Prof. Dr. Deniz: "İyi bir gazetecilik için sadece teknoloji yeterli değildir"

İZMİR(Ege Ajans)- Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şadiye Deniz, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü özelinde gazetecilik mesleği ile ilgili açıklamalarda bulundu.

Teknolojik gelişmelerle birlikte gazeteciliğin yaşadığı değişim hakkında konuşan Prof. Dr. Deniz “Öncelikle mesleğimizin önemine değinmek isterim. Gazetecilik diğer meslek dallarından farklı olarak kamunun bilmesi sorumluluğunu taşıyan özel bir niteliğe sahiptir.  Toplumun ve yurttaşın bilgilendirilmesi, aynı zamanda da kamunun sözcüsü olması misyonu nedeniyle gazetecilik, nev-i şahsına münhasır bir görevi yerine getirmektedir. Bu nedenle önemli ve manevi tatmini yüksek bir meslektir. Gazeteciler, meslek örgütleri ve gazetecilik öğrencileri bu sorumluluğun bilinciyle hareket etmelidir. Teknolojik gelişmelerin çok hızlı yaşandığı bir çağda yaşıyoruz, bu gelişmelerden en çok etkilenen mesleklerden biri gazeteciliktir. Dijitalleşme, haber yapma pratiklerini dönüştürdü. Bu durum mesleğin geleceğine dair kaygıyı da beraberinde getirmiş olabilir. Ancak iyi haberciliğin dijitalleşmeye rağmen varlığını sürdüreceğini düşünüyorum. Haber faktörlerini içinde barındıran, etik hassasiyete sahip, hıza ve arama motoru algoritmalarına direnerek teyit için kendine zaman tanıyan iyi habercilik bugün var ve gelecekte de var olmaya devam edecek. Dijital yetkinliklere sahip olmak önemlidir, iyi bir gazeteci olmamıza katkı sağlar ancak yeterli değildir; haber yayımlamaya dair süreçleri bilmemizin yanı sıra, entelektüel bilgi düzeyimizin yüksek olması, Türkçeyi iyi kullanma ve etik ilkelerimizin olması bizi iyi gazeteci yapar. Bunların eksikliğinde teknolojik alanlardaki hâkimiyet ne kadar iyi olursa olsun iyi bir gazeteci olamazsınız” dedi.

“Gazetecilik mesleği adanmışlık ister”

Gazetecilik mesleğinin çalışma koşulları ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Deniz “Gazetecilik adanmışlık isteyen, yoğun bir çalışma temposu ve türlü sıkıntıları olan bir meslek. Günümüzde gazeteciler özlük haklarını tam anlamıyla alamama, ekonomik sıkıntılar, gazeteci olmayanlarla rekabet ve başkaca sorunlarla mücadele ediyor. Ancak çalışma koşullarındaki zorluklara rağmen, gazetecilik kamunun bilme hakkı gibi kutsal bir amaca hizmet ettiği için toplumsal iyiye de katkı sunabileceğiniz bir iş. Tüm yaşamınızla özdeşleşmiş bir idealizmden söz ediyorum, bu duygu manevi tatmin açısından muazzam. Bu nedenle hala öğrencilerimizin en çok tercih ettiği bölümlerden biri” diye konuştu.

Prof. Dr. Deniz “Öncelikle çalışan - çalışamayan, mesleğini onuruyla icra eden bütün gazetecilerin 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Gününü kutlarım. Böyle özel günler, gazetecilerin ve mesleğin yaşadığı sorunların konuşulması bakımından her zaman bir vesile oluyor. Meslek örgütlerinin, akademisyenlerin ve gazetecilerin dile getirdiği sorunların siyasi gündeme girmesini ve tartışılmasını temenni ederek, bu özel günü yeniden kutluyorum” ifadelerini kullandı.

“Dijital gazetecilik, okur kavramını değiştirdi”

Teknolojik gelişmeler ile birlikte okur kavramının da değiştiğini ifade eden Prof. Dr. Deniz “Dijital teknolojilerle birlikte okur kelimesi aslında bizim ifade ettiğimiz anlamı karşılayamaz duruma geldi. Geleneksel medyada, medya metinleriyle karşılaşan kişileri okur olarak nitelendirmemiz yeterli oluyordu. Ancak dijitalleşme ile birlikte, okur aynı zamanda haberin içinde, müdahale ediyor, haberin tutunmasında etkili oluyor, hatta içerik üretiyor. Dolayısıyla artık haberi okuyan kişiyi sadece okur olarak tanımlayamayız. Günümüzde okur hem üretici, hem tüketici konumundadır. O nedenle ben artık okur yerine, okur - yazar demeyi tercih ediyorum. Belirtilmesi gereken bir başka husus ise, dijital gazetecilikte en önemli unsurun hız olması ve bunun haberciliğe zarar vermesidir. Yaşadığımız dijital kültür çağında hızın sürekli makbul bir durum gibi sunulduğunu görüyoruz. Gazetecilikte hızın başat bir unsur haline gelmesi, başlı başına bir sorundur.  Bu durum okuma pratiklerini de değiştirdi, artık uzun haberler okumayı sevmiyoruz, tek cümle ile habercilik yapan, bak-geç gazeteciliği türleri ortaya çıktı. Sosyal ağların gazetecilikle ilgili bir iddiası olmamasına rağmen, buna neden olduğunu düşünüyorum. Okurun haber edinme pratikleri değişti evet ama hala yavaş, düzgün gazeteciliği tercih eden ve buralara giden sadık okurlar da var, tıklanma ve hız tuzağından uzak basın kuruluşları da. Bu gazetelerin kendine özgü bir okur kitlesi var” ifadelerine yer verdi.

“Gazetecinin işi yaratıcı yazarlık değil”

Prof. Dr. Deniz, “Gazetecilikte yaratıcılık ya da yaratıcı yazarlık meselesi, temkinli yaklaştığım konulardan biri. Gazetecilik bir yaratıcılığı içermemeli. Belki sadece örneğin bir araştırma haberi fikrinin bulunması gibi durumlarda olabilir. Ya da dilin iyi kullanılması noktasında. Gazetecinin en temel görevi aslında toplumda olan meselelerle ilgili bilgilendirmektir. Bu bilgilendirme ile yaratıcılık yan yana olamaz. Kutsallaştırılmış bir objektiflik iddiasında değiliz ama olabildiği kadar bilgilendirme işlevini yerine getirmelidir. Bu nedenle gazetecilikte yaratıcılığa ihtiyaç olduğunu düşünmüyorum. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi ‘gazeteciler bildiklerini, gördüklerini düşündüklerini samimiyetle yazmalıdır’”  dedi.