TMB Başkanı Eren: "Bazı müteahhitler teminatlarını yakmayı bile göze aldı"

Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun zamandır beklediği fiyat farkı düzenlemesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu toplantısına katılan Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı M. Erdal Eren, eksik yanlarına işaret ettiği düzenlemenin mevcut haliyle yasalaşması durumunda sektörde çok sayıda iflasın ortaya çıkacağına ve bunun ekonominin genelinde sorunlar yaratacağına dikkat çekti. Eren, yaşanan sorunun telafi edilmesi için “ilave fiyat farkının 2021 yılı tamamı için uygulanmasını, bu yıl da enflasyonda düşüş maliyetler paraleline gelene kadar devam etmesini ve hiç başlamamış veya az ilerlenen işler için şartsız tasfiye hakkı tanınmasını” talep etti. Müteahhitlerin taleplerine karşın fiyat farkı düzenlemesi sadece 01.07.2021- 31.12.2021 dönemini kapsayacak şekilde ve tasfiye hakkı düzenlenmeden Komisyon tarafından kabul edildi. Kanun teklifinin önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurulu’na sunulması bekleniyor.

Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin girdi maliyetlerinde yaşadığı öngörülemez yüksek artışlara ilişkin olarak uzun zamandır beklediği fiyat farkı düzenlemesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldü. İlave fiyat farkı ödenmesini teminen hazırlanan kanun değişikliği teklifinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda davetli olarak konuşan Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, düzenlemedeki eksik yanlara işaret ederek firmaların yaşadığı soruna tatmin edici bir çözüm getirilmemesi durumunda sektörde çok sayıda iflasın ortaya çıkacağına dikkat çekti. Mevcut sorunun telafi edilmesi için üç maddelik bir öneride bulunan Eren, bu kapsamda fiyat farkı uygulamasının öngördüğü 6 ay yerine 2021 yılı tamamı için hayata geçirilmesini, ilave fiyat farkının bu yıl da ilgili endeks değişimleri piyasa hareketleri ile eşitleninceye kadar devam etmesini ve hiç başlamamış veya %50’den az ilerlenmiş işler için şartsız tasfiye hakkı tanınmasını talep etti.

Mayıs 2020’den Aralık 2021’e dek ortalama girdi maliyetleri yüzde 277 artarken firmalara sözleşmelere dayalı olarak ödenen fiyat farkının %120 olduğuna işaret eden TMB Başkanı Erdal Eren, “2021 yılında da malzeme fiyat artış oranı yüzde 146 iken ÜFE’deki artış yüzde 78. Neredeyse yüzde 100’ün üzerinde bir maliyet artışından bahsediyoruz. Şunu da vurgulamalıyız ki; batmakta olan müteahhit sadece kendi servetini batırmıyor, tedarikçilerini de beraberinde batırıyor ve çalıştırdığı işçiler de işsiz kalıyor. Türkiye’de inşaat sektörü istihdamın yüzde 7’sini oluşturuyor” dedi.

‘En az iş yapılan dönemi kapsıyor’

Anadolu’nun her yerinden çok sayıda müteahhitin kendilerine ulaştırdığı talepleri aktaran Eren, şöyle devam etti: “Yasa teklifinde yılın son altı ayında yapılan işler için özel bir fiyat farkı uygulaması düşünülmüş. Halbuki artık nefesi tükenmiş olan meslektaşlarımızın en az iş yaptıkları ve son 2 ayı da kışta olan altı aydan bahsediyoruz. O nedenle ilave fiyat farkının Ocak 2021’den itibaren uygulanması hiç değilse zararların bir kısmının karşılayabilir. İkinci olarak; uygulama 31 Aralık 2021’de bitiyor ancak 5 Ocak’ta çimentonun fiyatının daha da arttığını görüyoruz. Bu fiyat farkı uygulamasının, enflasyonda düşüşün maliyetler paraleline geldiği tarihe kadar bir şekilde devam ettirilmesini bekliyoruz.”

‘Tasfiye hakkı ile kamu üstündeki yükler de azaltılır’

Aktardığı ilk iki talebin kabul görmesi halinde ilgili projelerin devam edebileceğini, ancak düzenleme mevcut haliyle yasalaşırsa müteahhitlerin yarısından fazlasının tüm mal varlıklarını kaybetme endişesiyle teminatlarını yakmayı göze aldığını belirten TMB Başkanı Eren, şunları kaydetti: “Bu da yine kamu yatırımlarının durması anlamına gelir. Bizim önerimiz sözleşmelerine daha yeni başlamış, işi henüz yüzde 50’nin altında olan meslektaşlarımıza tasfiye imkanının da bu yasanın içine konmasıdır. O zaman gücü tükenmiş, artık sermayesini yitirme noktasına gelmiş, batma noktasına gelmiş meslektaşlarımız hiç değilse canlarını kurtarırlar, işler tasfiye edilir. Biliyorsunuz bazı ihaleler çok acil değil, bu durumda başlamamış veya yeni başlamış olan kamu yatırımlarının belki de uzun bir süre ihale edilmemeleri yoluyla kamu üstündeki yükler de azaltılır”.

Müteahhitlerin taleplerine karşın düzenleme TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ilave fiyat farkı ödenecek dönem 01.07.2021- 31.12.2021 tarihleri arasını kapsayacak şekilde kabul edildi. Kanun teklifinde ayrıca tasfiye hakkı düzenlenmeyip sadece devir ile ilgili hükümlere yer verildi. Düzenlemenin önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurulu’na sunulması bekleniyor. 

TMB Başkanı Eren, girişimlerini son ana kadar sürdüreceklerini belirtirken, TBMM ve Sayın Cumhurbaşkanı tarafından düzenlemede iyileştirme yapılması yönünde umutlarını korumaya çalıştıklarını kaydetti. Müteahhitler TMB çatısı altında daha önce de Hazine ve Maliye Bakanlığı nezdinde yoğun girişimlerle fiyat farkı düzenlemesini gündeme getirmiş; Başkan Eren, Komisyon toplantısı öncesinde de AKP Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş ile Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz’ı ziyaret ederek kamu müteahhitlerinin sorunlarını paylaşmıştı.