Türk müteahhitler, yurt dışında 29,3 milyar dolarlık yeni iş üstlendi

Türkiye’yi yurtdışında temsil eden Türk müteahhitler, Covid-19 salgınının etkilerinin azalmaya başladığı 2021 yılında yurtdışında 29,3 milyar ABD Doları tutarında proje üstlendi. 2020 yılında 15,2 milyar ABD Doları proje üstlenen sektör, böylece yeni proje bedelini yaklaşık olarak ikiye katlamış oldu. Rusya, 11,2 milyar ABD Doları tutarında proje ile lider pazar olmayı sürdürürken, ülkeyi 3,6 milyar ABD Doları ile ikinci sıraya yeniden yükselen Irak izledi.
 
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türk inşaat sektörünün 2020 yılında üstlendiği 15,2 milyar ABD Dolarlık yıllık yeni proje tutarının 2021 yılında yaklaşık iki katına çıkarak 29,3 milyar ABD Doları’na ulaştığını açıkladı. Bakan Muş, böylece sektörün yurtdışına açıldığı 1972 yılından bugüne kadar 131 ülkede üstlendiği toplam 11.093 projenin büyüklüğünün 451,5 milyar ABD Dolara çıktığını kaydetti.
 
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı M. Erdal Eren, “2021 yılında firmalarımızın gösterdiği başarıdan aldığımız güç ve olumlu seyreden 2022 yılı projeksiyonlarını dikkate alarak, artık yeni hedefleri konuşmanın zamanı geldi. Salgının bahara kadar engel olmaktan çıkacağı ümidi ile bu yıl yurtdışında yeni proje tutarında 30 milyar ABD Doları’nı aşmayı hedefliyoruz. Orta vadede de bu rakamı 50 milyar ABD Doları seviyesine çekmek amacındayız” diye konuştu.
 
Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı İrfan Aker de Türk mühendislik, müşavirlik ve mimarlık firmaları olarak 2021 yılı sonu itibariyle 129 ülkede 2. 374 projenin planlamadan inşaat kontrolü ve işletmeye alma gibi çeşitli aşamalarında toplam 2,7 milyar ABD Doları tutarında hizmet sağladıklarını belirtti.

Türkiye’nin en rekabetçi hizmet alanlarından olan yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında Covid-19 salgınının etkilerinin azalmaya başladığı 2021 yılında Türk müteahhitler 29,3 milyar ABD Doları tutarında proje üstlendi. Salgın yılı 2020’de 15,2 milyar ABD Doları proje üstlenen sektör böylece yeni proje bedelini yaklaşık ikiye katlamış oldu. En çok proje üstlenilen ülke Rusya’da üstlenilen 11,2 milyar ABD Dolarlık büyüklükteki iş hacmi de dikkat çekerken, Irak 3,6 milyar ABD Dolarlık yeni proje bedeli ile en çok iş yapılan ülkeler listesinde ikinci sıraya yeniden yükseldi. Listede ayrıca son yıllarda dünyanın odağında yer alan bazı Sahra-altı Afrika ülkeleri de önemli ölçekte iş tutarı ile öne çıktı. 

Sektörün 2021 yılı yurtdışı performansı ve 2022 yılı vizyonu ile hedefleri, Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) ev sahipliğinde ve Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla, TMB Başkanı M. Erdal Eren ile Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Başkan Yardımcısı İrfan Aker’in yer aldığı “2021 Yılı Yurtdışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Değerlendirme Toplantısı”nda ele alındı. 

Toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türk inşaat sektörünün 2020 yılında üstlendiği 15,2 milyar ABD Dolarlık yıllık yeni proje tutarının 2021 yılında yaklaşık iki katına çıkarak 29,3 milyar ABD Doları’na ulaştığını açıkladı. Bakan Muş, böylece sektörün yurtdışına açıldığı 1972 yılından bugüne kadar 131 ülkede üstlendiği toplam 11.093 projenin büyüklüğünün 451,5 milyar ABD Dolara çıktığını kaydetti.

‘Türk Eximbank’ın etkinliğini artırmaya çalışıyoruz’
Bakan Muş, 2021 yılına ait bazı diğer proje bilgileriyle ile birlikte yıllık rakamın 30 milyar ABD Doları’nı aşmasını beklediklerini ifade ederek, şöyle devam etti: “En son, 2012 – 2013 yıllarında 31 milyar ABD Doları seviyeleriyle eriştiğimiz böyle bir rekora imza atmıştık. Devam eden kötü şartları da göz önünde bulundurarak, 2021 yılını da bir rekor yılı olarak ilan edebiliriz. Yakalanan bu yüksek seviyenin sektöre hayırlı olmasını, gelecek yıllarda bu seviyelerin çok daha üzerine çıkılmasını dilerim. Müteahhitlerimizin gerçekleştirdiği bu sıçramanın sektörümüzün gelişmişliğini göstermesi açısından çok önemli olduğunun altını özellikle çizmek isterim. Covid salgını gibi eşi görülmemiş bir şok karşısında bile karmaşık ve büyük ölçekli bir organizasyon gerektiren sektörün, yıkılmadan büyük bir esneklik ve dirençle, şartlar biraz normalleştiğinde aynı pozisyonuna geri dönebilmesi ve hatta önceki pozisyonun da ötesine geçebilmesi müteahhitlik sektörümüzün ne kadar geliştiğinin bir göstergedir.”

Müteahhitlik sektörünün yeni iş fırsatları yakalamasının önündeki en önemli engellerden birisinin finansman sıkıntılarının olduğunu anlatan Bakan Muş, bu doğrultuda, Türk Eximbank tarafından sağlanan kredi imkânlarının etkinliğini artırmaya çalıştıklarını belirtti. Bakan Muş, bunun yanında, finansman imkânları güçlü ülkelerin firmaları ile Türkiye firmalarının üçüncü ülkelerde işbirliği yapmalarını sağlamayı amaçladıklarını ve bu kapsamda ortak organizasyonlara yönelik çalışmaları yoğunlaştırdıklarına dikkat çekti.
 
Sahra-altı Afrika pazarları, Ortadoğu’yu geçti
2021 yılı projelerinin parasal büyüklük olarak, yüzde 55’inin BDT, yüzde 17’sinin Sahra-altı Afrika, yüzde 13’ünün Ortadoğu ve yüzde 10’unun Avrupa bölgesinde alındığını söyleyen Bakan Muş, şunları kaydetti: “Sahra-Altı Afrika’nın bu sene, geleneksel pazarımız olan Ortadoğu’nun önüne geçmiş olduğuna şahit oluyoruz. Rusya, geçmiş yıllarda olduğu gibi en yüksek proje bedeline ulaşılan ülkeler arasında yine birinci sırada. Fakat bu sene Rusya’da 11,2 milyar ABD Doları ile bir takvim yılı içinde bir ülkede toplamda üstlenilen proje bedelinde bir rekora daha imza attık. 2013’te 9 milyar ABD Doları ile Türkmenistan’daydı bu rekor. Irak ise 2021 yılında üstlenilen 3,6 milyar ABD Dolarlık proje ile en çok proje üstlendiğimiz ikinci ülke haline geldi. Biliyorsunuz, Irak tarafı ile 2021 senesinde önemli ve verimli temaslarımız oldu. Irak ile ilişkilerimizi geliştirerek, müteahhitlerimizin bu ülkede daha da önünü açmayı hedefliyoruz.”

Bakan Muş, teknik müşavirlik sektörünün de son yıllarda önemli atılımlar gerçekleştirdiğini belirterek, Türk teknik müşavirlik firmalarının yurtdışında üstlendikleri kümülatif proje bedelinin 2,7 milyar ABD Doları geçtiğini, 2021 yılında üstlenilen proje bedelinin ise 137 milyon ABD Dolar civarında gerçekleştiğini bildirdi.
 
Yurtdışında 100 bin Türk işçi hedefi
TMB Başkanı Eren, sektörde en öncelikli hedef olarak yurtdışı projelerde istihdam edilen Türk işgücü sayısının hâlihazırdaki 25-30 binler seviyesinden yeniden 100 bine çıkarmak olduğunu vurgulayarak şöyle devam etti: “Bir başka ifadeyle, ortaya koyduğumuz hedef; 10 milyar ABD Doları yatırımla sağlanabilecek istihdamın, ülkemiz kaynakları harcanmadan yaratılması ve Türkiye’ye her sene 3 milyar doların üzerinde dövizi istihdamdan kazandırmak demektir. Yurtdışında istihdamın artırılmasına yönelik bir istihdam paketi içerisinde bir araya getirdiğimiz mevzuat düzenlemelerine yönelik öneriler ile ilgili olarak Ticaret Bakanlığımız öncülüğünde Adalet Bakanlığımız ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız nezdinde çalışmalar yürütüyoruz. Sayın Bakanımızın da bilgisinde olan bu hususlarda hiçbir zaman esirgemedikleri desteklerini istirham ediyoruz.” 

Eren ayrıca, bugün dünyada bir marka haline gelmiş “Türk Müteahhitliği”nin konumunu zaafa uğratmamak ve daha yüksek seviyelere taşımak amacıyla, yurtdışı faaliyetlerine yönelik bir “Akreditasyon Sistemi”nin gerekli olduğunu düşündüklerini ve bu sistemin, kamu-özel sektör işbirliğiyle belirlenecek mali, teknik ve performansa dayalı objektif kriterler çerçevesinde Ticaret Bakanlığı öncülüğünde hayata geçirilmesini arzu ettiklerini söyledi.
 
Orta vadeli hedef: Yıllık 50 milyar dolarlık proje
TMB Başkanı Erdal Eren ise 2021 yılında salgının belli ölçüde kontrol altına alınması ve petrol fiyatlarında görülen artışın etkisiyle, yurtdışı pazarlarda ve bu kapsamda müteahhitlik hizmetlerinde bir canlanma izlendiğini söyledi. Aynı zamanda dünya ekonomisi gayrı safi yurt içi hasılasının 2022'de ilk kez 100 trilyon ABD Doları aşacak olmasının umut verici olduğunu söyleyen Eren, 2022 yılında küresel ekonomide toparlanmanın sürmesi ve salgın şartlarında sağlanacak iyileşme ile birlikte, salgın döneminde ertelenmiş alt ve üstyapı projelerinin hayata geçirilmesinin sektör için önemli fırsatlar yaratacağı belirtti. Başkan Eren, şöyle devam etti: “Ayrıca artan petrol fiyatları, özellikle geleneksel pazarlarımızda yeni projelerin üstlenilmesi için destekleyici olacaktır. 2021 yılında firmalarımızın gösterdiği başarıdan aldığımız güç ve olumlu seyreden 2022 yılı projeksiyonlarını dikkate alarak, artık yeni hedefleri konuşmanın zamanı olduğunu düşünüyoruz. Salgının bahara kadar engel olmaktan çıkacağı ümidi ile 2022 yılında yurtdışında 30 milyar ABD Dolarlık yeni iş hacmini aşmayı hedefliyoruz. Orta vadede de bu rakamı 50 milyar ABD Doları seviyesine çekmek amacındayız.”
 
Müşavir, mühendis ve mimarlar, Avrupa ve Amerikalı şirketlerin önünde yer alıyor
Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği Başkanı İrfan Aker de Türk mühendislik, müşavirlik ve mimarlık firmaları olarak 2021 yılı sonu itibariyle 129 ülkede 2. 374 projenin planlamadan inşaat kontrolü ve işletmeye alma gibi çeşitli aşamalarında toplam 2,7 milyar ABD Doları tutarında hizmet sağladıklarını belirtti. Son yıllarda yurtdışında sözleşme bedeli 100- 150 milyon ABD Doları olan mühendislik ve müşavirlik işlerinde de yer almayı başarmanın mutluluğunu yaşadıklarını kaydeden Aker, şöyle devam etti: “Ülkemizdeki büyük ölçekli projelerden sağladığımız tecrübeler, iş bitirmeler ve referanslar, bizlerin yurtdışındaki ihalelerde, teknik yeterlilik yönünden çoğu zaman Avrupa ve Amerikan mühendislik/ müşavirlik firmalarının önünde yer almamızı sağlıyor. Bu bizlere, kalite- fiyat kombinasyonunun uygulandığı ihalelerde avantaj sağlamaktadır.”