Türkiye'de her 13 kişiden biri astım hastası

GSK Türkiye tarafından 2 Mayıs Dünya Astım Günü kapsamında gerçekleşen basın toplantısında, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve Türk TORAKS Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu ve İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi öğretim üyesi ve Türk TORAKS Derneği Onur Kurulu üyesi Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu, astım ve astım tedavisi ile ilgili bilgi paylaştı. Dünyada yaklaşık 300 milyon kadar kişide görüldüğü tahmin edilen astımın görülme sıklığı yıllar içinde giderek artmaktadır.Ülkemizde ise yaklaşık her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır.

Astım nasıl bir hastalıktır ve belirtileri nelerdir?

Akciğer içi hava yollarında daralmaya neden olan ve alevlenmeler (ataklar) ile seyreden müzmin (kronik) bir akciğer hastalığı olan astım tekrarlayan nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir.

Astım tedavi edilebilir mi?

Astım tedavisinin amacı hastalığın kontrol altına alınması ve sağlanan bu durumun idame ettirilmesidir. Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de bu hastalığın tedavisi ile ilgili gerekli her türlü ilaç ve malzeme bulunmaktadır. Uygun ilaç tedavisiyle astımlılar iş ve okul dâhil günlük yaşamlarına, hastalık nedeni ile herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Özel cihazlarla verilirler. Tedaviye başlanırken bu özel cihazların kullanım şekli mutlaka hastalara gösterilmelidir.

Astımda kontrol neden önemlidir? Astım Kontrol Testi nedir?

Astımın kontrol altında olması; hastanın hiç şikâyetinin olmaması, solunum fonksiyonlarının normal olması ve günlük yaşamını normal sürdürmesi olarak tanımlanabilir. Klinik bulgulara göre hastalar “kontrol altında”, “kısmen kontrol altında” veya “kontrol altında değil” şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma tedavinin yeterli olup olmadığını gösterir. Çalışmalar Astım hastalarının 4’te 3’ünün kontrol altında olmadığını göstermektedir. Astım Kontrol Testi (AKT) hastaya astımın günlük yaşantısını nasıl etkilediğini değerlendirme imkanı sağlar. 5 sorudan oluşan, 4 haftalık dönemde kişiye astımının ne kadar kontrol altında olduğunu gösteren güvenilir bir testtir. Astım belirtileri aylara ve sezonlara göre değişebileceği için testi bir defa yapmakla yetinmeyip düzenli aralıklarla doldurmanız da sağlıklı bir sonuç almak için önemlidir.Astımla yaşamayı öğrenebilirsiniz. Ancak astımınızın kontrol altında olmadığını düşünüyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza danışın.

Astımlı hastalar nasıl yaşamalılar?

Astımlı hastalar, çevresel olarak yakınmalarını artıran faktörlere dikkat etmek koşulu ile günlük yaşamda diledikleri birçok şeyi yapabilirler. Astımlı hastaların günlük işlerini yapabilmesi seyahate gidebilmesi, hobileri ile uğraşması, kısaca yaşamın içinde yer almaları hekimlerin en arzu ettiği noktadır.

Astımlı hastalar spor yapabilir mi?

Astım spor yapılmasına engel değildir. Astımlı hastalar doktorlarıyla paylaşarak ve çevresel tetikleyicilere dikkat ederek yürüyebilirler, hafif koşu yapabilirler, yüzebilirler. Birçok astımlı hasta performans sporlarını yapabilir.

Astımlı hastaların spor yapmasının astıma faydası var mı?

Astımda özellikle çocukluk yaş grubunda fiziksel aktivitenin artırılmasının, mümkünse düzenli sporun hastalığın seyrine olumlu katkıları olduğu gösterilmiştir. Bu sayede günlük kullanılan ilaç dozları, randevusuz hekim başvuruları ve astım nedeniyle hastaneye yatışlar, acile başvuruların azaltılabildiği saptanmıştır.

Astımlı hastaların beslenmesinde nelere dikkat etmesi gerekir?

Astımlı hastaların doktor tanılı besin alerjileri olmadıkça özel bir diyet yapmalarına gerek yoktur. Sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri astımlı hastalar için de geçerlidir. Obezitesi olan astımlı hastalarda doktor ve diyetisyen gözetiminde kilo vermeleri hastalıkların seyrini olumlu etkileyecektir. Ülkemizde astımlı hastaların %10’undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40’nın obez olduğu bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir

Astımı kontrol altında tutmak için astımlı hastalar ne yapmalıdır?

Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılmamasının yanı sıra, sigara dumanı, alerjenler ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını doktorunun önerdiği şekilde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve dengeli beslenmenin, düzenli egzersiz yapmanın, solunan ortam havasını temiz tutmanın astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.