Zeynep Ökten: "TÜFE yükselmeye devam edecek"

İstanbul Okan Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doçent Dr. Zeynep Ökten, yıllık ve aylık bazda beklentilerin üzerinde gelen enflasyonun bu kadar yüksek olmasının sebebini döviz kurundaki yükselmeye bağladı. Döviz kurundaki yükselmenin geçişkenliğinin mal ve hizmet piyasası üzerinde kendini etkili bir şekilde gösterdiğini ifade eden Ökten şöyle devam etti: "Döviz kuru geçişkenliğinin olacağı aşikardı ancak tahminlerde yanılsamalara neden oldu. Bunun sebebi de yüksek enflasyon algımızın son 15 senede düşük olması ve yüksek enflasyon hesaplarındaki atalet yaratmasıdır.

ÜFE ile TÜFE arasındaki makasın çok açık olması üreticilerin maliyet yükünü tüketiciye yansıtamadığının göstergesidir. TÜFE aylık bazda yüzde 6,30, ÜFE yüzde 10,88 artarken Yıllık enflasyonda ise TÜFE yüzde 24,52 yükselirken, Yİ-ÜFE yüzde 46,15 oranında yükseldi. Üretici kesimin fedakarlığının bir süre sonra biteceği ve tüketiciye yansıtacağı açıktır ve TÜFE önümüzdeki dönemlerde yükselmeye devam edecektir.

Enflasyonun difüzyon indeksi (Mal gruplarına yayılma) göstermektedir ki enflasyon genel olarak tüm mal gruplarında kendini göstermektedir ancak eylül ayında en yüksek enflasyonu oranını yaşayan harcama grubu ev eşyası olmakla birlikte ana harcama kalemleri olan aylık gıda enflasyonu ise yüzde 6,40 seviyesinde oldukça yüksek seviyelerde kalmaya devam etmesi ve ulaştırmadayüzde 9,15 enflasyon oranı düşük gelir gruplarında enflasyonun daha yüksek hissedileceğini göstermektedir. Yüksek gelir grubunun bütçesi içinde gıda ve ulaşımın payı diğer harcamalara oranla nispeten düşük olduğundan enflasyonun gelir grupları arasındaki etkisi farklı olacaktır.

-Enflasyonun TÜİK istatiksel bölge sınıflaması içinde en çok yaşandığı yer istatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki aya göre yüzde 22,88 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 28,30 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 15,32 ile TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) bölgesinde gerçekleşti. Bu bölgeler yoksulluk oranları açısından yüksek yoksulluk yaşanan bölgelerdir dolayısıyla enflasyon eylül ayında gelir dağılımını bozacak etkisini hem bölgesel açıdanhem de farklı gelir grupları açısından olumsuz yönde etkileyecektir."