Rotavirüs hakkında bilmesi gereken 5 nokta

Ülkemizde rotavirüs enfeksiyonları çok yaygın

Rotavirüsü bütün dünyada, çocukluk çağında ishal ve kusmaya neden olan mide ve bağırsak enfeksiyonlarının en önemli etkenidir. Hemen hemen bütün çocuklar 2-3 yaşına kadar bu virüs nedeniyle hastalanırlar. Özellikle hijyen koşullarının iyi olduğu gelişmiş ülkelerde bakteriyel etkenler daha az görüldüğünden, rotavirüse daha sık rastlanır.¹

Rotavirüsün başlıca bulaşma yöntemi dışkı yoluyladır.^2,3 Oyuncakların, eşyaların, yiyecek ve içeceklerin paylaşımı ile virüs hızla dağılır.^3,4

Rotavirüs enfeksiyonu vücudun aşırı su kaybetmesine neden olur

Virüs ince bağırsaktaki hücreleri enfekte eder ve bu hücrelerde çoğalır.⁵ Rotavirüs enfeksiyonunun belirtileri, virüse maruz kalındıktan sonraki 48 saat içinde başlar.⁶ 

Kendiliğinden geçen sulu ishal şeklinde ortaya çıkabildiği gibi 39°C’ye çıkan ateş ve kusmanın eşlik ettiği ciddi sıvı kaybı yaratan ishal şeklinde de görülebilir.⁶

Rotavirüs enfeksiyonu şiddetli kusma ve ishal sonucu dehidrasyona yani vücudun aşırı su kaybetmesine neden olabilir. Bu durum özellikle küçük çocuklarda hastaneye yatışı ve damar içi tedavi alınmasını gerektirebilir.⁷

Her yıl 440 bin bebek rotavirüs enfeksiyonuyla hayatını kaybediyor

Rotavirüs enfeksiyonu sonucu, her yıl 2 milyon bebek hastaneye yatmakta ve 440 binin üzerinde bebek hayatını kaybetmektedir.⁸ Elleri yıkamak ve temizlik, yayılımı önlemenin önemli bir yolu olmakla birlikte durdurmaya yeterli değildir.³

En etkili yöntem aşı

Yaşamın erken dönemindeki aşılama, şiddetli rotavirüs enfeksiyon ataklarını ve buna bağlı ölümleri önlemede en etkin yöntemdir.⁹ Bebekleri rotavirüs enfeksiyonuna karşı aşılayarak, rotavirüs hastalık yükü yüzde 75’ten fazla azaltılabilir.¹⁰

Rotavirüs aşıları, çoğu aşıdan farklı olarak, ağız (oral) yoluyla uygulanır ve enjeksiyon içermezler.^6,11,13 Ağıza damlatılan aşı yutulur, enjeksiyon yapılmaz.¹²

Rotavirüs aşıları 6. haftadan başlayarak en az 4 hafta arayla 2 doz olarak yani onuncu haftada tamamlanacak şekilde ya da 6. haftadan başlayarak dozlar arası en az 4 hafta olacak 3 doz olarak, en erken 14. haftada tamamlanacak şekilde uygulanabilir.^14,15

Aşı, rotavirüs ishalinin önlenmesinde etkili bir yöntemdir.^11,12

Enfeksiyonlu bebeğin bezini kapalı torbayla atın, çevresini dikkatli temizleyin

Rotavirüs enfeksiyonu olan bir bebeğin bakımından sorumlu kişilerin bebek bezini değiştirdikten sonra sabunlu suyla ellerini yıkaması, bebek bezini gıda hazırlanan yerlere yakın yerde değiştirmemesi, bebek bezini atmadan önce kapalı bir torbaya koyması ve bebek bezini değiştirdiği yeri çamaşır suyu vb. bir temizleyici ile silmesi enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir.⁴  

Referanslar: 

1. Ceyhan M. J Curr Pediatr 2008; 6:41-43.

2. Gür E İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, AŞILARA GÜNCEL YAKLAŞIM Sempozyum Dizisi No:59  Aralık 2007; s.17-19.

3. Center of Disease, Rotavirus Transmission, CDC web sitesi http://www.cdc.gov/rotavirus/about/transmission.html Erişim Tarihi: Mayıs 2018.

4. UpToDate. Patient Education: Rotavirus infection (The Basics) https://www.uptodate.com/contents/rotavirus-infection-the-basics? (Erişim tarihi: Mayıs 2018)

5. Ramig RF. Pathogenesis of Intestinal and Systemic Rotavirus Infection. J. Virol. 2004;8; 19 10213-10220. 6. Centers for Disease Control and Prevention. Epidemiology and Prevention of VaccinePreventable Diseases. Hamborsky J, Kroger A, Wolfe S, eds. 13th ed. Washington D.C. Public Health Foundation, 2015, p. 311-324.

7. Centers for Disease Control, About Rotavirus/Treatment, CDC web sitesi, http://cdc.gov/rotavirus/about/treatment.html, Erişim Tarihi: Mayıs 2018.

8. Parashar UD et al. Emerg Infect Dis 2003; 9(5);565-572.

9. Kocabaş E, Dayar GT. J Pediatr Inf 2015;9:166-74. 10. Aldean JA et al. Vaccine 2014;32:3740-3751.

11. Kurugöl Z. Rotavirus aşıları. Türk Ped Arş 2007; 42 Özel Sayı: 36-42.

12. CDC. Rotavirus Vaccine Information Statements. http://www.cdc.gov/vaccines/hcp/vis/ vis-statements/ rotavirus.pdf. Son Erişim Tarihi: Mayıs 2018.

13. Kurugöl Z. Rotavirus Aşısı. J Pediatr Inf 2011; 5 (Suppl 1): 163-7.

14. Rotarix™ Kısa Ürün Bilgisi.

15. Rotateq Kısa Ürün Bilgisi.