Başta Fransa'da başlayan ve daha sonra Avrupa'ya dağılan sarı yelek haraketi bütün dünyaya yayılmaya başlayacak gibi görünüyor.
Bazı tv kanallarında bu konunun nedenleri üzerine konuşulanlara bakınca komplo terorileri havada uçuşuyor. Klişe saptamalar üzerinden masa kuruluyor; bir sürü saçmalık diz boyu.
Bütün dünyada faşizmden zarar görüp büyük savaşlar sonunda dünyanın bir kıtası kapitalizim altına girerken diğer yarısı ise komünizm altına girmiş soğuk savaş altında ömürlerini devam ettirmeye çalışmışlardı. Bu her iki düzende üst elit hayatını yaşarken, ekonominin bütün olumsuzluklarını ise gerçek halk yaşıyordu.
Bu her iki sistemde aynıydı.
Kapitalizim, komünizm, e biraz daha özgürlükçü görünerek ve gevşek politikalar sayesinde bizim dilimize orta direk geçen bir sınıfla bu kapitalist sistemde alt tabakanın baskısını yani gazını almış oldular.
Soğuk savaşın bitmesi komünist devletinde düşük gelirli ve baskılardan yılmış halk ayaklanmaya başladı.
SSCB'nin parçanlanmasına kadar götürdü.
Bunun sonucunda bağımsız devletler kuruldu.
Yani komünizm sonun başlangıcı (sırada Çin ve diğerlerine geliyor) Batıya gelince kapitalizm bu orta direk sayesinde ömrünü daha uzun tutmasına rağmen burada da orta sınıf ortadan kalkmaya başlayınca alt sınıf hareketleri başladı.
Kapitalizmin baskıcı ve iş verenden yana oluşu ve alt tabakayı baskıları artırmasi sonuçları bu haraketlerin artmasına sebeb olmaya basladı.
Emeklilik yaşının 65'lere hatta 73'lere getirme çalışmaları tüm bayramlarda insanları çalışmaya zorlamaları Black Friday gibi dindar kesimin kiliselere gitmelerini engelleyen Pazar günlerinde iş yerlerinin açılması.
Sosyal hakların bir bir azaltılmaları ev kralarının artması ve ev sahibi olmanın çok zor olması, uzun çalışma saatlerine rağmen ücretlerin artmaması sonucu sonunda bu olayların başlamasına sebeb olmuştur.
Evet, başta Fransa'da Macron bu baskıya dayanamayıp istifa edecek gibi görünüyor.
Holanda'da hükümet istifa etti. Belçika'da gitmek üzere yavaş yavaş. Sıra Amerika'ya da geliyor eğer hükümet gerekli tedbirleri almaz ise.
Sağlık sigortası primleri tavan yapmış, halkın maaşlarının 3'de birini bu sağlık sigorta primini ödemeye çalışıyor.
Diger ikisiyle ev borcu, araba borcu ve bu evin ve arabanın sigortalarını ödüyor ve geriye kalanları ise elektrik, su, telefon, internet ve yiyecek giderlerinden sonra kendilerine haftalık 100 dollar kalıyor. Bunu da hafta sonu bir lokanta veya sinemaya giderek harcıyarak mesaisini tüketiyor. Yani bir birikim yok. Tedbirler alınmazsa Amerika'ya da bu sarı yelekler sıçrayabilir; yani kapitalizmin sonu yakında gibi görünüyor. Bunun sonucunda yeni bir izm geliyor bunu da sonraki yazımda anlatacağım.
Kadir Denk
Economist
YORUMLAR