kaynaklı doğal afetler, siber güvenlik tehditleri, jeopolitik gerilimler ve ekonomik dalgalanmalar olarak sıralanıyor. Olası risklerin coğrafi ve kültürel dağılımı, hem yaşanan bölgenin doğal yapısına hem de yaşam kültürüne göre önemli farklılıklar gösteriyor. IBS Sigorta ve Reasürans Brokerliği CEO’su Murat Çiftçi, “Kasırgalar, seller ve şiddetli fırtınalar gibi doğal afetler; özellikle ABD, Avrupa ve Orta Doğu’da büyük sigortalı kayıplara neden olmaktadır. 2024 yılında ABD’de meydana gelen Helene ve Milton kasırgaları, toplamda 50 milyar dolarlık sigortalı kayba neden olmuştur. Florida gibi kıyı bölgeler, bu risklere karşı daha hassastır. Seller, özellikle Orta Avrupa’da (Polonya, Çekya, Avusturya) yoğun şekilde yaşanırken, İspanya gibi ülkeler ani ve aşırı yağışlarla zarar görmektedir. Örneğin, 2024’te Boris Fırtınası ve İspanya’daki büyük sel felaketleri toplam 10 milyar dolarlık bir maliyet yaratmıştır. Pasifik bölgeleri, özellikle Japonya ve Filipinler ise hem kasırgalar hem de depremler nedeniyle yüksek risk altında bulunuyor. Türkiye’de de doğal afet riski, özellikle deprem ile ilişkilidir. 2023 Kahramanmaraş depremi, büyük hasarlara yol açmış ve risk yönetimi açısından sektörel dönüşümün gerekliliğini göstermiştir. Seller ve aşırı hava olayları da Karadeniz ve Marmara bölgelerinde artmaktadır. Örneğin, Karadeniz bölgesindeki sel felaketleri, altyapı dayanıklılığının artırılması gerektiğini ortaya koymaktadır” dedi.
Son günlerde Kaliforniya’da meydana gelen şiddetli orman yangınlarının, doğal afetlerin ne denli yıkıcı olabileceğini bir kez daha gözler önüne serdiğini ifade eden Murat Çiftçi, bu tür afetlerin küresel sigorta sektörü üzerindeki etkilerini değerlendirerek şunları söyledi: “Kaliforniya’daki orman yangınları kaynaklı hasar ve ekonomik kaybın 150 milyar dolara kadar çıkması bekleniyor. Bu büyüklük bize, iklim değişikliğinin neden olduğu risklerin yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda insani boyutunu da gösteriyor. Bu nedenle, sigorta ürünlerinin iklim kaynaklı afetlere daha iyi adapte edilmesi büyük önem taşıyor. Yenilikçi sigorta çözümleri ve parametrik ürünler, hem bireylerin hem de kurumların toparlanma süreçlerini hızlandıracaktır.”
Kuzey Amerika’daki en önemli risk siber saldırılar
Siber güvenlik risklerinin özellikle KOBİ’ler için daha büyük bir risk oluşturduğuna dikkat çeken Murat Çiftçi, “Dünyadaki siber sigorta pazarının %70’ini elinde tutan Kuzey Amerika’da, hem büyük şirketler hem de KOBİ’ler ciddi risk altında yer alıyor. Ransomware (fidye yazılımı) saldırıları bu bölgedeki şirketlerin öncelikli risklerinden biri. Avrupa, siber risklerin daha kontrollü olduğu bir bölge olsa da, özellikle GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği) gibi düzenlemeler nedeniyle cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır. Türkiye’de ise KOBİ’lerin siber koruma açığı ciddi bir problem olarak öne çıkıyor. 2017-2022 arasında siber sigorta pazarı yıllık %32 büyürken, KOBİ'lerde siber koruma açığı devam ediyor. Siber risk sigortasının büyümesi de KOBİ’lere uygun çözümler ve erişilebilir ürünler sunarak sürdürülebilir hale getirilebilir. Ayrıca küresel ticaret savaşları, bölgesel çatışmalar ve ekonomik yaptırımlar, hem ekonomik istikrarsızlık hem de sigorta sektörü için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Bu riskler, hem sigorta talebini hem de fiyatlama dinamiklerini doğrudan etkilemektedir” diye konuştu.
Yasal masraflar ve tazminat talepleri ciddi bir sorun
Sosyal enflasyon ve hukuki risklerin küresel dağılımı hakkında bilgi veren Murat Çiftçi, şunları söyledi: ABD ve Avustralya’da sosyal enflasyonun etkisiyle yasal masraflar ve tazminat talepleri ciddi boyutlara ulaşmış durumda. Bu ülkelerde yüksek maliyetli davalar, sigorta sektörünü zorluyor. Meksika ve İngiltere ise yükselen yasal harcamalar konusunda ciddi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Türkiye’ye bakacak olursak; sosyal enflasyonun etkisi, ABD veya Avustralya’ya kıyasla daha düşük olsa da, hukuki süreçlerdeki maliyet artışları sigorta sektörü için önemli bir konu olarak önümüze çıkıyor.”
Jeopolitik risklerde altyapı sigortası önem taşıyor
Murat Çiftçi, jeopolitik ve ekonomik risklerin küresel dağılımına yönelik de şunları söyledi: “Avrupa ve Orta Doğu, bölgesel çatışmalar ve ekonomik yaptırımların yoğun olduğu bir bölge. Bu durum, ticari sigortaların ve poliçe kapsamlarının genişletilmesini gerektiriyor. Öte yandan Asya-Pasifik bölgesinde Çin-ABD ticaret savaşı gibi büyük ölçekli olaylar, buradaki ekonomik riskleri artırıyor. Türkiye’de ise hem coğrafi konumu hem de ekonomi-politik dinamikleri nedeniyle jeopolitik risklere daha fazla maruz kalınıyor. Bu yüzden de özellikle sınır bölgelerinde altyapı projelerinin sigortalanması önemli bir nokta olarak dikkat çekiyor.”
Risk kırılganlıklarını eğitim düzeyi ve ekonomik durum belirliyor
İnsanların risklere karşı kırılganlıklarında hem bireysel hem de toplumsal birçok faktörden etkilendiğine dikkat çeken Murat Çiftçi, “Bunlar arasında ekonomik durum, eğitim seviyesi, coğrafi konum, altyapı kalitesi ve sigorta farkındalığı gibi unsurlar öne çıkıyor. İklim değişikliği ve doğal afetlerde coğrafi konum, en belirleyici faktör oluyor. Örneğin: deprem kuşağında yer alan Türkiye, özellikle büyük şehirlerde yoğun nüfus ve eski yapı stokuyla yüksek kırılganlık sergiliyor. Kahramanmaraş depremleri de bu durumun biri. ABD’nin Florida gibi kasırga riski yüksek bölgelerinde yaşayanlar, altyapı dayanıklılığı düşük olduğu takdirde ciddi kayıplar yaşıyor. Düşük gelirli bireyler ve topluluklar, afet sonrası toparlanma süreçlerinde daha büyük zorluklar yaşamaktadır. Örneğin, küresel sel zararları 2024’te 13 milyar doları aşarken, bu maliyetlerin yükü genellikle sigortasız bireyler üzerinde kalıyor.
Teknolojide okuryazarlık eksikliği siber mağduriyeti yaşatıyor
Teknolojik okuryazarlık eksikliğinin de bireyleri siber tehditlere karşı savunmasız bıraktığına dikkat çeken Murat Çiftçi, “Türkiye’deki bireysel kullanıcıların büyük bir kısmı, güçlü şifreler kullanma ve güvenlik yazılımlarını güncelleme gibi temel önlemleri yeterince uygulamıyor. Siber koruma açığı en çok küçük ve orta ölçekli işletmelerde görülüyor. Swiss Re verilerine göre, KOBİ’lerin yalnızca %10’unun siber sigorta kapsamı bulunuyor Bu durum, iş sürekliliğini ciddi şekilde tehdit ederken ekonomik kayıplara da yol açıyor. Düşük gelirli bireyler ve aileler, sigorta poliçelerine erişimde sıkıntı yaşıyor. Örneğin, ABD’de sel sigortası limitlerinin yetersizliği nedeniyle poliçe sahipleri özel sigortaya yönelmek zorunda kalırken, birçok kişinin bunu karşılayamadığı görülüyor. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ise sigorta penetrasyonu düşük olduğundan, risklerin finansal yükü bireyler ve devlet tarafından taşınıyor. Parametrik ürünler gibi yenilikçi çözümlerle bu kırılganlık azaltılabilir” dedi.
Kapsamlı risk yönetimi stratejisi oluşturulmalıı
Murat Çiftçi, bireylerin risklere karşı kırılganlıklarını azaltmanın en etkili yolunun, kapsamlı bir risk yönetimi stratejisi geliştirmek ve sigorta farkındalığını artırmak olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Özellikle düşük gelirli gruplar ve KOBİ’ler için uygun maliyetli ürünler sunularak sigorta penetrasyonu artışı sağlanabilir. Ayrıca altyapı güçlendirme ve eğitim programları ile bireylerin doğal afetlere karşı kırılganlığını azaltılmalıdır. Siber tehlikelere karşı ise bireyler ve işletmeler için temel güvenlik farkındalığına yönelik eğitimler verilmeli ve ile parametrik sigorta gibi yenilikçi çözümler ile hızla tazminat sunulması, toparlanma süreçlerini destekleyebilir.”
YORUMLAR