Son 10 yılın en önemli arkeolojik keşfi: Kurban Edilmiş Çocuk Kalıntıları

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak,  “Üniversitemiz akademisyenleri yaptıkları kazı çalışmaları ile kültürel zenginliğimizi gün yüzüne çıkarıyorlar. Bu çalışmalar uluslararası bilim insanları tarafından da kabul görüyor ve saygın yayınlarda yer alıyor. Doç. Dr. Haluk Sağlamtimur’un yaptığı bu çalışma, Antik çağlardan günümüze kadar olan sanatı kapsayan yayınların yer aldığı Amerikan görsel sanatlar dergisi Artnews’te son on yılın en önemli keşifleri arasında kabul gördü. Bu önemli kazı çalışmasında görev alan tüm akademisyenleri tebrik ediyorum” dedi.

Amerikan görsel sanatlar dergisi Artnews, “Son on yılın en önemli arkeolojik keşfi nedir? Son 10 yıl hangi büyük arkeolojik keşiflere tanık oldu? Bu bulgulardan en önemlisi hangisiydi?”  sorularını 9 arkeolog ve bilim insanına sordu. Ege Üniversitesi Edebiyat Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Haluk Sağlamtimur’un başkanlığını yaptığı ekibin,  Siirt  Başur Höyük’te, yaklaşık 5 bin yıl önce, Erken Tunç Çağı’nda kurban edilmiş çocukların kalıntılarını bulduğu kazı, bilim insanlarınca son on yılın en önemli arkeolojik keşifler arasında gösterildi.

New York'ta bulunan, Antik çağlardan günümüze sanatsal ve arkeolojik alandaki konuları kapsayan yayınları ile dikkat çeken Amerikan görsel sanatlar dergisi  Artnews, “Son on yılın en önemli arkeolojik keşfi nedir? Son 10 yıl hangi büyük arkeolojik keşiflere tanık oldu. Bu bulgulardan en önemlisi hangisiydi?” sorularını 9 arkeolog ve bilim insanına sordu. New York Üniversitesi Antik Dünya Araştırma Enstitüsü Batı Asya Arkeolojisi ve Tarihi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Lorenzo d’Alfonso, Ege Üniversitesi Edebiyat Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Haluk Sağlamtimur’un başkanlığını yaptığı  ekibin,  Siirt  Başur Höyük’te, yaklaşık 5bin yıl önce, Erken Tunç çağında kurban edilmiş çocukların kalıntılarını bulduğu  keşfi favori buluşlar arasında  olduğuna yer verdi. Artnews’de yer alan makalede Doç. Dr. Lorenzo d’Alfonso, “Bu arkeolojik keşif Arkeologlar tarafından çevre olarak kabul edilen Batı Asya'nın uzak bir bölgesinde; Anadolu Platosu, Mezopotamya ve İran Platosu'nun kenarlarında, eski medeniyetlerin odak noktasında gerçekleşti. Ege Üniversitesi öğretim üyesi Haluk Sağlamtimur liderliğindeki ekip, Sirt Başur Höyük'te MÖ 3.100–2.900 tarihli, Metal nesneler (silahlar, kült objeleri semboller), mücevherler ve diğer mezar mallarının yer aldığı zengin bir envantere sahip 17 adet mezar buldu.

Buluntular hakkında bilgi veren Doç. Dr. Sağlamtimur, “Seramik kaplar, boncuklar ve mozaikler, uzak Güney Mezopotamya kent medeniyetleri ile doğrudan bağlantı olduğunun bir göstergesidir. Zenginliği metal nesneler şeklinde gömmek, eski medeniyetlerin ortak bir özelliği olarak kabul edilir, ancak batı Asya'da Başur Höyük mezarları bu uygulamanın en eski örneğini temsil eder. Yapılan kemik incelemeleri, bu mezarlarda insan kurban edildiğine dair kanıtlar gösteriyor. Keşifleri, yeni bir savaş ağası toplumu ile ilişkili farklı bir zenginlik ve değer kavramının ilk örneğini ve muhtemelen kökenini gösterir. Bu yeni dünya görüşü batıya yayıldı ve Arslantepe, Alaca Höyük ve Troy'un kraliyet mezarlarının anlaşılmasına yardımcı oluyor, aynı zamanda Ur kraliyet mezarlarındaki zenginlik ve değer, ilk olarak Başur Höyük mezarlarında temsil edilen yeni bir dünyadan geliyor olabilir” dedi.

Dergide yer alan diğer arkeolog ve tarihçilerin önemli bulduğu keşifler ile ile ilgili  Metropolitan Sanat Müzesi Mısır Sanat Bölümü Müdürü Dieter Arnold 2013 yılında, Pierre Tallet liderliğindeki bir Fransız misyonu, Wadi El-Jarf'taki Kızıldeniz sahilindeki bir mağarada, Giza'daki Kheops piramidine yapı taşlarını nakleden bir tekne kaptanının seyir defterinin kalıntılarını keşfetmesini önemli bir bulgu olarak değerlendirdi.  Glasgow Üniversitesi Kölelik Tarihi Bölümünde  Öğretim Üyesi Peggy Brunache ise 2017 yılında Thomas Jefferson’un tarihi Virginia konağı Monticello'daki köleleşmiş bir kadın olan  Sally Hemings'in ikamet odası keşfedilmesini son on yılın önemli keşfi olarak yorumladı.

“Son On Yılın En Önemli Arkeolojik Keşfi Nedir?” makalesinde yer alan diğer keşifler arasında, İngiltere Whittlesey’de Must Farm'daki (güzel kazılmış) su dolu ve yanmış Bronz Çağı köyü, Mora Yarımadası'ndaki Bronz Çağı'na ait Pylos mezarları, Endonezya'nın dünyanın en eski kaya sanatlarını barındırdığının açığa çıkması yer alıyor.