Hasta ve yaşlı bireylere nasıl bakılmalı?

Hem Türkiye’de hem dünyada sağlık konusunda bilincin artması, tıbbın ve teknolojinin gelişmesi ile yaşam süresi de uzama eğilimi gösteriyor. Artan yaşlı nüfusla beraber çözülmesi gereken birçok sorunun ortaya çıktığını belirten uzmanlar, bakım gereksinimlerinin artmış olmasından dolayı uygulama boyutunda bakım hizmetlerini birebir yürütecek profesyonel ara eleman ihtiyacının doğduğunu ifade ediyor. Yaşlı bireylere bakımın özen gerektiren bir durum olduğunu belirten uzmanlar, bakım sürecinde yaşlı bireylerin yaşam alanlarının yeniden düzenlenmesini tavsiye ediyor.

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yaşlı Bakımı Program Başkanı Öğretim Görevlisi Büşra Kul, hasta ve yaşlı bakımına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Yaşlı nüfus artışı sorunları beraberinde getiriyor

 Hem Türkiye’de hem de diğer dünya ülkelerinde bireylerin sağlık konusunda daha bilinçli hale gelmeleri, tıbbın ve teknolojinin gelişmesi ile yaşam süresinin uzama eğilimi gösterdiğini belirten Öğretim Görevlisi Büşra Kul, “Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de genç nüfusun yanı sıra yaşlı nüfusta da artış yaşanıyor. Artan yaşlı nüfus, çözülmesi gereken birçok sorunu da ortaya çıkarıyor. Giderek, geleneksel yapının bozulması, çekirdek aileye dönüş, yaşlıların yalnız kalma problemi yaşamasına yol açıyor. Yaşlanmanın getirdiği fizyolojik ve psikolojik değişiklikler ile yaşlıların aile yanında kalmalarının güçleşmiş olması bakım gereksinimlerini artırıyor.” dedi.

Alanda çalışanlar yaşlı bireylerin gereksinimlerini bilmeli

“Yaşam süresinin uzaması ve yaşlıların bakım gereksinimlerinin artmış olması, uygulama boyutunda bakım hizmetlerini birebir yürütecek profesyonel ara eleman ihtiyacını yaratıyor” diyen Büşra Kul, sözlerine şöyle devam etti: “Hasta ve yaşlı hizmetleri alanında çalışan kişiler yaşlının gereksinimlerini bilmeli, alışkanlıklarını göz önünde bulundurarak bakımını planlamalı, hasta ve ailesini bilgilendirmeli, günlük yaşam aktivitelerini hasta ile birlikte gerçekleştirmeli, oda düzenini sağlamalı ve bağımsız olarak gerçekleştiremediği her türlü aktivite de hastaya yardımcı olmalıdır. Hem devlet hem de özel sektöre ait birçok hasta ve yaşlı bakım merkezi bulunuyor. Hastane, huzurevi, yaşlı bakım rehabilitasyon merkezleri, yaşlı gündüz merkezleri, hospis ve yaşlı bakım hizmetlerinin yürütüldüğü sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu, belediyeler, sivil toplum kuruluşları, özel kurumlara bağlı ilgili birimlerde ve evde bakım hizmeti veren kuruluşlarda hasta ve yaşlı hizmetleri uygulanıyor.”

Bakımlarına özen gösterilmeli

Yaşlıların bakımı özen gerektiren bir durum olduğu için doğru bir şekilde yapılmaz ise çok ciddi sorunlar ortaya çıkabildiğini ifade eden Büşra Kul, sözlerini şöyle tamamladı: “Bu yüzden hasta ve yaşlı hizmeti veren kişilerin dikkat etmesi gereken bazı konular bulunuyor. Hasta ve yaşlı hizmetinde dikkat edilmesi gereken konular, kişilerin durumuna göre farklılıklar gösterse de bazı genel kurallardan bahsedilebilir. Hasta ve yaşlılara hizmet veren kişiler bu kurallara dikkat ettiklerinde yaptıkları iş çok daha kaliteli olacak ve yaşlılar da daha fazla rahat edecektir.”

Gerekli ortam hazırlanmalı
Dikkat edilmesi gereken konuların başında yaşlılar için gerekli ortamın hazırlanmasının yer aldığını belirten Kul, “Yaşlıların yaşamış oldukları alanların tamamının yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Onlar için risk oluşturan eşyalar ortadan kaldırılmalı ya da farklı bir şekilde düzenlenerek risk oluşturması önlenmeli. Yatak tercihi, zemin düzenlemesi, banyo ve mutfak dizaynı gibi birçok konu yaşlıya göre düzenlenmeli. Yaşlılarda birden fazla hastalığın bir arada olabileceği ve sürekli çok sayıda ilaç kullanabilecekleri unutulmamalı. Bu durum göz önünde bulundurularak hastaya özgü sürekli, holistik ve dikkatli bir şekilde hizmet verilmelidir.” dedi.