.jpg)
Yukarıda 88nci sayısını gördüğünüz gazetedeki başlığı bundan takriben yirmi beş yıl önce atmıştım: 1992 ‘de.
Aradan yirmi beş yıl geçti; o haberimiz şimdi gerçek oluyor…
Fakat zannetmeyin ki; Kuzey Irakta kurulmakta olan Kürt devletinin kurulma kararı 1992 yılında verildi?
İngilizler tarafından 1896 yılında çizilmiş eski bir haritada Osmanlı devletinin parçalanışı adeta kararlaştırılmış gibi. Birinci dünya savaşı sonrası “Hasta Adam” olarak tanımlanan Osmanlı imparatorluğu işgal edilerek parçalanmak istendi ama, tam olarak, istedikleri olmadı ve çizdikleri haritada Kürtler gözardı edildiler.
Irak savaşının perde önündeki gerekçesi “Diktatör Saddam” ın atom silahları vbg… idi. Ama bir bahane sonucu Irak’ın petrol kaynaklarına çökülünce batının ve ABD’nin gerçek niyeti ortaya çıkmış oldu. Ama dünya sadece bunu seyretmekle yetindi.
II. Dünya Savaşı sırasında, İngiltere ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, İran'ın işgali konusunda anlaştı. İngilizler güneyden, Sovyetler ise kuzeyden saldırarak İran'ı ikiye bölerek işgal ettiler.
Sovyetler işgal ettiği bölgelerden Azerbaycan eyaletlerinde iki cumhuriyet kurduracaktı: Kasım 1945'te Sovyetler'in teşvik ve desteğiyle İran'da önce Azerbaycan Milli Hükûmeti kuruldu.
22 Ocak 1946'da Mahabad'da Çarçıra Meydanı'nda Mehabad Cumhuriyeti'nin kuruluşu ilan edildi. Sovyetler ve İngiltere kürtlere para ve silah yardımı yaparak bu devleti bir yıl zor yaşattılar…
Ancak, Sovyetler; 9 Mayıs'ta İran topraklarından çekilince 17 Aralık'ta İran ordusu Mahabad'ı işgal ederek Mahabad Cumhuriyeti'ni yıktı. İsyanıcı ve İrana ihanet eden kürtleri katletti….
31 Mart 1947'de Cumhurbaşkanı Kadı Muhammed, Başbakan Hacı Baba Şeyh ve Savunma Bakanı Muhammed Hüseyin Han Seyfi Kadı, Cumhuriyetinin kurulduğu yer olan Çarçıra Meydanı'nda asılarak idam edildiler.
Cumhuriyete katılmış olan Barzan aşireti de Nisan 1947'de Kuzey Irak'taki Barzan'a döndü. Irak hükumeti Şeyh Ahmed Barzani'yi yakalayarak hapsetti ve işbirlikçi suçlamasıyla Irak ordusundan dört subayı idam etti. Molla Mustafa Barzani ise Barzan bölgesinden kaçıp Sovyetler Birliği'ne iltica ederek, Bakü de Azeri Türklerine sığındı.
Molla Mustafa Barzani 1958 yılında Irak'ta Kürtlerinin de katıldığı bir darbe ile krallığın yıkılmasının ardından, yeni kurulan hükümet tarafından aldığı davet üzerine yeniden ülkeye dönüş yaptı.
Daha sonra da Amerika’ya iltica. Molla Mesut Barzani ve Kardeşi İdris ise Irak’a gelip yerleşti. Yıllarca kuzey Irak da bir Kürt devletini kurmak için çalıştı.
Pragmatist olan Mesut Barzani ve Celal Talabani Irakta oynak bir politika ile ilk önce ayakta durmaya ve kürtleri birarada tutarak devlet olmanın adımlarını arttılar.
Birçok handikapı Talabani ile birlikte ikili oynayarak atlatmasını, aldatmasını bildiler. O yüzdendir ki adları “Ortadoğunun Dansözleri”ne çıkmıştır. Yani güvenilmez!
Batının birinci Irak işgalinden sonra Çekiç Güç’ün silah ve eğitim desteğini gördüler. O yıllarda Türkiye’nin de Peşmergeleri eğittiği yazıldı, çizildi…
İkinci Irak işgalinden sonra gücü sıfıra inen Irak Merkezi hükumetinin zaaflarından ve özellikle ABD’nin desteği ile Irak hazinesi Kürtlere akıtıldı.
Sadece bununla kalınmadı, Erbil, Kerkük ve Sülaymaniyedeki Türkmenler kovularak tapu dairelerindeki kayıtlar yakılarak , buradaki bu Türk şehirleri Kürtleştirildi….
O günden sonra adım adım devlet olma yolunda mesafe aldılar…
Şimdi ise; onu da gelecek yazımızda anlatacağım.
Erol Maraşlı / 03.03.2017
YORUMLAR