Parçaları 1800’lü yıllarda Almanya’ya kaçırılan Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya getirilmesi için süreç başlatıldı. T.C. Kültür Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Bergama Belediyesi’nin ortak yürüteceği sürecin yol haritası bugün Bergama’da düzenlenen geniş katılımlı bir toplantıyla belirlendi. Başkan Soyer, "Taş yerinde ağırdır derler. Bu eseri anavatanına geri getireceğiz ve köklerine kavuşturacağız" dedi. 

Yol haritası netleşti, süreç başladı

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer Bergama Kültür Merkezi'nde 1800’lü yıllarda parçaları Almanya’ya kaçırılan Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya getirilmesi için yol haritasını belirlemek üzere geniş katılımlı bir toplantı yaptı.

Toplantıya Başkan Soyer’in yanı sıra eşi ve İzmir Köy Koop Birlik Başkanı Neptün Soyer,  Dışişleri Bakanlığı İzmir Temsilcisi Büyükelçi Gökçen Kaya, Eski Kültür Turizm Bakanı ve Eski İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Başkan Vekili Suat Çağlayan, Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, Eski Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Murat Karaçanta, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları yöneticileri, akademisyenler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bürokratları katıldı.

"Bu yolculuk zaferle sonuçlanacak"
Açılış konuşmasını yapan Başkan Soyer, Bergama’nın köklü mirasının tüm dünyaya doğru anlatıldığında Zeus Sunağı’nı geri getirme talebinin karşılık bulabileceğini söyledi.
19’uncu yüzyılda Bergama'dan Almanya'ya götürülmüş Zeus Sunağı’nın ülkemize ve Bergama'ya geri getirilmesi için yola çıktıklarını belirten Başkan Soyer, hükümet temsilcileri, yerel yöneticiler, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle Zeus Sunağı içi bir araya gelmiş olmanın önemine değinerek "Çok heyecanlıyız. Diliyorum ki bu yolculuk zaferle sonuçlanacak. Taş yerinde ağırdır derler. Bu eseri anavatanına geri getireceğiz ve köklerine kavuşturacağız. Bu bir yolculuk, önümüze birçok hukuki ve siyasi engel çıkacak. Ama bu yolculuğu sürdürüyor olmak Bergama'nın hak ettiği değeri bulması için, sahip olduğu potansiyeli ortaya çıkartmak için de bir fırsat olacak. Biz bunun haklı davamız olduğuna inanıyoruz. Bu yolculuğun kendisi bile Bergama'nın, bu güzel ve kadim coğrafyanın ne kadar değerli ol duğunu dünyaya göstermek için fırsat olacak. Bugünden sonra işbirliği yapacağımız tüm yoldaşlarıma şükranlarımı sunuyorum" dedi.

Ücretsiz Bergama turları başlıyor
Zeus Sunağı'nın geri getirilmesiyle ilgili ortaya çıkan deklarasyonda yol haritasıyla ilgili önemli ipuçları da bulunduğuna dikkat çeken Soyer, "Bunun için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış İlişkiler Bakanlığı ile koordinasyon içinde olacağız. Birlikte hareket edersek sonuca yakınlaşacağımızı biliyoruz. Bundan sonraki ilk toplantıyı Ankara'da yine sivil toplum kuruluşlarının ve belediyelerin temsilcilerinin de yer alacağı bir şekilde yapmayı öneriyorum. Hem yürütülmesi gereken hukuki süreci hem farkındalığın büyütülmesi ile ilgili bir planlama yapalım. Bu süreç Bergama'yla ilgili farkındalığı arttıracak bir süreç olarak ilerlemeli" dedi. Başkan Soyer Nisan ayından itibaren ücretsiz İzmir-Bergama turları başlatacaklarını söyleyerek, "İzmir'den Bergama'daki üretici pazarı için de ücretsiz servis kaldıracağız. Bergama ile ilgili restor asyon çalışmaları konusunda Büyükşehir olarak ne yapmamız gerekiyorsa yapacağız. Çünkü bu sürecin tarihsel ve kültürel bir değeri olduğu gibi turizm sektörü açısından da önemi var. Bu coğrafyada yaşayan insanların ekmeğini büyütmek gerekiyor. İzmir billboardlarında, 'Dünyanın İzmir Mirası' başlığı altında Bergama ilçemizin de tanıtımı olacak. Böylece Bergama farkındalığını büyüteceğiz. Bergama'yı önce içeride sonra dışarıda tanıtacağız. Bir Bergama Sergisi'ni Avrupa'dan başlayarak dünyada dolaştırmak istiyoruz. Kamuoyu baskısı ile insanların bizim haklılığımızı görmesini sağlayacak bir çalışma yürütmeliyiz. Haklılığımız son derece net ama bunu herkesin bilmesi gerek. Doğru zamanda doğru yerdeyiz. Geçmişte çok emek verilmiş ama biz çok daha hızlı yol alacağız. Yolumuz açık, Zeus Sunağı'nı bu topraklara geri geti receğiz" şeklinde konuştu.

"İrademizi ortaya koyduk"
Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu ise "Helenistik çağdan Osmanlı'ya kadar her dönemin çok önemli eserlerine ev sahipliği yapan Bergama, UNESCO Dünya Kültür Mirası olarak kabul gördü. Hakkında sayısız kitap yazılmış bu kadim kent tarih, bilim ve sanatta sayısız eserler, görkemli anıtlar üretti. Bunlardan en önemlisi anayurdundan binlerce kilometre uzakta olan Zeus Sunağı'dır. 140 yıldır anayurdundan uzaktadır. Zeus Sunağı antik çağın en önemli eseri, Bergama heykelcilik okulunun paha biçilmez örneklerinden biridir. Temeli Bergama'da aslı Berlin'de bulunan Zeus Sunağı Anadolu insanının yaptığı eşsiz güzellikte bir şaheserdir. Bizler emanetçisi olduğumuz Zeus Sunağı'nın bu topraklara ait olduğuna inanıyoruz. Uzun yıllardır Almanya'da bulunan bu eser anayurduna dönmeli. Bu eseri Bergama'ya kazandırmak için önemli bir çalışmayı 2020'de başlattık. Bu uzun solu klu bir iş. Bu süreçte yerel yönetimler olarak irademizi ortaya koyduk. Hükümetimiz de bu arzu içinde. Zeus Sunağı'nı Bergama'ya kazandıracağız" dedi.

"Her eser yerinde güzeldir"
İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Üyesi Nezih Özuyar'ın yönettiği toplantıda Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Tarih Bölümü'nden Prof. Dr. Ali Sönmez, Zeus Sunağı'nın Bergama'dan Almanya'ya götürüldüğü tarihsel süreci anlattı. Gazeteci Ömer Erbil ise Zeus Sunağı için yapılan bu çalışmanın partiler üstü olduğuna değinerek "Uluslararası hukuk neye izin verecek bilmiyoruz ama Bergamalılar olarak büyük bir kampanya yapabiliriz. Tüm Avrupa'ya bunu anlatmalıyız. 9 yıl boyunca Zeus Sunağı'na ait parçaların Almanya'ya götürüldüğünü anlatmalıyız. UNESCO'nun 'Her eser yerinde güzeldir' diye bir tavsiye kararı var" şeklinde konuştu.

"Uzun soluklu bir çalışma"
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yurtiçi Kaçakçılıkla Mücadele Şube Müdürü Özgür İrkin ise "Kültür varlıklarının korunması için bu kadar kıymetli insanın bir arada olmasından çok mutlu olduk. Bakanlık bürokratları, yerel idareciler, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri bir arada. 15 yıldır kültür varlıklarının iadesi için çalışıyorum. Zeus Sunağı ile ilgili karar 12 Ağustos'taki Büyükşehir Meclis toplantısında alınmıştı. Eser iadesi için diplomatik ve kültürel şartların olgunlaşması gerekiyor. Kültür varlıklarının iade süreçleri çok uzun soluklu olabiliyor. Büyükşehir ve çevre belediyelerinin bu konuda Bakanlık ile çalışması önemli. Kültür varlıklarının yurt dışına çıkmaması için de Büyükşehir ve ilçe belediyeleriyle ortak çalışma yapabil iriz" dedi.

Sonuç bildirgesi açıklandı
Zeus Sunağı toplantısının sonunda sonuç bildirgesi açıklandı. Bu kapsamda bir Bergama Sergisi'nin Avrupa'da dolaştırılarak Bergama ile ilgili tanıtım ve algı yaratılmasının sağlanması, Bergama’nın tespit edilecek yerlerinde restorasyon ve restitüsyon faaliyetlerine başlanılması, tarihi Domuz Alanı mevkiindeki Tonoz ve üzerindeki yapının Zeus Sunağı Çalışma Grubu'na tahsis edilmesi, hazırlanma aşamasında olan Bergama/UNESCO 2022-2024 Alan Yönetim Planı’nda Zeus Sunağı'nın önemini ifade eden tanımların yer alması, bir sonraki toplantının hukuki süreçteki teknik detayları pekiştirmek üzere konunun uzmanları hukukçular ile yapılması kararları alındı.

İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya geri getirilmesi için çalışmaların başlatılmasına 12 Ağustos 2020 tarihli toplantısında oy birliğiyle karar vermişti.