Türkiye dünyayı en az kirleten ülkeler arasında

Medya Takip Merkezi (MTM), doğaya verdiği tahribat nedeniyle son zamanlarda öne çıkan sera gazı emisyonu sorununu mercek altına aldı. Küresel iklim değişikliğinin başlıca nedenlerinden gösterilen sera gazına, Türk medyası da ilgisiz kalmadı.  İşte, araştırmanın detayları…

Küresel iklim değişikliği, yerkürenin uzun jeoloji tarihi boyunca yaşanan iklimin doğal değişkenliğine ek olarak, insan etkinliklerinin neden olduğu bir başkalaşım hareketi. İklim değişikliğine yol açan küresel ısınma olgusunun, CO2 ve Metan gazı gibi sera gazlarının atmosferde birikmesiyle doğrudan bağlantılı oluşu nedeniyle sera gazı emisyonu, dünyanın geleceği bakımından kritik rol oynuyor.

Özellikle sanayi devrimi sonrası hız kazanan insan etkisi, atmosferin kompozisyonu değiştirip sera gazı emisyonlarını arttırıyor. Başta karbondioksit olmak üzere kükürt ve azot oksitleri ile metan gibi bazı gazlar, dünyaya düşen güneş ışınlarını emerek bu ışınların yeryüzüne dağılıp geri dönmesini engelliyor, ısıyı, tıpkı bir seranın içinde korunduğu gibi koruyorlar. Bu doğa olayı sera etkisi; söz konusu bu gazlar da sera gazı olarak adlandırılıyor.

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), atmosfere salınan ve küresel ısınmaya yol açan sera gazı yoğunluğunun 2017’de rekor seviyeye çıktığını açıkladı. Örgüte göre, bu gidişatın tersine çevrildiğine dair bir işaret yok ve iklim değişikliğiyle mücadele de giderek zorlaşıyor.

Türkiye’de sera gazı emisyonu ne seviyede?
MTM araştırmasında, Türkiye’nin sera gazı emisyonuna etkisini de ele aldı. Ülkemizin de içerisinde yer aldığı Akdeniz Havzası, küresel iklim değişikliğine karşı yerkürenin en hassas bölgelerinden birisi. Akdeniz Havzası’nda gerçekleşecek 2°C’lik sıcaklık artışının, beklenmeyen hava olayları, sıcak hava dalgaları, orman yangınlarının sayısında ve etkisinde artış ve bunların sonucunda da kuraklık olarak etkilerini hissettirebileceği öngörülüyor. Tüm bu olumsuzlukların altında yatan sebeplerin başında ise sera gazı etkisinin olduğu biliniyor.

TÜİK’in Nisan 2018’de yayınlamış olduğu sera gazı emisyonu istatistikleri incelendiğinde, Türkiye’de 2016 yılında toplam sera gazı emisyonunun 496,1 milyon ton olarak gerçekleşerek 1990 yılına göre yaklaşık %135 artış gösterdiği görülüyor. Yine TÜİK verilerine göre, Türkiye’de kişi başına düşen sera gazı emisyonu 1990 yılında 3,8 ton, 2002 yılında 4,3 ton ve son olarak 2016 yılında yaklaşık 6,4 ton olarak gerçekleşmiş. Artış oranlarından, kişi başına düşen sera gazı emisyonunun, 2002 yılından 2016 yılına kadar yaklaşık % 49 artış gösterdiği sonucu çıkıyor.

Türkiye’de sera gazı emisyonlarına sebep olan sektörler incelendiğinde ise büyük oranda çevrim ve enerji sektörü, ulaştırma sektörü ve imalat sanayi ile inşaat sektörünün etkili olduğu anlaşılıyor.

OECD’e göre dünyayı en az kirleten ülkeler arasındayız

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ nün (OECD) yayınlamış olduğu verilere göre Türkiye, kişi başına düşen sera gazı emisyonu en düşük ülkelerden biri. 36 farklı OECD ülkesinin incelendiği istatistiklerde Türkiye’nin bu kategoride 32. sırada yer aldığı görülüyor.
Türkiye’de sera gazı emisyonu hem toplam miktar hem de kişi başına düşen miktar olarak yıllardır ciddi artış gösterse de, hala Avrupa ülkeleri ve OECD ülkelerine kıyasla görece daha iyi durumda. Ancak yıllar içindeki artış oranlarının da küçümsenecek seviyede olmaması, sera gazı tehdidinin sürdüğüne işaret ediyor.

İklim değişikliği ve sera gazı konularına yurtiçi ve yurtdışı medyası ne kadar ilgi gösterdi?
Medya, doğal çevreyi tehdit eden unsurları gündeme taşıyarak bu konuda toplumsal duyarlılık oluşturmakta önemli bir role sahip. Türkiye’de iklim değişikliği ve bunun başlıca nedenlerinden sera gazının medyada ne kadar yer aldığı konusunda Medya Takip Merkezi’nin yapmış olduğu araştırma sonucunda, Ocak ayından itibaren iklim değişikliği konu başlığı altında medyada toplam 243 bin 049 haberin, sera gazı konusunda ise 18 bin 634 haberin yapıldığı tespit edildi.

İklim değişikliğinin ekonomik, sosyal ve ekolojik boyutlarının giderek büyüyen küresel bir sorun olmasından dolayı, yurtdışı basının konuyla ilgili haberlerinin medya yansımaları, MTM’nin sosyal medya çözümü DigiLUP tarafından araştırıldı. Yapılan araştırma neticesinde sera gazı (greenhouse gas) ve iklim değişikliği (climate change) konusuna yurt dışı internet medyasında son bir haftalık zaman diliminde toplam 1.305 kez yer verildiği ortaya çıktı.